Αυστηρές συστάσεις στο Τμήμα Δασών μετά από έλεγχο της Ελεγτικής Υπηρεσίας – Όσα εντοπίζονται στην έκθεση
Προβλήματα σχετικά με τα δημόσια έργα στο Τμήμα Δασών εντόπισε η Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία στην έκθεσή της καταγράφει σημαντικές καθυστερήσεις στην εκτέλεσή τους και προβλήματα στις δαπάνες.
Λόγω της κακής προετοιμασίας εκ μέρους του Τμήματος Δασών, όπως αναφέρει η έκθεση, η τελική επιβάρυνση για το δημόσιο να είναι μεγαλύτερη.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρετε στην έκθεση το Τμήμα Δασών προκήρυξε τον διαγωνισμό για την ανέγερση του νέου αναψυκτηρίου στο ΕΔΠ Παιδαγωγικής Ακαδημίας δύο φορές και σε καμία από τις δύο προκηρύξεις δεν υποβλήθηκε αναλυτική εκτίμηση δαπάνης από τους ιδιώτες ΣΜ, παρά μόνο συνολική τιμή κόστους.
Δηλαδή, όπως αναφέρεται, προκηρύχθηκαν οι εν λόγω διαγωνισμοί, χωρίς να επιβεβαιωθεί εκ των προτέρων η ορθότητα της εκτιμώμενης αξίας τους, με αποτέλεσμα να θέτονται εύλογα ερωτήματα σε σχέση με την απόφαση ανάθεσης, που λήφθηκε ενδεχομένως στη βάση υψηλής τιμής προσφοράς.
Παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση στην έκδοση οδηγιών εκ μέρους του ΜΕ, που είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση αχρείαστης καθυστέρησης στην ολοκλήρωση του Έργου, για την οποία υποβλήθηκαν χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις εκ μέρους του Αναδόχου.
Όπως τονίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία, θα πρέπει το Τμήμα Δασών να ασκεί άμεσο έλεγχο επί των ενεργειών των ΜΕ, στη βάση των όρων των Συμβάσεων μαζί τους, ώστε να αποφεύγονται περιπτώσεις πρόκλησης καθυστερήσεων εξαιτίας της διαχείρισής τους που ασκούν στα Έργα. Επιπρόσθετα, θα πρέπει οι Συντονιστές Έργων του ΤΔ να επιμορφωθούν κατάλληλα σε θέματα διαχείρισης Συμβάσεων προτού τους ανατεθεί ο ρόλος αυτός, ώστε να γνωρίζουν πώς θα τις διαχειρίζονται με τον πλέον οικονομικό, αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο, επιλύοντας άμεσα, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, τυχόν προβλήματα που προκύπτουν στην πορεία υλοποίησης των Έργων, ενεργώντας για τον σκοπό αυτό προς την πλευρά των ΜΕ για τις δέουσες ενέργειες.
Στην παρούσα έκθεση καταγράφονται ευρήματα, συμπεράσματα και συστάσεις της Υπηρεσίας που προέκυψαν από τον έλεγχο δύο Συμβάσεων του Τμήματος Δασών (ΤΔ), οι οποίες παρουσιάζονται πιο κάτω:
1.1. Σύμβαση αρ. ΤΔ 48/2021 – Ανέγερση νέου αναψυκτηρίου και χώρων υγιεινής στο Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Παιδαγωγικής Ακαδημίας, στο πλαίσιο ελέγχου σχετικής καταγγελίας που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας στις 20.12.2023.
Τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου, αναφέρονται συνοπτικά πιο κάτω:
Προκήρυξη διαγωνισμού χωρίς αναλυτική εκτίμηση δαπάνης
Το ΤΔ προέβηκε στην προκήρυξη του εν λόγω διαγωνισμού δύο φορές, χωρίς να έχει υποβληθεί σε καμία από τις δύο περιπτώσεις αναλυτική εκτίμηση δαπάνης από τους ιδιώτες Συμβούλους, παρά μόνο συνολική τιμή κόστους. Η απουσία ανάλυσης της εκτίμησης δαπάνης, πέραν του ότι αποτελεί μη αποδεκτή πρακτική για την προκήρυξη μίας δημόσιας Σύμβασης, στερεί τη δυνατότητα από την Αναθέτουσα Αρχή (ΑΑ) στο να επιβεβαιώσει την εκτιμώμενη αξία του Έργου, αυξάνοντας τον κίνδυνο σφάλματος κατά την ανάθεση του διαγωνισμού. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε στο στάδιο ανάθεσης, αφού ο πρώτος διαγωνισμός ακυρώθηκε λόγω μεγάλης απόκλισης της μοναδικής υποβληθείσας
προσφοράς (κατά 78%) και ο διαγωνισμός που επαναπροκηρύχθηκε, ανατέθηκε με κόστος 14,12% μεγαλύτερο από την αναθεωρημένη εκτίμηση δαπάνης. Παρόλο ότι υπήρξε μεγάλη απόκλιση της μοναδικής υποβληθείσας προσφοράς κατά την 1η προκήρυξη, το ΤΔ προχώρησε στην επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, χωρίς, για ακόμη μία φορά, να ζητήσει σχετική ανάλυση για το πώς προέκυψε η εκτίμηση αυτή.
