«Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή απερίσκεπτων αναταραχών και αμείωτων ανθρώπινων δεινών», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες – Ο Γενικός Γραμματέας έθεσε «πέντε κρίσιμες επιλογές» για τις κυβερνήσεις
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ άνοιξε τη συζήτηση του ανωτάτου επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης με ένα αυστηρό μήνυμα: ο κόσμος είναι πλημμυρισμένος από αλληλοεπικαλυπτόμενες κρίσεις – από πολέμους και ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης έως κλιματική κατάρρευση – και οι ηγέτες πρέπει να αποφασίσουν τώρα «τι είδους κόσμο επιλέγουμε να χτίσουμε μαζί».
Κάθε Σεπτέμβριο, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συγκεντρώνονται στη Νέα Υόρκη για μια εβδομάδα υψηλού επιπέδου, όπου οι ηγέτες παρουσιάζουν τις παγκόσμιες προτεραιότητές τους. Η εναρκτήρια ομιλία του Γενικού Γραμματέα θέτει παραδοσιακά τον τόνο και τα πολύ σημαντικά θέματα που πρέπει να επιλυθούν.
Φέτος, καθώς ο ΟΗΕ γιορτάζει την 80ή επέτειό του, ο Αντόνιο Γκουτέρες υπενθύμισε την ίδρυση του οργανισμού μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τα έθνη δημιούργησαν τα Ηνωμένα Έθνη «ως μια πρακτική στρατηγική για την επιβίωση της ανθρωπότητας».
Οι πυλώνες της ειρήνης και της προόδου καταρρέουν υπό το βάρος της ατιμωρησίας, της ανισότητας και της αδιαφορίας
«Ογδόντα χρόνια μετά, αντιμετωπίζουμε ξανά το ερώτημα που αντιμετώπισαν οι ιδρυτές μας – μόνο που είναι πιο επείγον, πιο περίπλοκο, πιο αμείλικτο», είπε στους εκπροσώπους.
Ο πλανήτης χαρακτηρίζεται από βία, πείνα και κλιματική καταστροφή
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ περιέγραψε ένα τοπίο που χαρακτηρίζεται από βία, πείνα και κλιματική καταστροφή. «Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή απερίσκεπτων αναταραχών και αμείωτων ανθρώπινων δεινών», είπε, προειδοποιώντας ότι «οι πυλώνες της ειρήνης και της προόδου καταρρέουν υπό το βάρος της ατιμωρησίας, της ανισότητας και της αδιαφορίας».
Αναφέρθηκε σε στρατιωτικές εισβολές, την πείνα που χρησιμοποιείται ως όπλο, παραπληροφόρηση που καταστέλλει την αλήθεια, καπνό που υψώνεται από βομβαρδισμένες πόλεις, οργή που διαλύει τον κοινωνικό ιστό και θάλασσες που καταπίνουν ολόκληρες ακτογραμμές.
Κάθε ένα από αυτά ήταν μια προειδοποίηση και ένα ερώτημα σχετικά με τις επιλογές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κυβερνήσεις.
Η σημασία του ΟΗΕ
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Γκουτέρες υποστήριξε ότι ο ΟΗΕ παραμένει απαραίτητος. «Στην καλύτερη περίπτωση, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών είναι κάτι περισσότερο από ένας χώρος συνάντησης, είναι μια ηθική πυξίδα, μια δύναμη για την ειρήνη… ένας φύλακας του διεθνούς δικαίου και μια σανίδα σωτηρίας για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κρίση».
Σημείωσε ότι ο σημερινός πολυπολικός κόσμος μπορεί να φέρει δυναμισμό, αλλά χωρίς συνεργασία κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αστάθεια. «Η πολυπολικότητα χωρίς αποτελεσματικούς πολυμερείς θεσμούς οδηγεί στο χάος όπως έμαθε η Ευρώπη με τον σκληρό τρόπο που οδήγησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο», είπε.
Η διεθνής συνεργασία, επέμεινε, δεν είναι αφελής, αλλά αναγκαιότητα. «Καμία χώρα δεν μπορεί να σταματήσει μόνη της μια πανδημία. Κανένας στρατός δεν μπορεί να σταματήσει την άνοδο της θερμοκρασίας. Κανένας αλγόριθμος δεν μπορεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη όταν αυτή έχει χαθεί». Πρόκειται, είπε, για «σκληρό ρεαλισμό» απέναντι στις κοινές παγκόσμιες απειλές.
Σε αυτή τη στιγμή κρίσης, ο Γενικός Γραμματέας τόνισε ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δεν ήταν ποτέ πιο απαραίτητος. «Ο κόσμος χρειάζεται τη μοναδική νομιμότητά μας. Τη δύναμη μας να συγκαλούμε. Το όραμά μας να ενώνουμε έθνη, να γεφυρώνουμε διαχωρισμούς και να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας».
Τα επείγοντα ζητήματα που χρειάζονται λύση
Ο Γενικός Γραμματέας έθεσε «πέντε κρίσιμες επιλογές» για τις κυβερνήσεις:
Ειρήνη αντί πολέμου: Οι συγκρούσεις από το Σουδάν έως την Ουκρανία και τη Γάζα δείχνουν το κόστος της παραβίασης του διεθνούς δικαίου. «Ο (Καταστατικός) Χάρτης δεν είναι προαιρετικός. Είναι το θεμέλιο μας», είπε, προτρέποντας σε κατάπαυση του πυρός, λογοδοσία και διπλωματία.
