Ο φετινός τρύγος σε πολλές χώρες της Ευρώπης ξεκινά νωρίτερα από ποτέ, με φόντο ισχυρούς καύσωνες, πυρκαγιές και την επιστροφή επικίνδυνων φυτοπαθολογικών ασθενειών. Η κλιματική κρίση έχει μετατραπεί σε καθοριστικό παράγοντα για την πορεία της παραγωγής και της ποιότητας του ευρωπαϊκού κρασιού, από τον Νότο ως τον Βορρά.
Στην Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ελλάδα και τη νότια Πορτογαλία, η συνεχόμενη έκθεση των αμπελώνων σε θερμοκρασίες άνω των 40°C επιτάχυνε τη διαδικασία ωρίμανσης, προκαλώντας ταυτόχρονα αφυδάτωση των σταφυλιών, αυξημένο αλκοολικό τίτλο και μείωση αποδόσεων έως και 30% σε ορισμένες περιοχές.
Στις περιοχές του Μπορντό, της Τοσκάνης, της Ριόχα και της Δούρο, οι παραγωγοί αναγκάζονται να ξεκινήσουν τον τρύγο σχεδόν έναν μήνα νωρίτερα από τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας. Στη νότια Ιταλία και στην Ανδαλουσία, η ζέστη προκάλεσε ακόμη και “καραμέλωμα” των σταφυλιών, οδηγώντας σε απώλειες ποιότητας.
Παράλληλα, οι πυρκαγιές που ξέσπασαν σε περιοχές όπως η Βόρεια Ισπανία, η Σαρδηνία και τα Κανάρια Νησιά έκαψαν αμπελώνες, ενώ σε άλλες περιοχές, ο καπνός αλλοίωσε τα αρωματικά χαρακτηριστικά των σταφυλιών, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα στην οινοποίηση.
Παλιές ασθένειες επιστρέφουν – Φυλλοξήρα και περονόσπορος
Την ίδια στιγμή, η φυλλοξήρα – η ασθένεια που σχεδόν εξαφάνισε τον ευρωπαϊκό αμπελώνα τον 19ο αιώνα – εντοπίστηκε ξανά, αυτή τη φορά στην Τενερίφη, γεγονός που ενεργοποίησε συναγερμό σε ολόκληρη την οινική κοινότητα. Παρότι προς το παρόν παραμένει περιορισμένη, οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για πιθανή εξάπλωση.
Επιπλέον, ο περονόσπορος (mildiu) χτύπησε πολλούς αμπελώνες από την Πορτογαλία έως την Κεντρική Ευρώπη, εξαιτίας των ακραίων διακυμάνσεων θερμοκρασίας και της υψηλής υγρασίας. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συνθήκες κατέστησαν ανεπαρκή τα προγράμματα φυτοπροστασίας, οδηγώντας σε σημαντικές ζημιές.
Στη Ριόχα και στη βόρεια Ιταλία, οι χαλαζοπτώσεις του Μαΐου προκάλεσαν καταστροφές σε νεαρά σταφύλια, ενώ οι αυξημένες βροχοπτώσεις σε άλλες περιοχές ευνόησαν την εξάπλωση μυκητολογικών ασθενειών.
Πέρα από τις καιρικές προκλήσεις, ο αμπελοοινικός τομέας της Ευρώπης αντιμετωπίζει και σοβαρές εμπορικές πιέσεις: η μειωμένη κατανάλωση, ιδιαίτερα στους νέους, η αυξανόμενη προτίμηση για κρασιά χαμηλού αλκοόλ και οι εμπορικοί δασμοί σε αγορές-κλειδιά, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, δημιουργούν ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η παραδοσιακή δομή παραγωγής κρασιού στην Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Αυτό σημαίνει νέες ανθεκτικές ποικιλίες, αλλαγές στο χρονοδιάγραμμα καλλιεργητικών εργασιών, επενδύσεις στην τεχνολογία και ευρύτερες στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Η φετινή χρονιά λειτουργεί σαν προειδοποιητική… καμπάνα για το μέλλον του ευρωπαϊκού κρασιού. Ο τρύγος μπορεί να ξεκινά νωρίς, αλλά τα προβλήματα ωριμάζουν ακόμη ταχύτερα. Αν δεν υπάρξει συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική και κλιματική στρατηγική, το μέλλον του κρασιού στην ήπειρο που το ανέδειξε, τίθεται εν αμφιβόλω.