Η κακή προετοιμασία και έρευνα ως προς την εκτιμώμενη αξία είχε ως τελικό αποτέλεσμα:
– το Έργο να καθυστερήσει,
– η τελική επιβάρυνση για το δημόσιο να είναι μεγαλύτερη και
– να αυξηθεί το διοικητικό κόστος.
Μη έγκαιρη ανταπόκριση σε θέματα διαχείρισης αιτημάτων Αναδόχων
Ο Συντονιστής Έργου (ΣΕ), εκ μέρους του ΤΔ, υπέβαλε εκ των υστέρων, σχεδόν επτά μήνες μετά την αρχική συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης του Έργου, στις αρμόδιες Επιτροπές σχετικά αιτήματα παράτασης χρόνου για έγκριση, με ενδεχόμενο κίνδυνο να καθίστατο ο χρόνος παράδοσης του Έργου απροσδιόριστος(time at large), δηλαδή ο χρόνος στην περίπτωση αυτή να παύει να είναι ουσιώδης όρος της Σύμβασης.
Σε τέτοια περίπτωση δεν θα προκύπτει σαφώς η ημερομηνία από την οποία επιβάλλονται
οι ρήτρες για καθυστερήσεις και να τίθεται εν αμφιβόλω το δικαίωμα του Εργοδότη – ΤΔ να τερματίσει την Σύμβαση λόγω των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων του Αναδόχου.
Καθυστέρηση στην έκδοση οδηγιών εκ μέρους του Μηχανικού Έργου
Παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση δύο περίπου μηνών στην έκδοση οδηγιών εκ μέρους του Μηχανικού Έργου (ΜΕ), ο οποίος ενεργεί ως Σύμβουλος του ΤΔ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση αχρείαστης καθυστέρησης στην ολοκλήρωση του Έργου. Η πιο πάνω καθυστέρηση επέφερε, πέραν της δικαιολογημένης παράτασης χρόνου 45 ημερολογιακών ημερών, και οικονομική επιβάρυνση της Σύμβασης κατά €35.000 ως αποζημίωση, κατόπιν υποβολής σχετικών χρονικών και οικονομικών απαιτήσεων εκ μέρους του Αναδόχου.
Επιπτώσεις της πιο πάνω καθυστέρησης
Λόγω της καθυστερημένης ανταπόκρισης του ΜΕ στην έκδοση οδηγιών και της λήψης σχετικών αποφάσεων του ΤΔ, ορισμένες εργασίες του κτηρίου, συμπεριλαμβανομένων των τοιχοποιιών και των ταβανιών, έπαθαν ζημιά κατόπιν έντονων βροχοπτώσεων τον Ιανουάριο του 2022. Για την επιδιόρθωση των ζημιών, παραχωρήθηκε στον Ανάδοχο παράταση χρόνου 42 ημερολογιακών ημερών χωρίς οποιαδήποτε οικονομική αποζημίωση. Του καταβλήθηκε επίσης το επιπρόσθετο ποσό των €4.352 πλέον ΦΠΑ για την επιδιόρθωση των ζημιών λόγω υγρασιών, αφού η ΤΕΑΑ του ΤΔ έκρινε ότι οι φθορές προκλήθηκαν λόγω της καθυστέρησης, για την οποία ευθυνόταν το ΤΔ. Παρόλο που η σχετική Συμφωνία μεταξύ του ΤΔ και του Αναδόχου για την επιδιόρθωση των ζημιών, για το ποσό των €4.352 πλέον ΦΠΑ, υπογράφτηκε στις 23.5.2022, εντούτοις αυτή εγκρίθηκε από την ΚΕΑΑ τον Ιούλιο του 2022. Δηλαδή υπογράφηκε προτού ληφθεί η έγκρισή της.
