Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι μελέτες, τα σχέδια και οι διαδικασίες προγραμματισμού για τις επεκτάσεις του μετρό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, με στόχο την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος μέσω της εξάπλωσης του βασικού μέσου σταθερής τροχιάς σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Ηδη η εταιρεία Ελληνικό Μετρό σχεδιάζει το μέλλον του μετρό και προγραμματίζει σειρά έργων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αναδεικνύοντας παράλληλα το «ιδανικό δίκτυο και μήκος των γραμμών σταθερής τροχιάς» που θα πρέπει να αποκτήσουν οι δύο πόλεις, οι οποίες σήμερα στενάζουν κάτω από τον καθημερινό κυκλοφοριακό φόρτο.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες της Ελληνικό Μετρό, «η επεκτασιμότητα του μετρό της Αθήνας είναι δεδομένη, εντός του πλαισίου ωρίμασης των μελετών και υπό την αίρεση της χρηματοδότησης». Ο σχεδιασμός των επεκτάσεων, προσθέτουν, αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι του αντικειμένου της Ελληνικό Μετρό, η οποία στο έργο αυτό συνεπικουρείται και από τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας (ΟΑΣΑ). Ηδη ο ΟΑΣΑ υλοποίησε μια νέα συγκοινωνιακή μελέτη για την Αττική, τα αποτελέσματα της οποίας περιλαμβάνουν τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα όλων των επεκτάσεων του δικτύου μετρό. Το κόστος των έργων για όλες τις επεκτάσεις του μετρό στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, υπερβαίνει τα 5,5 δισ. ευρώ.
Στην Αττική
Ειδικότερα, στην Αθήνα, η Ελληνικό Μετρό «τρέχει» ήδη την κατασκευή της νέας Γραμμής 4 του μετρό Γαλάτσι – Γουδή, μήκους 13 χλμ., η οποία αρχικά με 15 σταθμούς (Αλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου, Ιλίσια και Γουδή) θα καλύψει πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως Γαλάτσι, Κυψέλη, κέντρο Αθήνας και Ζωγράφου.
Γραμμή 2: επέκταση Ανθούπολη – Ιλιον
Ταυτόχρονα, κοντά στη γραμμή εκκίνησης βρίσκεται και το έργο της επέκτασης της Γραμμής 2 από Ανθούπολη προς Ιλιον, με τον σχετικό διαγωνισμό να παραμένει ενεργός από τον Μάιο του 2023. Η Ελληνικό Μετρό έχει προχωρήσει τις διαδικασίες για την έναρξη της β’ φάσης, όμως προς το παρόν υπάρχει κενό χρηματοδότησης, καθώς το κόστος του έργου θα φτάσει στα 680 εκατ. ευρώ. Η επέκταση της Γραμμής 2 προς το Ιλιον, μήκους 4 χλμ., περιλαμβάνει τρεις νέους σταθμούς, Παλατιανή, Ιλιον και Αγιος Νικόλαος, ενώ εξετάζεται και η μελλοντική επέκτασή της με επιπλέον τρεις σταθμούς σε Καματερό, Ζεφύρι και Αχαρνές.
Γραμμή 2: επέκταση Ελληνικό – Γλυφάδα
Επίσης, σε στάδιο προγραμματισμού βρίσκεται και η επέκταση της Γραμμής 2 από το Ελληνικό προς τη Γλυφάδα, μήκους 4,5 χλμ., με τρεις νέους σταθμούς. Ο πρώτος σταθμός χωροθετείται στην Ανω Γλυφάδα, κάτω από την Πλατεία Μακεδονίας, ο δεύτερος στη συμβολή της Λεωφόρου Βουλιαγμένης με την οδό Γρηγορίου Λαμπράκη και ο τρίτος στην πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου στη Γλυφάδα. Σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη επέκταση, πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει ζητηθεί από τους επενδυτές του Ελληνικού να χωροθετηθεί ένας επιπλέον σταθμός στην περιοχή του Αγίου Κοσμά.
Γραμμή 4: επέκταση Γουδή – Λυκόβρυση
Επόμενη προτεραιότητα για την Ελληνικό Μετρό είναι η επέκταση της γραμμής 4 από Γουδή προς Λυκόβρυση. Η επέκταση αυτή θεωρείται κομβική για το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πρωτεύουσας, καθώς θα αποσυμφορήσει τη Λεωφόρο Κηφισίας, έναν υπερτοπικό άξονα με μεγάλη επίδραση στον γενικότερο κυκλοφοριακό φόρτο της πόλης. Θα περιλαμβάνει 10 νέους σταθμούς (Γουδή, Κατεχάκη, Φάρος, Φιλοθέη, Σίδερα, Ολυμπιακό Στάδιο, Παράδεισος, ΟΤΕ, Μαρούσι, Πεύκη και Λυκόβρυση) και το κόστος κατασκευής της επέκτασης πιθανόν να αγγίζει ακόμα και το 1,5 δισ. ευρώ. Θα καλύψει σημαντικές περιοχές όπως το Νέο Ψυχικό, το Χαλάνδρι, το Μαρούσι και τη Λυκόβρυση και θα συνδεθεί με τη Γραμμή 3 και τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
Γραμμή 4: επέκταση Γαλάτσι – Πετρούπολη
Ακόμα, έχει διερευνηθεί η επέκταση της Γραμμής 4 από τον σταθμό Αλσος Βεΐκου προς τους Δήμους Ιλίου και Πετρούπολης, η οποία θα διέρχεται από τους Δήμους Νέας Ιωνίας και Νέας Φιλαδέλφειας, με δυνατότητα μετεπιβίβασης στις Γραμμές 1 και 2. Επίσης, έχει μελετηθεί και ο νέος κλάδος της Γραμμής 4 από τον σταθμό Ευαγγελισμός προς την ΠΥΡΚΑΛ, με διασύνδεση με τις Γραμμές 2 και 3.
Σε προκαταρκτικό στάδιο μελέτης βρίσκονται και άλλες επεκτάσεις στην Αττική, όπως αυτή του νέου κλάδου της Γραμμής 1 από την Καλλιθέα προς το ΚΠΙΣΝ (Ιδρυμα Νιάρχος), καθώς και η επέκταση της Γραμμής 1 βόρεια, από τον σταθμό Κηφισιά προς τη Νέα Ερυθραία και την Εθνική Οδό (κόμβος Βαρυμπόμπης).