Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ολοκλήρωσε την πολυήμερη, διπλωματική και θρησκευτική, «ιερά αποδημία» του στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά πριν από την επιστροφή στο Φανάρι μεσολαβεί η τριήμερη παρουσία του, από τη Δευτέρα στη Θεσσαλονίκη, στο Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο που διοργανώνεται από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Το ταξίδι του Προκαθημένου της Ορθοδοξίας πραγματοποιήθηκε σε ένα δυσμενές και ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον και πρόταγμα του Φαναρίου ήταν – για μία ακόμη φορά – να τεθούν επί τάπητος, στο δυνατό ανώτατο επίπεδο, μεταξύ του Πατριάρχη και του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ζητήματα που αποτελούν την «κληρονομιά» στις επόμενες γενεές του 270ού Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης και Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Στη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, ο Βαρθολομαίος έθεσε προς τον Τραμπ το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης που παραμένει κλειστή, εδώ και 50 και πλέον έτη (από το 1971), και αποτελούσε για αιώνες την κύρια πηγή τροφοδότησης των ορθόδοξων εκκλησιών με ιερωμένους υψηλού επιπέδου. Με ένα καλά μελετημένο σκεπτικό σε όλες του τις λεπτομέρειες, ο Βαρθολομαίος εξήγησε στον αμερικανό πρόεδρο το στάδιο των παραγωγικών συζητήσεων που έχει προσωπικά με τον πρόεδρο της Τουρκίας για τη Χάλκη, και οι συζητήσεις Τραμπ – Ερντογάν επιβεβαίωσαν ότι το ζήτημα ήταν ψηλά στην ατζέντα του Λευκού Οίκου και αναμένονται κινήσεις για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής. Για τον Βαρθολομαίο η επαναλειτουργία της αποτελεί «στοίχημα ζωής», παρακαταθήκη για το μέλλον της Ορθοδοξίας. Να σημειωθεί πως η επαναλειτουργία της – αποσυνδεδεμένη από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αυτές καθαυτάς – δίνει και το θέλγητρο στη γείτονα χώρα για να βελτιώσει την εικόνα της στο ζήτημα της προστασίας των ατομικών και θρησκευτικών ελευθεριών.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ένα δεύτερο θέμα που απασχόλησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον αμερικανό πρόεδρο ήταν και ο πόλεμος της Ουκρανίας. Σε μια κρίσιμη καμπή του, όπου η αμερικανική πλευρά διαπιστώνει μέρα με τη μέρα το παιχνίδι παρατάσεων που παίζει η Ρωσία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξήγησε σε όλες του τις πτυχές το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές ορθόδοξες εκκλησίες αλλά κυρίως η Ουκρανία από την εισπήδηση του Πατριαρχείου Μόσχας σε ξένες εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες, αμφισβητώντας επιπλέον το Πρωτόθρονο δικαίωμα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, όπως ανέφεραν οι συνεργάτες του κ. Βαρθολομαίου προς το επιτελείο Τραμπ, η αμφισβήτηση της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, η δημιουργία ρωσικών εξαρχειών σε χώρους εκκλησιαστικής εποπτείας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και η παρασκηνιακή παρέμβαση σε εξελισσόμενα τοπικά εκκλησιαστικά ζητήματα, όπου το Πατριαρχείο Μόσχας εμφανίζεται να δυναμιτίζει τις δρομολογούμενες λύσεις. Στο σημείο αυτό ο Πατριάρχης δεν παρέλειψε να αναφέρει και το σοβαρότατο πρόβλημα από την τρομερή ταλαιπωρία και ψυχικό τραυματισμό που ζουν χιλιάδες ανήλικα παιδιά στην Ουκρανία, γενόμενα μια «παράπλευρη απώλεια» σε έναν ακατανόητο για αυτά «πόλεμο των μεγάλων». Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα αυτό απασχολεί σιωπηρά αλλά με μεγάλη ένταση την κυβέρνηση Τραμπ, καθώς η σύζυγος του αμερικανού προέδρου, Μελάνια (με βαλκανική καταγωγή), έχει ευαισθητοποιηθεί πάρα πολύ και έφθασε στο σημείο να ζητήσει από τον σύζυγό της να παραδώσει επιστολή στον πρόεδρο Πούτιν στην οποία περιέγραφε με τα μελανότερα χρώματα όσα ο Τραμπ είχε την ευκαιρία να ακούσει και διά στόματος Βαρθολομαίου.
Η Μονή του Σινά
Επισημαίνεται, τέλος, ότι ο Βαρθολομαίος ανέλυσε στον αμερικανό πρόεδρο τη σημασία της προστασίας του θρησκευτικού status της Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά μετά τις τελευταίες περιπέτειες και εξέφρασε την ελπίδα πως η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία και για το περιουσιακό status θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.