Τέτοιες μέρες πριν από ογδόντα παρά ένα χρόνια, αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δηλαδή, στο Παρίσι γινόταν μια μεγάλη επανάσταση. Από εκείνες τις άτιμες, τις ύπουλες, τις μουλωχτές που, αρχικά, ουδείς συνειδητοποιεί ότι συντελούνται και τις παίρνουν στην πλάκα. Και χρειάζεται να περάσουν αρκετά χρόνια για να καταλάβουμε ότι εκείνο το «τίποτα» λειτούργησε, τελικά, ως πυροκροτητής για μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές που έχουν να κάνουν με κοινωνικές αντιλήψεις. Και αυτές θεωρώ ότι είναι οι πιο ουσιαστικές επαναστάσεις αφού διαμορφώνουν την εξέλιξη.
Πάμε λοιπόν στο Παρίσι. Είναι αρχές Ιουλίου, είναι 1946, η Ευρώπη δεν έχει ακόμη συνέλθει από τον μεγάλο πόλεμο, οι άνθρωποι μετράνε πληγές και απώλειες, ωστόσο η χαρά της ζωής δεν μπορεί να περιμένει. Και είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Δεν ξέρω αν κυκλοφορούσαν τότε άρθρα και μελέτες που μιλούσαν για συλλογική κατάθλιψη, οι ίδιοι οι πολίτες όμως φαίνεται ότι καταλάβαιναν από ένστικτο πως αν δεν έκαναν το μεγάλο βήμα, θα έμεναν καθηλωμένοι στη συνθήκη του μεταπολεμικού στρες. Και δεν υπάρχει καμιά χαρά όταν νιώθεις ότι σε στενεύει κάτι. Κυριολεκτικά. Υστερα λοιπόν από πολλές συλλογικές και ατομικές «απελευθερώσεις» είχε έρθει η ώρα να απελευθερωθεί και το γυναικείο σώμα.
Ετσι ο Λουί Ρεάρ, στις 5 Ιουλίου 1946, παρουσίασε σε δημόσια πισίνα «το πιο αποκαλυπτικό μαγιό του κόσμου». Και το όνομα αυτού μπικίνι – τέσσερις ημέρες πριν στην ατόλη Μπικίνι του νησιωτικού συμπλέγματος Μάρσαλ στον Ειρηνικό Ωκεανό είχαν γίνει πυρηνικές δοκιμές. Αυτή η sex bomb λοιπόν, διότι ως βόμβα έσκασε στον χώρο της μόδας, αποτελούνταν από δύο τριγωνάκια ύφασμα που κάλυπταν το στήθος και άλλα δύο που κάλυπταν το εφηβαίο και τους γλουτούς. Εξαιρετικά τολμηρό αν σκεφτεί κάποιος ότι, μέχρι τότε, τα μαγιό ήταν αποκλειστικά ολόσωμα, δεκαπέντε χρόνια πριν είχαν ενσωματωμένες φούστες και πριν από είκοσι πέντε οι γυναίκες κολυμπούσαν με μακριές φουφούλες. Δεν βρέθηκε μάλιστα σε ολόκληρο το Παρίσι μοντέλο που θα δεχόταν να εμφανιστεί δημόσια με αυτά τα τριγωνάκια υφάσματος, γι’ αυτό και ο δημιουργός τους επιστράτευσε τη 19χρονη Μισελίν Μπερναρντίνι, χορεύτρια στα γυμνά μπαλέτα του Casino de Paris. Την άλλη ημέρα, οι μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου είχαν τη φωτογραφία της στην πρώτη σελίδα. Οι περισσότεροι την έβριζαν, κάποιοι την αποθέωναν και η ίδια έλαβε κάμποσες δεκάδες χιλιάδες ερωτικές επιστολές. Ο δρόμος πάντως είχε ανοίξει.
Το μπικίνι είναι ίσως η πρώτη από μια σειρά «βελούδινες επαναστάσεις» που οδήγησαν στη γυναικεία ερωτική απελευθέρωση. Ηρθε μετά η ροκ εν ρολ μουσική και οι χορευτικές φιγούρες της, το αντισυλληπτικό χάπι, η μίνι φούστα, μεγάλες και μικρές, ακόμη και κάπως «ευτελείς» κατακτήσεις που όχι μόνο σόκαραν τους συντηρητικούς αλλά και εξόργισαν τα φεμινιστικά κινήματα που κατήγγειλαν την εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος. Απελευθέρωση υπό συνθήκες όμως και χωρίς δικαίωμα στην αυτοδιάθεση δεν έγινε ποτέ και πουθενά. Σόρι, κορίτσια.
Ολα τα ρούχα
του κόσμου
Το ρούχο δεν είναι το «έβαλα κάτι επάνω μου». Ούτε καν η αισθητική μας ταυτότητα. Είναι η αποτύπωση των εποχών. Που σηματοδοτεί και την εξέλιξη των ηθών. Πώς καταλαβαίνουμε πότε βγήκε μία φωτογραφία; Από τα ρούχα των ανθρώπων που ποζάρουν σε αυτήν. Αντε και από τα χτενίσματά τους. Πώς σχολιάζουμε μια εποχή, ειδικά αν την έχουμε ζήσει; Με ενδυματολογικές αναφορές. «Θυμάσαι τον παππού που φορούσε εκείνα τα κοντομάνικα σακακοπουκάμισα με τις εξωτερικές τσέπες;». «Θυμάσαι κάτι κάλτσες από βινίλ που από κάτω φορούσαμε παπούτσια και όλο μαζί έμοιαζε με μπότα;». Οσο περνούν τα χρόνια, οι άνθρωποι απελευθερώνονται από ρούχα που μοιάζουν με «κοινωνικές στολές». Τα ρούχα των γυναικών δεν υποδηλώνουν πλέον την ηθική τους, το πολύ πολύ την αισθητική τους. Και την εξέλιξη της κοινωνίας. Γι’ αυτό και λίγο φρικάρω που μετά το μπικίνι, το μονοκίνι, το τάνγκα, το στρινγκ οι πρόσφατες αναφορές στην «Ιστορία του μαγιό» περιλαμβάνουν και το μπουργκίνι.