Στα μέσα Μαΐου το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός ήταν το πρώτο που έθεσε σε εφαρμογή μια νέα διαδικασία εξυπηρέτησης ασθενών. Το νέο σύστημα ηλεκτρονικής ιχνηλάτησης, που έγινε γνωστό ως «βραχιολάκι», είναι ήδη πραγματικότητα και σε άλλα νοσοκομεία. Αρχικά το σύστημα θα λειτουργήσει σε 14 και ο σχεδιασμός είναι ως το τέλος του έτους να το έχουν υιοθετήσει 85 νοσοκομεία σε όλη τη χώρα.
Θέλοντας να διαπιστώσουμε οι ίδιοι αν η αλλαγή που επέφερε αυτό το σύστημα είναι ουσιαστική και αν όντως οι χρόνοι αναμονής μειώθηκαν δραστικά, επισκεφθήκαμε μια εφημερία σε ένα από τα μεγαλύτερα και ιστορικότερα νοσοκομεία της χώρας. Τον Ευαγγελισμό. Η λειτουργία του μέτρου έχει κλείσει κιόλας δύο μήνες.
Στην αρχή της εφημερίας
Η εφημερία ξεκινάει στις 14.30. Φτάσαμε εκεί στις 15.30. Τα Επείγοντα του Ευαγγελισμού βρίσκονται σήμερα στο υπόγειο του παλιού κτιρίου. Η πρόσβαση γίνεται από ένα – στενό για αυτή την περίσταση – μονό ασανσέρ ή από τις σκάλες που οδηγούν σε έναν μεγάλο διάδρομο. Ηδη βρίσκονται αρκετά άτομα στην αναμονή. Μόνο στην ουρά που έχει σχηματιστεί για τη διαλογή, που είναι το πρώτο στάδιο, περιμένουν γύρω στα 80 άτομα κάθε ηλικίας. Οι άνθρωποι φτάνουν εδώ με ασθενοφόρα, με ΙΧ, με ταξί, με μέσα μαζικής μεταφοράς ή και με τα πόδια. Φοράνε το βραχιολάκι τους, παίρνουν τα χαρτιά τους και περιμένουν. Τα λίγα καθίσματα που υπάρχουν έχουν ήδη καταληφθεί και μόλις κάποιο αδειάσει δεσμεύεται αμέσως. Αρκετοί άνθρωποι στηρίζονται στον τοίχο δείχνοντας καταβεβλημένοι. Μόνιτορ σε διάφορα σημεία ενημερώνουν για τις προτεραιότητες στα ιατρεία και τους εκτιμώμενους χρόνους αναμονής. Κάτι που λείπει είναι νοσηλευτικό προσωπικό να περπατάει στους διαδρόμους και να φωνάζει ονόματα.
Είμαστε ακόμα στην αρχή της εφημερίας και ήδη η εκτιμώμενη αναμονή για κάποιους ασθενείς είναι τρεις ώρες, με το ενδεχόμενο να έρθουν ωστόσο «κόκκινα» περιστατικά και να αυξηθεί πολύ! Υπάλληλοι του νοσοκομείου κατευθύνουν όσους έρχονται στα Επείγοντα. Στον χώρο της διαλογής βρίσκονται και εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού που έχουν βοηθητικό ρόλο. Στην αρχή η αναμονή είναι στη διαλογή. Οσο περνάει η ώρα, η αναμονή διογκώνεται και στα ιατρεία, στις εξετάσεις, στα αποτελέσματα… Ενας μεσήλικος έρχεται να δει την κατάσταση, αφού έχει φέρει τη μητέρα του με το αυτοκίνητο. Με το που βλέπει την ουρά, φεύγει.
Φτάσαμε στα μέσα του 2025 για να μπει ένα ψηφιακό σύστημα ιχνηλάτησης στα δημόσια νοσοκομεία και αυτό παρουσιάζεται ως μεγάλη καινοτομία, ενώ πρόκειται για μια λογική, και καθυστερημένη μάλιστα, εξέλιξη. Το σύστημα φαίνεται να βάζει τάξη κυρίως στο κομμάτι της διαχείρισης και της εξυπηρέτησης και όχι τόσο σε εκείνο της αναμονής, η μείωση της οποίας είναι ένα βασικό ζητούμενο, όχι μόνο για την αποφυγή της ταλαιπωρίας του ασθενούς, αλλά και για την περίθαλψή του σε σοβαρές περιπτώσεις πριν να είναι αργά.
Η ώρα έχει περάσει. Τα πράγματα έχουν αγριέψει. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν κάνει την πρώτη εξέταση και περιμένουν κάποια άλλη ή άλλοι που περιμένουν αποτελέσματα. Κάποιοι που έρχονται μετά τις 22.00 βλέπουν ότι η αναμονή θα είναι μεγαλύτερη από τέσσερις ή πέντε ώρες και φεύγουν αμέσως. Αλλοι παίρνουν την απόφαση να περάσουν τη νύχτα τους περιμένοντας. Και από αυτούς κάποιοι στην πορεία θα φύγουν αν τους το επιτρέπει η κατάστασή τους ή αν υπάρχει κάποιος μαζί τους… Αυτοί δεν θα καταγραφούν τελικά στα περιστατικά που εξυπηρετήθηκαν. Ο κύριος Νίκος, ύστερα από τέσσερις ώρες που είναι εδώ, κάλεσε ταξί και έφυγε για να πάει σε κάποια ιδιωτική κλινική. Αυτό, το μεμονωμένο περιστατικό, είναι μια μεγάλη αποτυχία για το δημόσιο σύστημα υγείας και δεν σηκώνει πανηγυρισμούς.