Σύμβαση αρ. ΤΔ 75/2022 – Προμήθεια, μεταφορά και εναπόθεση διαβασικού θραυστού διαβαθμισμένου μείγματος σκύρων και άμμου crusherrun A΄ ποιότητας στον υπό δημιουργία τροχιόδρομο δίαυλο στην τοποθεσία «Καυκάλλα» της Κοινότητας Μάμμαρι, στο πλαίσιο ελέγχου των θεμάτων που αποστέλλονται για έγκριση στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ), στην οποία η Υπηρεσία μας εκπροσωπείται ως παρατηρητής.
EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΕ-ΕΥ 29/2025
Τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου αναφέρονται συνοπτικά πιο κάτω:
Μη ορθός προγραμματισμός
Το ΤΔ προχώρησε στην υπογραφή της Σύμβασης αρ. ΤΔ 75/2022 και στην έκδοση οδηγίας έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών, ενώ γνώριζε, ή όφειλε να γνωρίζει, ότι δεν προλάβαιναν να ολοκληρωθούν οι προαπαιτούμενες εργασίες από Ανάδοχο άλλης Σύμβασης, οι οποίες προηγούνταν των εργασιών της Σύμβασης που υπογράφηκε αργότερα. Συγκεκριμένα, η Σύμβαση που προηγείτο αφορούσε εργασίες προετοιμασίας του υποστρώματος για την εναπόθεση του υλικού της σύμβασης ΤΔ 75/2022. Αυτό είχε
ως αποτέλεσμα τη μετάθεση της ημερομηνίας έναρξης των εργασιών του Έργου, από τις 14.11.2022 στις 8.12.2022, δηλαδή μετά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της άλλης Σύμβασης που προηγείτο. Παρόλο ότι στην προκειμένη περίπτωση ο Ανάδοχος δεν ήγειρε οποιεσδήποτε απαιτήσεις, εντούτοις σε άλλες μελλοντικές περιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις από τους Αναδόχους των Συμβάσεων, οπότε πάντοτε απαιτείται οκατάλληλος συντονισμός εκ μέρους του ΤΔ.
Η εξέταση της περιβαλλοντικής πτυχής των Συμβάσεων δεν αποτελεί αντικείμενο του παρόντος ελέγχου.
Συστάσεις
Απαιτείται η λήψη μέτρων εκ μέρους της Διεύθυνσης του ΤΔ για την ενδελεχή εκπαίδευση των λειτουργών του Τμήματος που αναλαμβάνουν Συντονιστές Έργων, ώστε να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν ορθά τις πρόνοιες της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και των σχετικών κανονισμών, ειδικά σε θέματα διαχείρισης Συμβάσεων και χειρισμού/προώθησης αιτημάτων για αλλαγές/απαιτήσεις Αναδόχων προς τις αρμόδιες Επιτροπές ΤΕΑΑ/ΚΕΑΑ. Παράλληλα, η Διεύθυνση του ΤΔ θα πρέπει να ασκεί συστηματικά και μεθοδικά τον πρέποντα έλεγχο της διαχείρισης των κατασκευαστικών Συμβάσεων, ενεργώντας έγκαιρα προς τον ΣΕ.
EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΕ-ΕΥ 29/2025
Όσον αφορά στο θέμα εγκυρότητας και ανάλυσης των εκτιμήσεων δαπάνης των διαγωνισμών που προκηρύσσονται από το Τμήμα, κρίνεται ως αναγκαία η διενέργεια σχετικού ελέγχου, από Ομάδα η οποία είτε θα διορίζεται από τη Διεύθυνση του ΤΔ, είτε κεντρικά από το αρμόδιο Υπουργείο, με κατάλληλα καταρτισμένους και έμπειρους λειτουργούς. Επίσης, το Τμήμα θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι ιδιώτες Σύμβουλοι παραδίδουν όλα τα παραδοτέα που καθορίζονται στη Σύμβαση, περιλαμβανομένων όλων των συνοδευτικών τεκμηρίων/αναλύσεων που απαιτούνται.
Πριν την προκήρυξη οποιουδήποτε διαγωνισμού Έργου, το Τμήμα θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν σε εξέλιξη άλλες τυχόν αλληλένδετες ή αλληλοεπηρεαζόμενες Συμβάσεις που επηρεάζουν άμεσα το Έργο, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα.
Το άρθρο Σημαντικές καθυστερήσεις στα έργα του Τμήματος Δασών εντόπισε η Ελεγκτική εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.