Τα σενάρια για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία – Τι θα δεχθεί ο Πούτιν
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διαβουλεύσεις σχετικά την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με διάρκεια, ενώ τα «βλέμματα» είναι στραμμένα στη σημερινή συνεδρίαση των αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων του ΝΑΤΟ.
- CNN: Γιατί ο Πούτιν διστάζει να συναντήσει τον Ζελένσκι και μπορεί να μη θελήσει ποτέ να το κάνει
- Έντονο παρασκήνιο για να βρεθούν Πούτιν-Ζελένσκι στο ίδιο τραπέζι και ο Τραμπ… στον παράδεισο
Την ώρα που καίρια ερωτήματα γύρω από το ζήτημα παραμένουν αναπάντητα, το BBC επιχειρεί να περιγράψει τι μορφή, θα μπορούσαν να λάβουν οι ουκρανικές εγγυήσεις ασφαλείας.
Όπως εξηγεί, ως εγγυήσεις ασφαλείας μπορούν να θεωρηθούν τόσο η τοποθέτηση ειρηνευτικών δυνάμεων από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ στην Ουκρανία, όσο και η επιβολή εξοντωτικών οικονομικών κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας.
1. Η… ανέφικτη ένταξη στο ΝΑΤΟ
Για την Ουκρανία, εγγύηση ασφαλείας θα ήταν η ένταξη στο ΝΑΤΟ, στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται το Άρθρο 5, που ορίζει ότι μια επίθεση σε ένα από τα 32 μέλη της Συμμαχίας αποτελεί επίθεση σε όλα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει αποκλείσει την ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία και είναι πολλά ακόμη μέλη του ΝΑΤΟ που επίσης αντιτίθενται. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σλοβακίας, κυρίως με το σκεπτικό ότι θα αύξανε δραματικά τις πιθανότητες η συμμαχία να εμπλακεί σε έναν ανελέητο πόλεμο με τη Ρωσία.
Με το ενδεχόμενο της ένταξης να απομακρύνεται, η Ουκρανία θα χρειαστεί ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας μετά την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, για να αποτρέψει τη Ρωσία από το να επιστρέψει με νέα πλήγματα στο μέλλον.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η «Συμμαχία των Προθύμων», στην οποία συμμετέχουν πλέον πάνω από 30 χώρες, έχει θέσει ως στόχο να παράσχει στην Ουκρανία κάποια διεθνή διαβεβαίωση μετά την υπογραφή μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
2. Η επιλογή της επιτήρησης του εναέριου χώρου της Ουκρανίας
Η στρατιωτική επιτήρηση του εναέριου χώρου της Ουκρανίας είναι μία από τις εγγυήσεις ασφαλείας που βρίσκονται στο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την εγκατάσταση αεροσκαφών σε υπάρχουσες αεροπορικές βάσεις στη γειτονική Πολωνία ή τη Ρουμανία, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Θα χρειαστούν, όμως, επίσης σαφείς κανόνες εμπλοκής. Τι σημαίνει αυτό; Οι πιλότοι θα πρέπει να γνωρίζουν αν μπορούν να ανταποδώσουν τα πυρά εάν η Ρωσία παραβιάσει την ειρηνευτική συμφωνία, εκτοξεύοντας έναν πύραυλο σε μια ουκρανική πόλη.
3. Η ασφαλής διέλευση στη Μαύρη Θάλασσα
Την ίδια ώρα, η Μαύρη Θάλασσα είναι μία περιοχή στην οποία οι εγγυήσεις θα μπορούσαν να διασφαλίσουν ότι ο ρωσικός στόλος θα κρατούσε μία απόσταση ασφαλείας, προκειμένου να συνεχιστεί η ελεύθερη ροή εμπορικών πλοίων από λιμάνια όπως η Οδησσός.
4. Η δύσκολη εξίσωση των χερσαίων εγγυήσεων ασφαλείας
Η κατάσταση, όμως, γίνεται πιο πολύπλοκη στην ξηρά. Η Ουκρανία είναι μία τεράστια χώρα και η γραμμή του μετώπου εκτείνεται σήμερα σε περισσότερα από 1000 χιλιόμετρα.
Η «Συμμαχία των Προθύμων», σύμφωνα με το BBC δεν είναι δυνατόν αναπτύξει αρκετά στρατεύματα για να διαφυλάξει αυτή τη γραμμή, ακόμη και αν ο Ρώσος πρόεδρος συμφωνούσε με αυτό, κάτι το οποίο δεν υπάρχει στο κάδρο των διαπραγματεύσεων.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα εκφράσει την απόλυτη αντίθεσή του στην παρουσία οποιωνδήποτε στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, υπό οποιοδήποτε σήμα.
Έτσι, η στρατιωτική υποστήριξη είναι πιθανό να αφορά περισσότερο την υλικοτεχνική υποστήριξη και τη συνδρομή στους τομείς της εκπαίδευσης και των πληροφοριών, με σκοπό η Ουκρανία να καταφέρει να ανοικοδομήσει τον πληγωμένο στρατό της, σε συνδυασμό με τη συνεχή προμήθεια όπλων και πυρομαχικών.
5. «Δύναμη διαβεβαίωσης»
Ενώ βρίσκεται, λοιπόν, σε εξέλιξη αυτή η συζήτηση, πολλοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες έχουν δηλώσει ότι οποιαδήποτε μελλοντική «δύναμη διαβεβαίωσης» παρέχεται από τη «Συμμαχία των Προθύμων» πρέπει να έχει τη συμβολή των ΗΠΑ, κάτι για το οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αρνηθεί να δεσμευτεί.
