Ευκολότερη έγινε η διαδικασία για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις ταράτσες των πολυκατοικιών. Πλέον, σύμφωνα με νέα ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που ψηφίστηκε στη Βουλή και αναμένεται η δημοσίευσή της, με πλειοψηφία του 51% των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας – βάσει των ιδιοκτησιακών χιλιοστών τους – μπορεί να γίνεται εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις ταράτσες και γενικά στους κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών. Η εγκατάσταση δεν μπορεί να καλύψει περισσότερο από το 40% των κοινόχρηστων επιφανειών τους.
Σημειώνεται ότι μέχρι την ψήφιση της προαναφερόμενης ρύθμισης, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στους κοινόχρηστους χώρους μιας πολυκατοικίας, έπρεπε να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του συνόλου (100%) των συνιδιοκτητών, γεγονός πρακτικά απίθανο να συμβεί, ιδίως όταν υπήρχε μόνο ένας ενδιαφερόμενος ή δεσμευόταν χώρος όπου θα μπορούσε να εγκατασταθεί ηλιακός θερμοσίφωνας.
Επιπλέον, ένα πρόσθετο εμπόδιο ήταν και οι παλιοί κανονισμοί πολυκατοικιών, η πλειονότητα των οποίων συντάχθηκε όταν δεν υπήρχε καν η τεχνολογία των φωτοβολταϊκών ή και των ηλιακών θερμοσιφώνων.
«ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια του ηλεκτρολόγου – μηχανολόγου, δρος (ΜΙΤ) και ενεργειακού συμβούλου της ΠΟΜΙΔΑ, Απόστολου Ευθυμιάδη, παρουσιάζουν μέσα από 10+1 ερωτήσεις – απαντήσεις όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων θέλουν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά στις ταράτσες, ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών, που πολλές φορές μετατρέπονταν σε… ρινγκ πυγμαχίας.
Τι επιχειρείται με τη νέα ρύθμιση του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος;
Επιχειρείται να διευκολυνθούν δύο ή περισσότεροι ένοικοι διαμερισμάτων πολυκατοικιών στο να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκές διατάξεις στους κοινόχρηστους χώρους των ταρατσών προς – κυρίως – αυτοκατανάλωση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, και τη μείωση των λογαριασμών ρεύματος αυτών, χωρίς παράλληλα να διαταράσσονται οι κανόνες δικαίου και να επιβαρύνονται οι βασικές χρήσεις της ταράτσας όπως είναι π.χ. οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις ηλιακών θερμοσιφώνων ή κεραιών.
Τι ίσχυε μέχρι σήμερα και γιατί δεν προωθήθηκε τελικώς η αυτοκατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στις πολυκατοικίες;
Με το μέχρι πρότινος πλαίσιο, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στους κοινόχρηστους χώρους, δηλαδή πρακτικά στις ταράτσες των πολυκατοικιών, προϋπέθετε τη σύμφωνη γνώμη του συνόλου (100%) των συνιδιοκτητών, ποσοστό που είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Και ιδίως όταν ωφελούμενος ήταν μόνο ο ενδιαφερόμενος να εγκαταστήσει το φωτοβολταϊκό ή ακόμη όταν δεσμευόταν χώρος στον οποίο θα μπορούσε να εγκατασταθεί ηλιακός θερμοσίφωνας. Πρόσθετο εμπόδιο ήταν, όπως προαναφέρθηκε, και οι παλαιοί κανονισμοί πολυκατοικιών, η πλειονότητα των οποίων συντάχθηκε όταν δεν υπήρχε καν η τεχνολογία των φωτοβολταϊκών ή και των ηλιακών θερμοσιφώνων.
Τι λύση δίνει η νέα ρύθμιση του ΥΠΕΝ;
Δίνει λύση στην αδυναμία λήψης αποφάσεων στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, είτε με την απαίτηση «ομοφωνίας», είτε αντιμετωπίζοντας μονομερείς και αυθαίρετες ενέργειες μεμονωμένων ιδιοκτητών που είχαν ως αποτέλεσμα τη μετατροπή των γενικών συνελεύσεων σε… ρινγκ πυγμαχίας.
Ειδικότερα, τι ακριβώς νέο επιτρέπεται;
Καθιερώνεται ότι αποφάσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στην ταράτσα πολυκατοικίας προς αυτοκατανάλωση δύο ή περισσότερων ιδιοκτησιών της πολυκατοικίας (επιτρέποντας παράλληλα τη συμμετοχή και των κοινοχρήστων ενεργειακών καταναλώσεων του κτιρίου) λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του 51% που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου της πολυκατοικίας. Με την ίδια πλειοψηφία, λαμβάνεται επίσης κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων, τηρουμένων των εκάστοτε πολεοδομικών διατάξεων.
