Κλείνει οριστικά μέχρι τις αρχές Σεπτέμβρη η πολυδιάστατη αλλά και πολυσυζητημένη έρευνα για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, με 58 νεκρούς στις 28 Φεβρουαρίου 2023, καθώς ο αρμόδιος εφέτης ανακριτής Σωτήρης Μπακαΐμης στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να κλείσει έπειτα από 30 μήνες τις τελευταίες εκκρεμότητες έχει ζητήσει, εκτός των άλλων, από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας να επισπεύσει την παράδοση του πορίσματός της για τη φονική έκρηξη και αυτό να γίνει μέχρι τα τέλη Αυγούστου.
Επιπλέον τις τελευταίες ημέρες απορρίπτονται διαδοχικά αιτήματα συγγενών για να γίνουν εκταφές σορών ή να εξετασθούν τμήματα του μοιραίου τρένου που εκτιμούν ότι κλονίζουν τα «αντιφατικά» πορίσματα κρατικών πραγματογνωμόνων για τη σχέση της πυρόσφαιρας με τα έλαια σιλικόνης. Ακόμη αναμένεται πόρισμα από τη Γερμανία για την πυρασφάλεια του τρένου, όμως υπάρχουν και πολλά ερωτήματα για τις δύο τελευταίες γνωματεύσεις πραγματογνωμόνων που έχουν ενταχθεί στη δικογραφία.
Οι εκκρεμότητες
Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται πλέον το επόμενο δεκαπενθήμερο το τελικό πόρισμα της αρμόδιας υπηρεσίας της Πυροσβεστικής που προχώρησε σε αυτοψία σε συντρίμμια των αμαξοστοιχιών στο Κουλούρι και εκτιμάται ότι θα αποφανθεί ότι δεν ανακάλυψε ίχνη έκρηξης λόγω παράνομου φορτίου. Ακόμη στο πόρισμα της Πυροσβεστικής θα συμπεριληφθεί πρόσφατη απάντηση – σε σχετικό ερώτημα – του Γενικού Χημείου του Κράτους ότι μπορεί το φρέον (συνολικά 67 λίτρα) από τον κλιματισμό του τρένου να εκραγεί. Χωρίς όμως σαφή ποσοτική ανάλυση. Ακόμη θα περιέχεται εκτίμηση διορισμένων κρατικών πραγματογνωμόνων ότι η πυρόσφαιρα που κόστισε την ζωή σε τουλάχιστον 5-7 επιβάτες του τρένου είχε ύψος από 48 έως 66 μέτρα, μικρότερη από εκείνη άλλων κρατικών και ιδιωτών μελετητών. Ομως δεν φαίνεται να έχουν δοθεί απαντήσεις σε ορισμένα άλλα ζητούμενα των αξιωματικών της Πυροσβεστικής. Οπως αν είχε ρόλο στην έκρηξη η «εκτόνωση» του πεπιεσμένου αέρα του συστήματος πέδησης των αμαξοστοιχιών που είναι συνολικά 1.180 λίτρα ή και οκτώ πυροσβεστήρες υπό πίεση ανά ηλεκτράμαξα και άλλες τεχνικές λεπτομέρειες.
Νέο σενάριο περί «έκρηξης εναλλακτών» για τη φονική πυρόσφαιρα
Ενδεικτικές είναι, τις τελευταίες εβδομάδες, οι άγνωστες διαμάχες και αμφισβητήσεις που έχουν υπάρξει μετά το πρόσφατο πόρισμα, το οποίο συνέταξε και παρέδωσε αυτοβούλως ο μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος Κωνσταντίνος Πασπαλάς που αναφέρεται ως επιστημονικός συνεργάτης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εκπρόσωπός του στην Tεχνική Eπιτροπή του Eλληνικού Οργανισμού Τυποποίησης.
Ο Κ. Πασπαλάς αποδίδει τη φονική έκρηξη στο «εκνέφωμα» – σπρέι σταγονιδίων των ελαίων σιλικόνης – και η γνωμάτευση αυτή θεωρείται η πλέον «έγκυρη» για τους δικαστικούς λειτουργούς. Και αυτό ύστερα από 20 συνολικά πορίσματα που απέδιδαν το πύρινο μανιτάρι είτε στην έκρηξη περίπου 2.500 κιλών γενικού καυσίμου υδρογονάνθρακα άγνωστης προέλευσης (στη συγκεκριμένη εκδοχή άλλωστε κατέληγε και ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών) είτε στην ανάφλεξη σταγονιδίων των ελαίων σιλικόνης που θεωρούνται ωστόσο βραδυφλεγή.
Ομως σε σχέση με το συγκεκριμένο πόρισμα υπήρξε έντονο παρασκήνιο και διατυπώθηκε σειρά ερωτημάτων. Κι αυτό γιατί αρχικά το πόρισμα Πασπαλά ουσιαστικά αμφισβητεί – θέτοντας καταρχήν στο περιθώριο της δικαστικής έρευνας – εκείνο του καθηγητή της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη που είχε υιοθετηθεί πλήρως τον περασμένο Μάιο από κυβερνητικά στελέχη ως το «τελικό πλήγμα στα σενάρια συνωμοσίας».
Ο καθηγητής Καρώνης είχε αποφανθεί ότι η πυρόσφαιρα οφείλεται σε έκλυση αερίων των ελαίων σιλικόνης από έκρηξη λόγω «ηλεκτρικού τόξου» – βραχυκυκλώματος εντός του μετασχηματιστή. Με βάση το πόρισμα Πασπαλά που αναφερόταν σε φλεγόμενα σταγονίδια εκτός μετασχηματιστή, ο εφέτης Μπακαΐμης απέρριψε αίτημα συγγενών των θυμάτων για εξέταση του, υποτίθεται, «εκραγέντος» – σύμφωνα με τον Καρώνη – μετασχηματιστή του τρένου που ήταν σχεδόν… ακέραιος στο Κουλούρι.
Ομως στη συνέχεια, λόγω της… εξαΰλωσης του πορίσματος Καρώνη και των συνακόλουθων αποριών που προκλήθηκαν, οι δικαστικοί λειτουργοί ανέφεραν σε έγγραφό τους – προ μερικών ημερών – ότι τελικώς τα δύο πορίσματα, Καρώνη και Πασπαλά, «συμπίπτουν και αλληλοσυμπληρώνονται»! Με την Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) να αναφέρει σε κείμενό της ότι «δύο διαφορετικοί προτεινόμενοι μηχανισμοί ανάφλεξης και δημιουργίας πυρόσφαιρας θα πρέπει να αναφέρονται σε αντιδιαστολή μεταξύ τους και όχι συμπληρωματικά».
Ομως το πόρισμα Πασπαλά αμφισβητείται λόγω των αναφορών του σε προέλευση ενός μεγάλου τμήματος της έκρηξης από τα έλαια σιλικόνης που βρίσκονταν στους επίσης ακέραιους και μικρής χωρητικότητας «εναλλάκτες», δηλαδή δύο μικρά συστήματα ψύξης των ελαίων του μετασχηματιστή των τρένων συνολικού όγκου 40-50 λίτρων ελαίου που δεν μπορεί να προκάλεσαν τέτοια φονική έκρηξη. Τέλος, έχουν τεθεί και ερωτήματα προς τον εφέτη ανακριτή για τους τίτλους σπουδών και την επιστημονική επάρκεια του συγκεκριμένου πραγματογνώμονα.