Αν υπάρχει μια περιφέρεια στον χάρτη που καταφέρνει να είναι ουσιαστικό και ταυτόχρονα συμβολικό ορόσημο κάθε εκλογικής αναμέτρησης, αυτή είναι η Κρήτη.
Οι τέσσερις νομοί της είναι οι πρώτοι που αφομοιώνουν πολιτικές τάσεις και αλλαγές και αποτελούν διαχρονικά πεδίο αντιπαράθεσης σε επίπεδο κορυφής, ανάμεσα στους εκάστοτε ισχυρότερους πόλους.
Η μακρά της δημοκρατική παράδοση και η παραδοσιακά κεντροαριστερή της κατεύθυνση τη μετέτρεψαν πρώτα σε προπύργιο του ΠΑΣΟΚ που άλλαξε χέρια την περίοδο της κρίσης για χατίρι του Αλέξη Τσίπρα.
Η σταδιακή ενίσχυση της ΝΔ που οδήγησε στη νίκη του 2019 φάνηκε πρώτα στη γενέτειρα του αρχηγού του κόμματος – του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Και στις τελευταίες ευρωεκλογές η Κρήτη έδειξε το νέο δίπολο που διαμορφώθηκε μετά την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ: δύο γαλάζιοι και δύο πράσινοι νομοί επανέφεραν συμβολικά τον κλασικό μεταπολιτευτικό δικομματισμό.
Σήμερα ο τόπος καταγωγής του Πρωθυπουργού και του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης Νίκου Ανδρουλάκη συζητιέται – «στοχοποιείται» μάλλον άδικα – για φαινόμενα που μοιάζουν τοπικά αλλά στην πραγματικότητα επεκτείνονται στην ελληνική επικράτεια.
Είναι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά πλέον και το Μεταναστευτικό. Εκ των πραγμάτων η Κρήτη μοιάζει πια περισσότερο αινιγματική.
Οι ισχυροί δεσμοί, και της ΝΔ, και του ΠΑΣΟΚ, με το νησί δημιουργούν τις δικές τους δυσκολίες. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η κριτική για αγρότες που κατηγορούνται ότι πήραν επιδοτήσεις τις οποίες δεν δικαιούνταν;
Πόσο διαλλακτικοί μπορεί να είναι στη δημιουργία μεταναστευτικών δομών όταν η τοπική κοινωνία, δηλαδή οι βασικοί πυρήνες ψηφοφόρων τους, αντιδρούν;
Και κατά πόσο μπορούν να προβλέψουν το πώς οι εξελίξεις θα «γράψουν» τοπικά σε δεύτερο χρόνο, όταν έρθει η ώρα της εθνικής αναμέτρησης;
Πολιτική κόντρα
Η τελευταία αντιπαράθεση Μητσοτάκη – Ανδρουλάκη στη Βουλή είχε, φυσικά, κρητικό αποτύπωμα. «Θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε πολλά για το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ (…) Για τον ρόλο του δικού σας κόμματος στην οικοδόμηση πελατειακών σχέσεων στην αγαπημένη μας Κρήτη», είπε ο Πρωθυπουργός, απευθυνόμενος στον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ.
Και εκείνος ανταπέδωσε με τις αποστροφές «όφειλα εγώ ως κάτοικος Ηρακλείου να γνωρίζω (σ.σ.: το σκάνδαλο), ενώ εσείς ως καταγόμενος από τα Χανιά δεν το οφείλατε; Σιώπησα; Εγώ δεν σας κατέθεσα επίκαιρη ερώτηση;».
Για την κυβέρνηση τα προβλήματα είναι σαφώς περισσότερα.
Διότι, πρώτον, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αφορά κυβερνητικά στελέχη και μεσαίους και μικρότερους κομματικούς παράγοντες βάσει της έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και, δεύτερον, γιατί είναι δική της ευθύνη να χειριστεί αποτελεσματικά την όποια εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού από τη Λιβύη με σεβασμό στις αντοχές του νησιού, στους κατοίκους του και στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Κάμψη της ΝΔ
Κατά πληροφορίες, σε μία από τις κυλιόμενες μετρήσεις που αναλύθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου προκύπτει το εξής: το ποσοστό κάμψης της ΝΔ στην Κρήτη ξεπερνά το ποσοστό της πτώσης του κόμματος πανελλαδικά – αν και όχι σε σημείο που να χτυπά συναγερμός, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες.
Σε σημείο όμως που μάλλον προκαλείται προβληματισμός ως προς τους (πολιτικούς) γρίφους του επόμενου διαστήματος.
Στέλεχος αναγνωρίζει ότι αν έρχονται νέοι διάλογοι για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και αν διαφανεί εμπλοκή Κρητικών μπορεί να επιδεινωθεί μέσα στο καλοκαίρι η αίσθηση στοχοποίησης του νησιού και ακόμα χειρότερα να πυροδοτηθεί κλίμα τοξικής έντασης στα χωριά.
Αναγνωρίζει επίσης ότι η διαχείριση του ζητήματος των αγροτικών ενισχύσεων από εδώ και στο εξής – το αν συνεπείς αγρότες βρεθούν με μειωμένα κονδύλια, π.χ. – θα καθορίσει εάν μέλη μιας κρίσιμης για τη ΝΔ εκλογικής ομάδας οδηγηθούν τελικά απέναντί της.
Η κυβέρνηση κλειδώνει προσώρας και στην Κρήτη το μοντέλο «παραδοτέα – θετικός λόγος»: τέλος του Σεπτεμβρίου θα ανακοινωθούν σε Ηράκλειο και Χανιά τα δύο τοπικά σχέδια ανάπτυξης.