Τώρα έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα εμπλακούν, αλλά χωρίς στρατιωτικές δυνάμεις επί του εδάφους στην Ουκρανία.
Το Κίεβο και οι σύμμαχοί του θα ήθελαν την υποστήριξη των ΗΠΑ σε μία τέτοια δύναμη, καθώς και μία σταθερή δέσμευση ότι εάν η Ρωσία παραβιάσει την ειρηνευτική συμφωνία, τότε η στρατιωτική ισχύς των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι σε θέση να αξιοποιηθεί για την υποστήριξη των ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Από την πλευρά του, ο Τραμπ σε δηλώσεις του την Τρίτη (19/8) σε τηλεοπτικό δίκτυο άφησε ανοιχτό το «παράθυρο» για άλλου τύπου στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να παράσχει αεροπορική υποστήριξη στην Ουκρανία.
«Όσον αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας, οι Ευρωπαίοι είναι πρόθυμοι να στείλουν προσωπικό στην περιοχή. Είμαστε πρόθυμοι να τους βοηθήσουμε (…) πιθανώς,… αεροπορικώς, επειδή κανείς δεν έχει πράγματα που έχουμε εμείς» είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Αντιστράτηγος Μπεν Χότζες, ο οποίος διοικούσε τις δυνάμεις του στρατού των ΗΠΑ στην Ευρώπη, δηλώνει επιφυλακτικός ως προς το αν «οι ΗΠΑ παίρνουν πραγματικά σοβαρά υπόψη τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και ότι θα κάνουν κάτι περισσότερο από απλά λόγια».
«Οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τον Βλαντιμίρ Πούτιν και δεν έχουν αμφιβολίες σχετικά με το ποιος είναι ο επιτιθέμενος σε αυτόν τον πόλεμο. Ανησυχούν ότι ο Τραμπ δεν μπορεί ή δεν θέλει να αναγνωρίσει ότι η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος. Ο Πούτιν δεν θα τηρήσει καμία συμφωνία εκτός αν αναγκαστεί να το κάνει» σχολιάζει ο ίδιος.
Και σε αυτό το σημείο βρίσκεται η εγγενής αντίφαση σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας. Πώς μπορούν να καταστούν αρκετά ισχυρές ώστε να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία, αλλά όχι τόσο ισχυρές ώστε η Ρωσία να αντιταχθεί σε αυτές και να απειλήσει να στοχοποιήσει δυτικά περιουσιακά στοιχεία εάν προχωρήσουν χωρίς τη συγκατάθεση της Μόσχας;
Ερωτηματικό τι θα αποδεχθεί η Ρωσία
Ένα μεγάλο ερωτηματικό, ωστόσο, παραμένει αναφορικά με το τι είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί η Ρωσία ως εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία. Πολλοί αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι η Μόσχα δεν θα πρέπει να έχει κανένα λόγο σε αυτό το θέμα. Αλλά καμία χώρα στη «Συμμαχία των Προθύμων» δεν προτίθεται να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία αν η Μόσχα αντιταχθεί. «Κανείς δεν θέλει να ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο» σχολιάζει το BBC.
«Η Ρωσία θα μπορούσε να δεχτεί μια εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ για την Ουκρανία σε αντάλλαγμα για την επίσημη αναγνώριση των κατεχόμενων εδαφών, ουσιαστικά διαμελίζοντας την Ουκρανία μακροπρόθεσμα. Δεν θα δεχόταν κανένα στράτευμα του ΝΑΤΟ και καμία Ουκρανία στο ΝΑΤΟ… Ό,τι και να συμβεί, η Συμμαχία των Προθύμων δεν υποκαθιστά την ισχύ των ΗΠΑ» εξήγησε στο βρετανικό μέσο ο πρώην Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος στη Μόσχα, Τζον Φόρμαν.
Η στάση Πούτιν
Ο πρώην Βρετανός υπουργός Άμυνας Σερ Μπεν Γουάλας πιστεύει ότι συλλογικά η Δύση, δεν έχει δείξει αρκετή σταθερότητα στην αντιμετώπιση του Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Η πραγματικότητα (…) είναι ότι ο Πούτιν δεν δείχνει ότι θέλει να σταματήσει τις εχθροπραξίες» όπως σημείωσε.
«Μέχρι ο Τραμπ ή η Ευρώπη ή και οι δύο να είναι έτοιμοι να κάνουν κάτι για να πείσουν τον Πούτιν να θελήσει να αλλάξει στάση, λίγα μπορούν θα επιτευχθούν».
Η «Συμμαχία των Προθύμων», όπως ανέφερε από την πλευρά του ο ανώτερος ερευνητής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο thinktank RUSI, Έντουαρντ Άρνολντ «έχει καταφέρει να υιοθετήσει μία ευέλικτη μορφή η οποία μπορεί να συνεργαστεί εποικοδομητικά με τον Τραμπ, υποστηρίζοντας παράλληλα την Ουκρανία».
Προειδοποιεί όμως, ότι πρόκειται για έναν συνασπισμό δυνάμεων που αποτελεί περισσότερο «μία πολιτική επιδίωξη, παρά μια σκληραγωγημένη στρατιωτική δομή. Οι επόμενοι δύο μήνες θα “δοκιμάσουν” την αποφασιστικότητά της Συμμαχίας και την πρόθεσή της να αναλάβει το πολιτικό ρίσκο».
Πηγή: cnn.gr
Το άρθρο Τα σενάρια για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.