Οταν η αναμονή εκτοξεύεται
Ενας διασώστης του ΕΚΑΒ ξεκλέβει λίγο χρόνο μέχρι την επόμενη κλήση για να κάνει ένα τσιγάρο έξω από το ασθενοφόρο που περιμένει στον αύλειο χώρο. Η καθημερινή ρουτίνα για εκείνον συνυπάρχει στον ίδιο χώρο με τον πόνο και την αγωνία των άλλων.
Αν το περιστατικό κριθεί «μπλε» ή «πράσινο» (χωρίς υψηλό κίνδυνο) και δεν χρειάζεται πολλές εξετάσεις ο ασθενής, μπορεί και να φύγει σχετικά σύντομα, δηλαδή σε ένα τρίωρο – αν είναι τυχερός. Αν έρχονται «κόκκινα» περιστατικά στους γιατρούς που πρέπει να τον δουν, κανείς δεν ξέρει με σιγουριά να του πει πόση ώρα θα περιμένει! Επίσης, αν είναι απαραίτητες αρκετές περαιτέρω εξετάσεις, τα πράγματα αρχίζουν και γίνονται από μη φιλικά έως ακραία. Ασθενείς που έρχονται στο νοσοκομείο τις πρώτες βραδινές ώρες μπορεί να περιμένουν μέχρι το πρωί, με την αναμονή σε κάποιες περιπτώσεις να φτάνει και τις δέκα, τις δώδεκα ή και περισσότερες ώρες. Γιατροί του νοσοκομείου με τους οποίους μιλήσαμε μας αναφέρουν ότι υπάρχουν και κάποια περιστατικά που μπορεί να εξυπηρετηθούν πλήρως ύστερα από δεκαπέντε ή και δεκαοκτώ ώρες αναμονής!
Πήγαμε ξανά το πρωί της επόμενης ημέρας, στις 08.00, που τελειώνει η εφημερία, υπάρχουν ακόμη δεκάδες άνθρωποι εξαντλημένοι που περιμένουν επί ώρες… Υπάρχει και εκνευρισμός και τηλέφωνα συγγενών και φίλων. Μιλάω με την κυρία Μαίρη που ήταν εκεί ήδη περισσότερες από οκτώ ώρες και ήταν μόνη της και πεινασμένη τόση ώρα μετά. Εβγαλε όλη τη νύχτα στην καρέκλα περιμένοντας.
Η προφανής έλλειψη προσωπικού
Αν υπήρχαν κι άλλοι γιατροί στις ειδικότητες που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση ή ακόμα δύο άτομα στη διαλογή ή αν δεν λειτουργούσε μόνο ένας αξονικός τομογράφος, δεν θα μειωνόταν ο χρόνος αναμονής αισθητά; Κάποιοι ασθενείς και συνοδοί τους αναφέρουν ότι ψηφιοποιήθηκε η ταλαιπωρία τους. Το θέμα δεν είναι το βραχιολάκι, αλλά τα δεσμά της αναμονής…
Είναι όμως άχρηστο το βραχιολάκι; Οχι!, είναι η απάντηση. Η αλήθεια είναι πως σε κάποιες περιπτώσεις αποδεικνύεται βοηθητικό αλλά όχι σωτήριο ή δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να φύγει από αυτόν τον χώρο και να επιστρέψει μερικές ώρες μετά, όταν θα πλησιάζει η σειρά του. Γλιτώνει κάποιον διαδικαστικό χρόνο δίνοντας τη δυνατότητα καλύτερης οργάνωσης, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον χρόνο που θα κέρδιζε με επιπλέον προσωπικό. Στα άλλα νοσοκομεία η κατάσταση είναι χειρότερη. Οσοι δεν έχουν καλή εικόνα του τι επικρατεί, πολλές φορές αναγκάζονται να φύγουν από το δημόσιο νοσοκομείο αναζητώντας περίθαλψη σε κάποια ιδιωτική κλινική.
Για όποιον έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στα Επείγοντα μεγάλου νοσοκομείου σε μέρα εφημερίας, αυτή η εικόνα δυστυχώς είναι η κανονικότητα. Υπάρχουν εφημερίες που ο Ευαγγελισμός μπορεί να δεχτεί περισσότερα από 1.000 άτομα. Ενώ ένας τυπικός αριθμός ασθενών που θα περάσουν από εδώ σε μια εφημερία είναι 600-700.
Πρόσφατα ο υπουργός Υγείας έδειχνε ιδιαίτερα ικανοποιημένος στα προωθητικά βίντεο που κάνει στα social media. Το ίδιο και στα διάφορα τηλεοπτικά πάνελ. Σε κάποιο μάλιστα από αυτά έμοιαζε να μιλάει για κάποια τεράστια επιτυχία. Αν άκουγε κανείς, θα πίστευε ότι οι χρόνοι αναμονής πλέον στα νοσοκομεία είναι ελάχιστοι, αλλά ο ίδιος είπε – γεμάτος περηφάνια – με το γνωστό ύφος πως ο μέσος χρόνος αναμονής έχει μειωθεί κατά πολύ. Εννοούσε πως είναι έξι ώρες!!! Ο μέσος χρόνος – αφού και οι λέξεις έχουν τη σημασία τους – σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς αναγκάζονται να περιμένουν πολύ περισσότερες ώρες για να εξυπηρετηθούν.