Ένας ακόμη Αύγουστος και η αίσθηση της μεγάλης πόλης είναι πως έχει παραδοθεί ψυχή τε και σώματι για βραχυχρόνια μίσθωση στους περαστικούς τουρίστες που έχουν τελικό προορισμό τα νησιά. Τι γίνεται όμως με τους κατοίκους της; Εξαφανίστηκαν όντως μόλις μπήκε ο Αύγουστος και θα επιστρέψουν τον Σεπτέμβριο ή αποφεύγουν να κυκλοφορούν στο κέντρο επειδή έχει γίνει ανυπόφορο για όσους ζουν εδώ όλο τον χρόνο;
Οι πρόσφατες εικόνες από τις ουρές στα διόδια τις Παρασκευές προς την έξοδο και τις Κυριακές προς την είσοδο μαρτυρούν το χρονικό όριο των αποδράσεων. Τις Κυριακές οι Αθηναίοι και οι Θεσσαλονικείς επιστρέφουν έχοντας κάνει μια σύντομη ανάπαυλα με μία ή δύο διανυκτερεύσεις σε κάποιον κοντινό προορισμό. Οι διακοπές πια δεν είναι πολυήμερες, αλλά πιεσμένα τριήμερα και τετραήμερα σε προορισμούς όπου φτάνει κανείς οδικώς και οι οποίοι δεν θα τινάξουν τον προϋπολογισμό στον αέρα. Ετσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, μιλάμε πια για τις διακοπές του Σαββατοκύριακου.
Οι μισοί δεν θα πάνε φέτος διακοπές
Μια σειρά από έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα από ινστιτούτα και φορείς της αγοράς συμφωνούν στο ότι περίπου οι μισοί Ελληνες δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν φέτος διακοπές πάνω από πέντε ημέρες, είτε γιατί δεν βγαίνουν τα οικονομικά, είτε γιατί δεν μπορούν να λείψουν από τη δουλειά τους για περισσότερες μέρες, είτε γιατί δουλεύουν για να εξυπηρετήσουν εκείνους που θα κάνουν διακοπές.
Τα κόστη έχουν εκτοξευτεί
Δεν υπάρχει πλέον κάτι στα επιμέρους σημεία εκείνου που ονομάζουμε διακοπές που να μην έχει ακριβύνει. Τα εισιτήρια, η διαμονή, η εστίαση, οι ξαπλώστρες, η διασκέδαση… Ολα έχουν ξεφύγει προς τα πάνω με πρωτόγνωρες αυξήσεις, όχι σε σχέση με το ’90, αλλά σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Ένα εισιτήριο τρίτης θέσης για Μυτιλήνη, για παράδειγμα, κοστίζει σχεδόν τα διπλάσια απ’ ό,τι πριν από λίγα χρόνια. Αν μιλάμε για οικογένειες που χρειάζονται μαζί και αυτοκίνητο ή καμπίνα, τα ακτοπλοϊκά είναι ένα μεγάλο έξοδο και πολλές φορές απαγορευτικό.
Ασφαλώς και ισχύει – όπως λένε και οι ψυχολόγοι – ότι σημασία έχει η ποιότητα των διακοπών και όχι τόσο η διάρκειά τους, αλλά ποιος έχει αντίρρηση ότι οι είκοσι μέρες διακοπές είναι καλύτερες από τις τέσσερις;
Οι ενοικιάσεις με τη σεζόν έχουν ελαχιστοποιηθεί
Όσοι είναι πάνω από 40 θα θυμούνται πολυήμερες καλοκαιρινές διακοπές σε νησιά και χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας. Θα θυμούνται ίσως και σπίτια και δωμάτια που ενοικιάζονταν με τη σεζόν. Πολλοί ιδιοκτήτες καταλυμάτων έδιναν τη δυνατότητα για κρατήσεις που έφταναν ακόμα και τους τρεις μήνες! Οι καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα είχαν την έννοια της φυγής από την πόλη. Η ζήτηση με τα χρόνια αυξήθηκε, οι ιδιοκτήτες κατάλαβαν ότι δεν τους συμφέρει η ενοικίαση με τη σεζόν και αφού πέρασαν στην ενοικίαση ανά εβδομάδα κατέληξαν στην ανά διανυκτέρευση κράτηση. Ετσι ενοικιάζονται σήμερα τα περισσότερα καταλύματα στη χώρα και ας μην απευθύνονται σε ξένους τουρίστες. Μπορεί να μιλάμε για υπερτουρισμό, αλλά αυτό δεν αφορά τους Ελληνες ως τουρίστες. Για πόσο άραγε θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση που αποφέρει τεράστια κέρδη στις μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά αφαιρεί από τους κατοίκους της χώρας το δικαίωμα στις διακοπές ή τους στέλνει σε πολύ οικονομικότερους προορισμούς στο εξωτερικό;
Το εξοχικό που έγινε πηγή εισοδήματος
Ενας άλλος λόγος που έχει οδηγήσει πολλούς σε σύντομες αποδράσεις μέσα στο καλοκαίρι και όχι σε πολυήμερες διακοπές είναι το γεγονός ότι έχουν παραχωρήσει τα εξοχικά τους σε ξένους ή σε τουριστικά γραφεία για εμπορική εκμετάλλευση, ώστε να συμπληρώσουν το ετήσιο εισόδημά τους. Ετσι, το εξοχικό που θα ήταν άλλοτε διαθέσιμο για προσωπικές/οικογενειακές διακοπές αλλάζει λειτουργία και γίνεται εισοδηματικό εργαλείο. Επίσης, όλο και αυξάνεται ο αριθμός των εξοχικών που παραχωρούνται για ενοικίαση μόνιμης κατοικίας, λόγω της μεγάλης ζήτησης, οπότε και πάλι βγαίνει από την εξίσωση της πολυήμερης ξεκούρασης.
Φεστιβάλ και πανηγύρια
Λόγω έλλειψης χρημάτων, αλλά και για τη «φάση», κάποιοι επιλέγουν τις σύντομες αποδράσεις τους βάσει κοινωνικών εκδηλώσεων. Φεστιβάλ αλλά και πανηγύρια – που είναι το νέο τρεντ – προσελκύουν επισκέπτες του Σαββατοκύριακου σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας που θα πάνε για να διασκεδάσουν και να κοινωνικοποιηθούν, βλέποντάς το ως μια καλή – και οικονομική – αφορμή για μια σύντομη απόδραση. Κάμπινγκ, φαγητό σε ταπεράκι, μοίρασμα των εξόδων για τους πιο νέους και ένα αυτοκίνητο, τα έξοδα του οποίου θα μοιραστούν οι επιβαίνοντες, δίνουν τη δυνατότητα ολιγοήμερων διακοπών.
Το τριήμερο και το τετραήμερο, όμως, δεν μπορεί να λογαριάζεται στις καλοκαιρινές διακοπές. Είναι μια ανάσα από την προκαθορισμένη και πιεστική καθημερινότητα, που δεν αρκεί.