Με ποιον χωροταξικό περιορισμό;
Τα φωτοβολταϊκά σώματα και εγκαταστάσεις θα μπορούν να καταλάβουν μόνον μέχρι το 40% της επιφάνειας της ταράτσας, αφήνοντας έτσι περιθώριο για όλες τις λοιπές κοινές αλλά και ιδιωτικές δραστηριότητες και χρήσεις της ταράτσας και των άλλων κοινόχρηστων χώρων της πολυκατοικίας.
Πώς ρυθμίζονται συμβατικά οι σχέσεις των από κοινού συμμετεχόντων στην κοινή εγκατάσταση;
Ρυθμίζονται μέσω σύμβασης η οποία καθορίζει υποχρεωτικά τουλάχιστον τις απαιτήσεις πρόσβασης των νέων μελών και την αποχώρηση των υφιστάμενων συμμετεχόντων, τις απαιτούμενες πλειοψηφίες, τους κανόνες για την κατανομή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται για αυτοκατανάλωση και τους συντελεστές τους, τους κανόνες επιμερισμού της καταβολής των τιμολογίων, καθώς και το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων συλλογικής αυτοκατανάλωσης, που τους εκπροσωπεί έναντι τρίτων.
Ποια τα στάδια της διαδικασίας για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σε πολυκατοικία;
Η διαδικασία έχει ως εξής: Δύο ή περισσότερες ενδιαφερόμενες ιδιοκτησίες προς εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για αυτοκατανάλωση συντάσσουν ενεργειακή μελέτη, στην οποία υπολογίζονται: α) το μέγεθος της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης σε kW, που αντιστοιχεί στο 40% της ταράτσας, β) η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε kWh, γ) το ποσοστό κάλυψης αυτής της παραγωγής ως προς τις ίδιες καταναλώσεις αυτών και μάλιστα κατά τις ώρες της ημέρας όπου παράγεται και η Φ/Β ενέργεια, δ) το τίμημα της Φ/Β εγκατάστασης, ε) ο τρόπος κατανομής της παραγόμενης ενέργειας και της αντίστοιχης δαπάνης και στ) ο ενδεχόμενος περιορισμός της εγκατάστασης σε λιγότερο από το 40% της ταράτσας.
Μπορεί η περισσευούμενη ηλεκτρική ενέργεια να αποθηκεύεται προς ιδίαν χρήση ή προς διοχέτευση στο δίκτυο;
Ναι, μπορεί. Ειδικότερα, η δυνατότητα αυτή διασφαλίζεται από σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (σ.σ.: 20128/2001, άρθρο 21), με βάση την οποία οι αυτοκαταναλωτές ενέργειας δικαιούνται:
- να παράγουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων για δική τους κατανάλωση, να αποθηκεύουν και να πωλούν την πλεονάζουσα παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας και συμβάσεων εμπορίας χωρίς διαμεσολάβηση
- να εγκαθιστούν και να λειτουργούν συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συνδυασμό με εγκαταστάσεις που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για αυτοκατανάλωση, χωρίς να είναι υπόχρεοι σε οποιαδήποτε διπλή χρέωση, όπως τέλη δικτύου, για την αποθηκευμένη ηλεκτρική ενέργεια η οποία παραμένει στις εγκαταστάσεις τους.
Εδώ θα πρέπει ωστόσο να διευκρινιστεί πως οι προαναφερόμενες διατυπώσεις χρειάζονται εναρμόνιση στο ελληνικό δίκαιο.
Πώς υποβάλλεται η πρόταση για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στη γενική συνέλευση;
Στη γενική συνέλευση υποβάλλονται προς έγκριση λεπτομερή κατασκευαστικά σχέδια με λεπτομέρειες χωροθέτησης της νέας εγκατάστασης στην ταράτσα, ως και του τρόπου στήριξης των Φ/Β πανέλων χωρίς επιβάρυνση της στατικής αντοχής ή της θερμομονωτικής λειτουργίας της ταράτσας.
Και επιπλέον, πώς ρυθμίζονται οι υπόλοιπες λεπτομέρειες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε πολυκατοικία;
Με τη σύμβαση μεταξύ των ενδιαφερόμενων συνιδιοκτητών, εκτός από τις βασικές διατάξεις στις οποίες καθορίζονται οι απαιτήσεις πρόσβασης των νέων μελών και αποχώρησης των υφιστάμενων συμμετεχόντων, καθώς και οι απαιτούμενες πλειοψηφίες στη λήψη αποφάσεων, θα περιλαμβάνεται πρόβλεψη προσχώρησης συνιδιοκτητών, εντός του ίδιου κτιρίου ή συγκροτήματος κατοικιών, προκειμένου να λαμβάνουν μέρος στην από κοινού συλλογική αυτοκατανάλωση και να καθίσταται δυνατή η συμμετοχή τους στον επιμερισμό της παραγόμενης ενέργειας του φωτοβολταϊκού συστήματος.
Σε ποια ακίνητα δεν θα εφαρμόζεται η ρύθμιση αυτή;
Η ρύθμιση αυτή δεν θα εφαρμόζεται σε κτίρια που εμπίπτουν στον κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (σ.σ.: ν. 4858/2021, Α’ 220).