Έμμεσες και συγκρατημένες αναμένεται ότι θα είναι οι επιπτώσεις για τις ελληνικές επιχειρήσεις από τη συμφωνία για τους δασμούς που προέκυψε μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ. Ωστόσο, αν και βγήκε λευκός καπνός και οι δύο πλευρές έφτασαν σε μια εμπορική συμφωνία που προβλέπει δασμούς ύψους 15% για τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά προϊόντα – εξαιρώντας αυτά του χάλυβα και του αλουμινίου που παραμένουν στο 50% – η συμφωνία έφερε μερική ανακούφιση, καθώς όλοι είχαν προετοιμαστεί για το χειρότερο.

Οι ελληνικές εξαγωγές είναι μικρότερες του 5% των συνολικών εξαγωγών ή 1% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με μελέτη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, οι άμεσες συνέπειες στο ΑΕΠ δεν ποσοτικοποιούνται, ενώ σε επίπεδο κλάδων, βάσει της προηγούμενης εμπειρίας από την επιβολή δασμών (2018-2019), ορισμένοι (π.χ. χάλυβας, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, καύσιμα, τσιμέντο, ψάρια) παρουσίασαν σημαντική μείωση εξαγωγών έως και 85% (π.χ. χάλυβας), ενώ άλλοι (π.χ. αλουμίνιο, φαρμακευτικά, φρούτα) είχαν αύξηση εξαγωγών έως +37% (π.χ. αλουμίνιο).

Με αυτή την εκτίμηση συμφωνούν οι περισσότερες αναλύσεις, ακόμα και αυτές που έχουν προχωρήσει σε ποσοτικές εκτιμήσεις. Η Εθνική Τράπεζα έχει εκτιμήσει ότι η οριζόντια αύξηση των δασμών κατά 10% σε όλα τα εξαγόμενα προϊόντα από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα μείωνε τις συνολικές ελληνικές εξαγωγές κατά περίπου 1,7%, σε σταθερές τιμές, και το ελληνικό ΑΕΠ κατά 0,4% σωρευτικά μέχρι τα τέλη του 2026, κυρίως λόγω έμμεσων επιδράσεων από την αποδυνάμωση των οικονομιών των Ευρωπαίων εμπορικών μας εταίρων.

Η UBS υπολόγισε την οριακή επίπτωση για κάθε αύξηση των δασμών κατά 10%. Για την Ελλάδα, η επίπτωση είναι 0,15-0,20 ποσοστιαίες μονάδες. Αναλογικά, με δασμούς 15% στην ΕΕ, η συνολική επίπτωση στο ελληνικό ΑΕΠ (άμεσα και έμμεσα) εκτιμάται σε 0,23-0,30 ποσοστιαίες μονάδες. Η μεγαλύτερη επίπτωση εμφανίζεται το 2026, παρά το 2025. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι εάν η πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2025 ήταν 2,3%, οι δασμοί μπορεί να τη μειώσουν στο 2,1% με 2,2%, ενώ αν ήταν η ίδια για το 2026, η μείωση θα έφτανε στο 2%.

Ανταγωνιστικότητα

Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Αθήνας Γιάννης Μπρατάκος αναφέρει ότι το νέο δασμολογικό πλαίσιο που προκύπτει από τη συμφωνία δημιουργεί συνθήκες μεγαλύτερης προβλεψιμότητας, αλλά παράλληλα ενσωματώνει προκλήσεις για συγκεκριμένους τομείς της ευρωπαϊκής παραγωγής. «Η εξαίρεση στρατηγικών κλάδων, όπως η αεροναυπηγική, τα γενόσημα φάρμακα, τα χημικά προϊόντα και ορισμένα γεωργικά αγαθά, αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Ωστόσο, η επιβολή ενιαίων δασμών σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας – συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών, βιομηχανικών και αγροδιατροφικών εξαγωγών – ενδέχεται να πλήξει την ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων που στηρίζουν κρίσιμα μερίδια της ελληνικής οικονομίας», υπογραμμίζει. Μάλιστα ότι ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την προστασία εμβληματικών ελληνικών προϊόντων, όπως το ελαιόλαδο, η φέτα και τα κρασιά, τα οποία κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν από το νέο καθεστώς.

«Σε αυτό το περιβάλλον, η ανάγκη για διαρκή παρακολούθηση των εξελίξεων και για ουσιαστική συμμετοχή στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων καθίσταται κρίσιμη», λέει, και προσθέτει ότι η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με τις ΗΠΑ – μέσω της αύξησης των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και επενδύσεων σε υποδομές – ανοίγει νέες δυνατότητες για την Ελλάδα, ιδίως στους τομείς των logistics, της ναυπηγίας και της περιφερειακής ενεργειακής διασύνδεσης. Ζητεί πάντως η ελληνική κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι η τελική εφαρμογή της συμφωνίας δεν θα διαταράξει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών και δεν θα ενισχύσει την εξάρτηση συγκεκριμένων τομέων από τρίτες αγορές. Υπάρχει ανάγκη στήριξης των ευάλωτων εξαγωγικών τομέων, όπως των αγροδιατροφικών, και η κινητοποίηση σε νέες αγορές.

Διαχειρίσιμη θεωρεί τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν ΗΠΑ και ΕΕ ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά Βασίλης Κορκίδης. «Η ανακοίνωση ότι οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση κατέληξαν σε συμφωνία σίγουρα φέρνει ανακούφιση», αναφέρει. Συμπληρώνει μάλιστα ότι στο διεθνές εμπόριο η όποια συμφωνία είναι πάντα καλύτερη από καμία συμφωνία και τη μονομερή επιβολή μέτρων και αντίμετρων.

«Ανεξάρτητα με τις λεπτομέρειες και τις εξαιρέσεις, είναι σημαντικό πως ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις η συμφωνία επιτεύχθηκε σε λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου και της επιβολής υψηλότερων δασμών, που θα είχαν σοβαρές επιπτώσεις. Θέλουμε να πιστεύουμε πως η συμφωνία επιβολής δασμών στα επίπεδα του 15% είναι μια διαχειρίσιμη κατάσταση και δεν θα δημιουργήσει απώλειες στο εμπορικό ισοζύγιο ΗΠΑ και ΕΕ», δηλώνει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου της Αθήνας Γιάννης Χατζηθεοδοσίου σημειώνει ότι προς στιγμήν, σχετικά με τα ελληνικά προϊόντα, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος φόβος. Ομως, από τη στιγμή που θα πληγεί το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας, αναμένεται ο αντίκτυπος να επηρεάσει αρνητικά και την ελληνική.