Αξιοπρέπεια και δικαιώματα: Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι «το θεμέλιο της ειρήνης», συνέχισε. Η προστασία των πολιτικών ελευθεριών πρέπει να συμβαδίζει με τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, ώστε οι χώρες να μπορούν να επενδύουν στην υγεία, την εκπαίδευση και τις ευκαιρίες.
Κλιματική δικαιοσύνη: «Τα ορυκτά καύσιμα είναι μια χαμένη υπόθεση», δήλωσε, προτρέποντας σε ταχύτερες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ισχυρότερες εθνικές δεσμεύσεις για το κλίμα και περισσότερη χρηματοδότηση για τις ευάλωτες χώρες. «Η επιστήμη λέει ότι ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμούς είναι ακόμα εφικτός… αλλά το παράθυρο κλείνει».
Η ηθική στην τεχνολογία
Τεχνολογία για την ανθρωπότητα: Η τεχνητή νοημοσύνη και άλλα εργαλεία πρέπει να διέπονται από υπεύθυνη διαχείριση. «Καμία μηχανή δεν πρέπει να αποφασίζει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει», είπε, ζητώντας την καθιέρωση παγκόσμιων προτύπων για να παραμείνει η τεχνολογία στην υπηρεσία των ανθρώπων. Φωτογράφισε τα drone με τεχνητή νοημοσύνη που πλέον επιλέγουν τους ανθρώπινους στόχους τους.
Ένα ισχυρότερο ΟΗΕ: Με τις κρίσεις να πολλαπλασιάζονται, ο κ. Γκουτέρες είπε ότι ο ΟΗΕ πρέπει να προσαρμοστεί και τα κράτη μέλη πρέπει να τον χρηματοδοτούν κατάλληλα. Επέκρινε την ανισορροπία όπου «για κάθε δολάριο που επενδύεται στην οικοδόμηση της ειρήνης, ο κόσμος ξοδεύει 750 δολάρια σε όπλα.
«Δεν πρέπει ποτέ να τα παρατήσουμε»
Ο κ. Γκουτέρες έκλεισε με μια προσωπική αναφορά, θυμόμενος ότι μεγάλωσε «στη σκοτεινή εποχή της δικτατορίας, όπου ο φόβος σίγησε τις φωνές και η ελπίδα σχεδόν καταστράφηκε».
Αυτή η εμπειρία της ενηλικίωσης υπό το αυταρχικό καθεστώς της Πορτογαλίας, του έμαθε ότι «η πραγματική δύναμη προέρχεται από τον λαό από την κοινή μας αποφασιστικότητα να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια».
Το κυρίαρχο μήνυμά του ήταν απλό: οι ηγέτες δεν μπορούν να παραδοθούν στην απελπισία.
«Σε έναν κόσμο με πολλές επιλογές, υπάρχει μια επιλογή που δεν πρέπει ποτέ να κάνουμε: η επιλογή να τα παρατήσουμε. Δεν πρέπει ποτέ να τα παρατήσουμε», υποσχέθηκε. «Αυτή είναι η υπόσχεσή μου προς εσάς».
Ο Αντόνιο Γκουτέρες μίλησε χθες για την αναγνώριση της Παλαιστίνης, την Λύση των Δύο Κρατών, τον τρόπο σκέψης και την νοοτροπία που πρέπει να διέπει όσους λαμβάνουν τις κρίσιμες αποφάσεις γύρω από αυτό το ζήτημα.
Όπως ανέφερε με σαφήνεια ο ΓΓ του ΟΗΕ «όσοι στέκονται εμπόδιο είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν σε ένα θεμελιώδες ερώτημα: Ποια είναι η εναλλακτική λύση; Ένα σενάριο ενός κράτους όπου οι Παλαιστίνιοι στερούνται των βασικών δικαιωμάτων τους; Που εκδιώκονται από τα σπίτια και τη γη τους; Που αναγκάζονται να ζουν υπό διαρκή κατοχή, διακρίσεις και υποδούλωση;»
«Πώς είναι αυτό δυνατόν στον 21ο αιώνα; Πώς είναι αποδεκτό;», αναρωτήθηκε ρητορικά ο Γενικός Γραμματέας για να συνεχίσει «Αυτό δεν είναι ούτε ειρήνη ούτε δικαιοσύνη. Θα αυξήσει μόνο την αυξανόμενη απομόνωση του Ισραήλ στη διεθνή σκηνή. Ας είμαστε σαφείς: η κρατική υπόσταση για τους Παλαιστινίους είναι δικαίωμα, όχι ανταμοιβή».
Για να συμπληρώσει πως η άρνηση της κρατικής υπόστασης θα ήταν δώρο για τους εξτρεμιστές παντού. Χωρίς δύο κράτη, δεν θα υπάρξει ειρήνη στη Μέση Ανατολή και ο ριζοσπαστισμός θα εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο».
Πηγή: in.gr
Το άρθρο Εκκλήσεις από τον Γκουτέρες στους παγκόσμιους ηγέτες να επιλέξουν την ειρήνη από το χάος εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.