Σε σοβαρή δοκιμασία οδηγούνται οι σχέσεις των Αθήνας – Λευκωσίας για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, καθώς ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Μάκης Κεραυνός επαναλαμβάνει πως δεν πρόκειται να συναινέσει στην αποδέσμευση των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως δικαιολογημένα και ανακτήσιμα έξοδα του φορέα υλοποίησης του έργου.
Παρέμβαση Χριστοδουλίδη
Σε παρέμβασή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ανέφερε σύμφωνα με το Philenews.com ότι η Κύπρος έχει ενιαία και ξεκάθαρη θέση και αναμένει από τον ΑΔΜΗΕ να αναλάβει τις δεσμεύσεις του για το έργο της διασύνδεσης που είναι στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, σημειώνοντας πως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αρχίζει έρευνα σε σχέση με πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης,
Ενιαία θέση
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, προσερχόμενος σε εκδήλωση για τους ήρωες του Αχυρώνα Λιοπετρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς ποια είναι η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ζήτημα του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, είπε ότι «η θέση της Λευκωσίας είναι ξεκάθαρη, η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ενιαία. Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας. Η βιωσιμότητα του εξαρτάται από την υλοποίηση δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο φορέας υλοποίησης που είναι ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίηση των συγκεκριμένων δεσμεύσεων.
Από και πέρα θέλω να σας ενημερώσω ότι σήμερα το απόγευμα έχω ενημερωθεί ότι η Νομική Υπηρεσία ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ότι μετά από διάφορες καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό και έχουν διερευνηθεί αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το συγκεκριμένο έργο».
Καμία σκιά για την Κύπρο
Ερωτηθείς ποιους αφορά είπε «δεν αναφέρεται σε ποιους. Αλλά επειδή ακούω διάφορα για έργα και μεγάλες δηλώσεις που κάποιοι κάνουν, αυτή η Κυβέρνηση – το είπα πολλές φορές, το επαναλαμβάνω, δεν θα κουραστώ να το λέω και να το κάνουμε με τις ενέργειες μας – είναι εδώ για να μην υπάρχει η οποιαδήποτε σκιά για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει κανένα μα κανένα περιθώριο συζήτησης. Άρα, κάποιοι όταν προβαίνουν σε δηλώσεις να είναι λίγο πιο προσεκτικοί ειδικότερα όταν αφορά το όνομα, τη φήμη, την αξιοπιστία της χώρας μας, κανένας δεν είναι πάνω από την αξιοπιστία και τη φήμη αυτής της χώρας».
Με την ελληνικιή κυβέρνηση
Σύμφωνα με το Philenews.com, ο Νίκος Χριστοδουλίδης πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχουν διαφορές με την Ελληνική Κυβέρνηση. Υπάρχουν υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ και για να είναι βιώσιμο το έργο, αυτές τις υποχρεώσεις πρέπει να τις υλοποιήσει».
Αντιδράσεις στην Αθήνα
Ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, έκανε δηλώσεις στην Καθημερινή που πυροδότησαν ένταση στις σχέσεις με την Αθήνα καθώς επανέλαβε τη θέση του πως το έργο, στη βάση δύο μελετών που κατέχει, δεν είναι βιώσιμο, αφήνοντας να ενοηθεί πως δεν θα συναινέσει στην εκταμίευση των 25 εκατ. ευρώ που αναμένει να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ, έναντι πολλαπλάσιων δαπανών που έκανε μέχρι στιγμής για τη διασύνδεση.
Ωστόσο, η εκταμίευση των 25 εκατ. για το έτος 2025 (και άλλων 25 εκατ. για κάθε χρόνο μέχρι και το 2029) προβλέπεται από πλαίσιο συνεννόησης που υπέγραψαν οι δύο κυβερνήσεις τον Σεπτέμβριο του 2024, στο οποίο δεν υπάρχει καμία προϋπόθεση ως προς την πραγματοποίηση των θαλασσίων ερευνών σε διεθνή ύδατα, σύμφωνα με την κυπριακή πλευρά.
Ο υπουργός Οικονομικών επικαλείται τις μελέτες που αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του έργου, ωστόσο αυτές οι μελέτες έγιναν κυρίως για τη δανειοδότηση του ΑΔΜΗΕ (από την ΕΤΕπ) και για τη συμμετοχή της Κύπρου στο επενδυτικό σχήμα που θα υλοποιήσει τη διασύνδεση και δεν αφορούν την υποχρέωση που ανέλαβε η Κύπρος να καταβάλλει από το κρατικό ταμείο 25 εκατ. για την περίοδο 2025-2029, για όλα τα έξοδα του ΑΔΜΗΕ που θα κριθούν δικαιολογημένα από τη ΡΑΕΚ.
Τα γεωπολιτικά κωλύματα που καθυστερούν τις θαλάσσιες έρευνες για το καλώδιο προβληματίζουν έντονα την κυπριακή Κυβέρνηση, καθώς ανατρέπουν χρονοδιαγράμματα για τα οποία δεσμεύτηκε ο ΑΔΜΗΕ.
Η κυβέρνηση της Κύπρου, σύμφωνε με πηγές από τη Λευκωσία, ανησυχεί για το ενδεχόμενο ο ΑΔΜΗΕ να συνεχίσει να προβαίνει σε δαπάνες εκατοντάδων εκατομμυρίων, χωρίς να διασφαλίζεται ούτε η ολοκλήρωση του έργου και η πόντιση του καλωδίου, ούτε η λειτουργία της διασύνδεσης προς όφελος των καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα.
Η βιωσιμότητα του έργου
Αρμόδια κυβερνητική πηγή ανέφερε στον Φιλελεύθερο ότι «το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι στρατηγικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία. Η βιωσιμότητα του έργου εξαρτάται από προϋποθέσεις και δεσμεύσεις που ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίησή τους». Δήλωση που θεωρείται ως πλήρης κάλυψη του υπουργού Οικονομικών.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Κεραυνού, ο Αντιπρόεδρος της ελληνικής Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε ότι το καλώδιο είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό και δεν είναι εθνικό σχέδιο της Ελλάδας.
«Αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αποτελεί επομένως πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «έχουν υπάρξει κατά καιρούς συζητήσεις μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων. Είναι ένα σχέδιο από το οποίο κυρίως ωφελημένη, κατά τη δική μας άποψη, είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, η δέσμευση της ελληνικής Κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος».
«Όσον αφορά στην Ελλάδα, επαναλαμβάνω, η δέσμευσή μας είναι δεδομένη. Η κυπριακή Κυβέρνηση είναι αυτή, μετά και τη δήλωση που έκανε ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου που πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της», κατέληξε.
Από την πλευρά του ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας στο Open, δήλωσε ότι βούληση της Αθήνας είναι η ολοκλήρωση του έργου, προσθέτοντας πάντως ότι «δεν υπάρχει περίπτωση το σύνολο του δημοσιονομικού κόστους να το επωμιστούν οι Έλληνες φορολογούμενοι. Εμείς επιδιώκουμε το έργο αυτό, δεν αλλάζει η στάση μας. Ένα έργο που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να πει η Κυβέρνηση πως οι Έλληνες φορολογούμενοι θα επωμιστούν το κόστος».