Στα δύο νέα εθνικά Θαλάσσια Πάρκα απαγορεύεται παντού η αλιεία με μηχανότρατα και βιντζότρατα. Σημειώνεται πως οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) των δύο θαλάσσιων πάρκων (του Εθνικού Πάρκου Ιονίου και του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες) δόθηκαν σε διαβούλευση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η εκπόνηση των σχεδίων Προεδρικών Διαταγμάτων και των υπουργικών αποφάσεων για τα σχέδια διαχείρισης.
Με τα δύο θαλάσσια πάρκα αυξάνεται η προστασία στο 36,2% των χωρικών υδάτων και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η δέσμευση της χώρας μας για τη διεύρυνση του δικτύου θαλάσσιων προστατευμένων περιοχών, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας 30×30. Ειδικότερα, το Πάρκο Ιονίου που διασυνδέει πολλές υφιστάμενες προστατευόμενες περιοχές έχει συνολική έκταση περίπου 18.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εκ των οποίων ένα τμήμα 280 τετραγωνικών χιλιομέτρων αφορά χερσαίες εκτάσεις
Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες έχει συνολική έκταση σχεδόν 9.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εκ των οποίων 288 τετραγωνικά χιλιόμετρα αφορύν χερσαίες εκτάσεις. Περιλαμβάνει 73 συμπλέγματα νησιών, τα 68 εκ των οποίων ανήκουν στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και τα υπόλοιπα πέντε στο δίκτυο των IBA (Important Bird Areas) του Birdlife International, με συνολική έκταση 1,7 τετραγωνικών χιλιομέτρων, τα οποία και αναμένεται σύντομα να ενταχθούν στο Δίκτυο Natura 2000 μέσω του εν εξελίξει προγράμματος της εποπτείας.
Θηλαστικά, πτηνά και άλλα
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η περιοχή έκτασης του Πάρκου Ιονίου είναι καίριας σημασίας για πολλά θαλάσσια θηλαστικά, όπως ο φυσητήρας, ο ζιφιός και το ζωνοδέλφινο, που χρησιμοποιούν την ελληνική Τάφρο του Ιονίου ως κύρια περιοχή διαβίωσης. Η παρουσία αυτών των ειδών, τα οποία απειλούνται από ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως οι συγκρούσεις με πλοία και ο υποθαλάσσιος θόρυβος, καθιστά αναγκαία την προστασία του οικοτόπου τους. Επιπλέον, η φώκια Monachus monachus, ένα από τα πιο απειλούμενα θαλάσσια θηλαστικά παγκοσμίως, καθώς και διάφορα είδη δελφινιών, όπως το Grampus griseus, το Delphinus delphis και το Tursiops truncatus, εντοπίζονται στην περιοχή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για στοχευμένα μέτρα διατήρησης των ενδιαιτημάτων τους.
Το Εθνικό Πάρκο στις Νότιες Κυκλάδες φιλοξενεί πολλά κινδυνεύοντα είδη πτηνών, ενδημικά είδη και υποείδη ερπετών, φυτών και ασπόνδυλων ζώων, καθώς και πληθώρα προστατευόμενων και σπάνιων ειδών σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.
Οι πλούσιοι υποβρύχιοι οικότοποί του, συμπεριλαμβανομένων των λιβαδιών ποσειδωνίας, των κοραλλιογενών υφάλων και των οικοσυστημάτων βαθέων υδάτων, χρησιμεύουν ως κύριοι τόποι αναπαραγωγής θαλάσσιων θηλαστικών, όπως η μεσογειακή φώκια, και διάφορα είδη κητωδών, καθώς και ψαριών και ασπόνδυλων.