Η σύνταξη με βάση τον μέσο μισθό ολόκληρου του εργασιακού βίου και όχι με βάση τον μέσο μισθό της τελευταίας διετίας ή πενταετίας, όπως συνέβαινε πριν από το Μνημόνιο Τσίπρα (Ν. 4336/2015), οδηγεί σε μεγάλη μείωση τις συντάξεις των νέων συνταξιούχων. Ηδη στα 783 ευρώ μεικτά διαμορφώθηκαν οι κύριες συντάξεις τον Ιούλιο, ενώ σημαντική μείωση παρουσίασαν και οι επικουρικές, σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Ηλιος».
Η ωρίμαση του νόμου Κατρούγκαλου σε συνδυασμό με την υποχώρηση των μισθών κατά τη 10ετή οικονομική κρίση δημιούργησαν συνθήκες δραματικής συρρίκνωσης των συντάξεων.
Μάλιστα, μελέτη της ΕΝΥΠΕΚΚ οδηγείται στο συμπέρασμα ότι μετά το 2028 ο μέσος όρος ειδικά των νέων κύριων συντάξεων που προέρχονται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα θα ανέρχεται στα 700-800 ευρώ. Καταλυτικά θα επηρεαστούν οι μελλοντικές συντάξεις λόγω των χαμηλών μισθών, κυρίως του 1/3 του εργατικού δυναμικού που σήμερα ασχολείται στις ποικιλώνυμες μορφές εργασιακής ευελιξίας.
Από τα νέα στοιχεία του συστήματος «Ηλιος» φαίνεται ότι ακόμα και αυτές οι αυξήσεις που δόθηκαν στις αρχές του τρέχοντος έτους εξανεμίστηκαν από τα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης που έχουν θεσμοθετηθεί ήδη από τον νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) και ελάχιστα βελτιώθηκαν με τον νόμο Βρούτση (Ν. 4670/2020). Τονίζεται ότι ο νόμος Βρούτση διατήρησε και ενίσχυσε τον θεσμό τής ανταποδοτικής σύνταξης με βάση τις αποδοχές τού συνόλου τού εργασιακού βίου, όπως πρωτοθεσπίστηκε με το Μνημόνιο της κυβέρνησης Τσίπρα (Ν. 4336/2015) και πρωτοεφαρμόστηκε με τα άρθρα 8 και 28 του νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016).
Τονίζεται ότι οι άλλες τρεις αιτίες για τις χαμηλές συντάξεις είναι οι παρακάτω:
- Οι χαμηλοί μισθοί και οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
- Η Εφορία και οι κρατήσεις, μαζί με τη μεγάλη ακρίβεια, επιδεινώνουν τη δύσκολη οικονομική κατάσταση των συνταξιούχων, με τις συνολικές κρατήσεις στις συντάξεις να φτάνουν έως και το 22%. Μάλιστα, η Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) ψαλιδίζει τις συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ (μείωση 3%-14%). Πρόκειται για διπλή φορολόγηση. Οι συνταξιούχοι ζητούν την κατάργηση της ΕΑΣ ώστε να πάψουν οι «απόμαχοι» να πληρώνουν διπλή φορολογία: τόσο στην Εφορία όσο και στο ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών). Ειδικά όταν η ΕΑΣ επεμβαίνει στο σύνολο της αμοιβής, ακόμα και επί του αφορολόγητου ποσού.
- «Καταδικασμένοι» σε εξαιρετικά χαμηλές συντάξεις είναι 9 στους 10 αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, που για μία ακόμη χρονιά, το 2025, επέλεξαν να πληρώσουν στον ΕΦΚΑ τις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας. Η επιλογή τους να καταβάλουν εισφορές που για την κύρια ασφάλιση ανέρχονται σε 180,58 ευρώ τον μήνα (χωρίς τις εισφορές υγείας και τα 10 ευρώ υπέρ ανεργίας) οδηγεί σε μόνιμη απώλεια εισοδήματος στο μέλλον, καθώς οι συντάξεις που θα λάβουν, και μάλιστα έπειτα από 40 χρόνια δουλειάς, δεν θα ξεπερνούν τα 800 με 850 ευρώ μεικτά.