Η προσέγγιση αυτή έρχεται έπειτα από χρόνια σύγκρουσης – Τι δείχνει η αλλαγή στάσης της Βεγγάζης
Το κοινοβούλιο της Ανατολικής Λιβύης ετοιμάζεται να ανοίξει τον δρόμο για έρευνες υδρογονανθράκων από την Τουρκία σε θαλάσσιες ζώνες που η βορειοαφρικανική χώρα διεκδικεί, όπως μεταδίδει το Bloomberg επικαλούμενο πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων. Πρόκειται για εξέλιξη που συνιστά καθοριστική στροφή και αποτελεί ένα ακόμη δείγμα της αναβάθμισης των σχέσεων Βεγγάζης–Άγκυρας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Ανατολικής Λιβύης αναμένεται να προχωρήσει τις προσεχείς εβδομάδες σε ψηφοφορία για το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο είχε χαράξει τα όρια μιας συνεργασίας ερευνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
Η Λιβύη, μέλος του ΟΠΕΚ αλλά βαθιά τραυματισμένη από τον εμφύλιο, παραμένει διαιρεμένη ανάμεσα στη διοίκηση της Τρίπολης και εκείνη της Βεγγάζης. Η πρώτη διατηρεί στενούς δεσμούς με την Άγκυρα και έχει ήδη ταχθεί υπέρ του συμφώνου, ενώ η δεύτερη, υπό την παρουσία του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, αποτελούσε έως τώρα τον βασικό αντίπαλο της συμφωνίας. Αν η στάση αυτή αλλάξει, θα πρόκειται για σημαντική ανατροπή που ανοίγει τον δρόμο σε τουρκικά πλοία να προχωρήσουν σε γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες σε περιοχές της Μεσογείου ανάμεσα στην Κρήτη και την Τουρκία, κάτι που ενδέχεται να εντείνει την αντιπαράθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η προσέγγιση αυτή έρχεται έπειτα από χρόνια σύγκρουσης. Η Τουρκία είχε στηρίξει στρατιωτικά την τότε κυβέρνηση της Τρίπολης με ισλαμιστικές αναφορές, την οποία ο Χαφτάρ προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει με τη βοήθεια συμμάχων όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και η Ρωσία. Η πολύμηνη μάχη για την πρωτεύουσα το 2019–2020 υπήρξε από τις πιο αιματηρές φάσεις του εμφυλίου.
Ακολούθησε μια ειρηνευτική πρωτοβουλία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ που έφερε στην πρωθυπουργία τον Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, χωρίς ωστόσο να γεφυρώσει το χάσμα. Η χώρα συνεχίζει να είναι μοιρασμένη σε δύο κέντρα εξουσίας, με συνεχείς εντάσεις για τον έλεγχο των εσόδων από τα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για τον χειρισμό βασικών κρατικών θεσμών. Αν και οι μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις έχουν εκλείψει τα τελευταία χρόνια, οι αντιπαραθέσεις παραμένουν.
Τουρκική κορβέτα πραγματοποιεί επίσκεψη στη Βεγγάζη
Η αλλαγή στάσης της Βεγγάζης δείχνει το αποτέλεσμα μιας μεθοδικής προσπάθειας της Τουρκίας να προσεγγίσει τον Χαφτάρ. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται και στο ευρύτερο πλαίσιο της εξομάλυνσης σχέσεων της Άγκυρας με χώρες όπως η Αίγυπτος, με την οποία οι δεσμοί είχαν διαρραγεί λόγω της στάσης της Τουρκίας απέναντι στον πολιτικό ισλαμισμό.
Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, ενδεικτικό της βελτίωσης των επαφών αποτελεί η επίσκεψη της τουρκικής κορβέτας TCG Kinaliada στο λιμάνι της Βεγγάζης, η πρώτη του είδους. Παράλληλα, η Άγκυρα εξετάζει την αποστολή στρατιωτικών εκπαιδευτών και συμβούλων, ενώ τον περασμένο Απρίλιο ο γιος του Χαφτάρ, Σαντάμ, συναντήθηκε στην Άγκυρα με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό του στρατού.
Πέρα από τα ενεργειακά, η Τουρκία επιδιώκει να επαναφέρει στη ζωή σειρά επιχειρηματικών συμβολαίων δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία είχαν «παγώσει» μέσα στον κύκλο συγκρούσεων που ξέσπασε μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι το 2011. Ήδη έχουν ξεκινήσει απευθείας πτήσεις προς τη Βεγγάζη, ενώ τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν εμπλακεί σε έργα ανασυγκρότησης και παραγωγής βιομηχανικών υλικών στην περιοχή.
Σύμφωνα με Λίβυο αξιωματούχο, υπάρχει πλέον συναίνεση ανάμεσα στις αρχές της Ανατολικής Λιβύης ότι η συμφωνία με την Τουρκία μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος τους, φέρνοντας επενδύσεις και ενισχύοντας την τοπική οικονομία.
Η συζήτηση, ωστόσο, δεν περιορίζεται στη Λιβύη. Η Ελλάδα ανακοίνωσε τον Μάιο διαγωνισμό για έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης, σε περιοχές που η Λιβύη θεωρεί ότι ανήκουν στη δική της θαλάσσια δικαιοδοσία. Η εξέλιξη αυτή έχει πυροδοτήσει περαιτέρω εντάσεις, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκαθαρίσει ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών και δεν εναρμονίζεται με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, όπως υπενθυμίζει το Bloomberg.
Το άρθρο Bloomberg: Έτοιμος ο Χαφτάρ να δώσει άδεια στην Άγκυρα για έρευνες στην Μεσόγειο με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.