Είναι ένα από τα δεδομένα της ζωής ότι εκείνοι που αντιλαμβάνονται και μετράνε την ισχύ πολύ καλύτερα από τους κανονικούς, τους φιλήσυχους ανθρώπους, είναι όσοι λειτουργούν εκτός νόμου. Δεν είναι «rocket science», που λένε οι Αμερικανοί. Συμβαίνει, επειδή ο εκτός νόμου χρησιμοποιεί και αυτός την ισχύ για να δρα εκτός κοινωνικού συμβολαίου ή διεθνούς πλαισίου. Για να το πω διαφορετικά, εκείνος που βιοπορίζεται με βασικό εργαλείο του το πυροβόλο όπλο, κατά πάσα πιθανότητα είναι σε καλύτερη θέση να εκτιμήσει την ισχύ όσων βρίσκονται απέναντί του και έχουν τη θεσμική νομιμοποίηση να χρησιμοποιούν όπλα. Ο εκτός νόμου μυρίζεται την αδυναμία του άλλου και την εκμεταλλεύεται. Αυτό είναι το επάγγελμά του.
Αυτό εξηγεί πού βρήκε το θράσος ο Χαλιφάκος να πετάξει έξω ως ανεπιθύμητους τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παρότι μας ενώνει μαζί του το Διεθνές Δίκαιο, όπως τόνισε και ο υπουργός μας, ο Χαλίφας ένας κουρσάρος είναι κατά βάσιν, με τη σύγχρονη έννοια του όρου, με εγκληματικές δραστηριότητες σε μεγάλη κλίμακα – βασικά, λαθρεμπόριο κάθε εμπορεύσιμου προϊόντος, από πετρέλαιο μέχρι δούλους. Συνεπώς, καταλαβαίνει ποιους πρέπει να υπολογίζει και ποιους μπορεί να προσβάλλει. Η Ευρώπη, ως γεωπολιτική δύναμη (όχι ως δυνατότητα) είναι ένα αστείο. Από όλους τους υπερεθνικούς θεσμούς που δοκιμάζονται αυτή την εποχή, λόγω των ανακατατάξεων του διεθνούς συστήματος, η ΕΕ είναι εκείνος που προσαρμόζεται δυσκολότερα στη νέα πραγματικότητα. (Για τον ΟΗΕ δεν συζητώ, γιατί έχει εξαντλήσει τον ρόλο του από την αρχή του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Στέκεται και κάπως τσουλάει, με την κεκτημένη ταχύτητα 70 χρόνων…)
Η κρίση στον σημερινό κόσμο, που εκδηλώνεται με τη σειρά των πολέμων, που ξεκινούν από τα ανατολικά και κινούνται προς τον Νότο, είναι κρίση του διεθνούς συστήματος. Απειλούνται, δηλαδή, εθνικά συμφέροντα, τα οποία για τον καθένα είναι διαφορετικά. Δεν αντιμετωπίζουμε μια κρίση όπως η πανδημία, την οποία η ΕΕ αντιμετώπισε υποδειγματικά, είναι αλήθεια. Τότε το απειλούμενο ήταν η ζωή, κάτι κοινό σε όλους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Τώρα απειλούνται συμφέροντα συνυφασμένα με την εθνική ταυτότητα του κάθε ευρωπαϊκού λαού.
Παράδειγμα: Είναι πολλοί οι διπλωμάτες ευρωπαϊκών χωρών, που ασφυκτιούν με ένα αντιρωσικό μένος που διέπει τα ευρωπαϊκά όργανα και εξελίσσεται σε εμμονή. Εχουν δίκιο να ενοχλούνται με την έκταση που καταλαμβάνουν τα συμφέροντα των βαλτικών χωρών στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Αυτές οι χώρες, όμως, είναι αν όχι ο επόμενος, οπωσδήποτε ο απώτερος στόχος του Πούτιν, που έχει βαλθεί να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία στην παλιά έκτασή της. Δεν θα είναι η Γαλλία ούτε η Ιταλία που θα δεχτούν την πρόκληση, στην οποία θα πρέπει να απαντήσουν. Αντιστοίχως, εμείς έχουμε το γνωστό πρόβλημα με την Τουρκία. Το έχουμε όμως μόνο εμείς. Αν υπήρχαν άλλες δύο χώρες της ΕΕ με ανάλογα θέματα, η ισχύς των θέσεών μας ως προς τις ευρωτουρκικές σχέσεις θα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Ενδεχομένως μάλιστα να ήταν τότε οι Λετονοί, οι Εσθονοί και οι Λιθουανοί που θα γκρίνιαζαν για την υπερβολική επιρροή των Ελλήνων στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Θέλω να πω με όλα αυτά ότι η κρίση υπερβαίνει τα όρια των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Ενωση σχεδιάστηκε για τα δεδομένα ενός διαφορετικού κόσμου, που σήμερα τον βλέπουμε να κλονίζεται και διάφορα κομμάτια του να καταρρέουν.
Είναι ταπεινωτικό, αλλά δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, παρά μόνο με δικό μας κίνδυνο: ένας οπλαρχηγός λαθρέμπορος, που βάφει το μουστάκι του και θέλει να τον προσφωνούν «Στρατάρχη», θύμισε στην Ευρώπη τα όριά της…
ΔΙΟΡΘΩΣΗ
Εκανα ένα πραγματολογικό λάθος στο χθεσινό σημείωμα και το διορθώνω. Υπαινίχθηκα ότι το δικό μας Πραξικόπημα των Συνταγματαρχών, του 1967, προηγήθηκε του πραξικοπήματος στη Λιβύη, που έφερε τον Καντάφι στην εξουσία το 1969. Ωστόσο, η ουσία δεν αλλάζει. Ο δεσμός μας με τη Λιβύη παραμένει ισχνός, με μόνη τη διαφορά ότι γίνεται αμφίδρομος…