Μερικές φορές η Ιστορία γράφεται από κάποιους άγνωστους στο ευρύ κοινό δημόσιους λειτουργούς που έχουν όραμα, το οποίο υλοποιούν αθόρυβα με μεθοδικότητα, επιμονή και ρεαλισμό. Ενας τέτοιος δημόσιος λειτουργός που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, πλήρης ημερών, ήταν ο Μιχαήλ Παπαδάκις, ο πρώτος πρόεδρος του ΑΣΕΠ (1994-2003).
Οταν το 1994 ο τότε υπουργός Προεδρίας Αναστάσιος Πεπονής πρότεινε στον Παπαδάκι να αναλάβει πρόεδρος του ΑΣΕΠ, που μόλις είχε συσταθεί και υπήρχε μόνο στα χαρτιά, εκείνος είχε ολοκληρώσει μια ευδόκιμη δικαστική σταδιοδρομία έχοντας αναδειχθεί αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου και ήταν σε μια ηλικία που θα μπορούσε να αποσυρθεί από τον δημόσιο βίο. Και όμως, δεν δίστασε να δεχθεί την πρόκληση αφού μάλιστα έγιναν δεκτοί οι όροι του για ανεξαρτησία στην επιλογή συνεργατών και στη δράση του ΑΣΕΠ.
Και αμέσως επιδόθηκε στο τιτάνιο έργο να «στήσει» το ΑΣΕΠ από το μηδέν, έργο δύσκολο σε κάθε περίπτωση αλλά ακόμη πιο δύσκολο καθώς διεξήχθη σε ένα αρχικά εχθρικό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Πολιτικοί και πολίτες αντέδρασαν έντονα για προφανείς λόγους. Οι απόπειρες εξαιρέσεων από τις διαδικασίες ΑΣΕΠ ήταν πολλές και συνεχείς, ενώ διαδεδομένη ήταν η δυσπιστία απέναντι στην αντικειμενικότητα της ανεξάρτητης αρχής. Αλλά και η ιδέα της διεξαγωγής γραπτών διαγωνισμών έβρισκε πολλές αντιδράσεις, μεταξύ των οποίων και μία βομβιστική επίθεση στα τότε γραφεία του ΑΣΕΠ.
Μεθοδικά, επίμονα και αθόρυβα ο Παπαδάκις πέτυχε τον στόχο του. Το ΑΣΕΠ λειτούργησε πολύ σύντομα και γρήγορα έγινε κοινή συνείδηση σε όλους ότι η εποχή του ρουσφετιού στον χώρο των προσλήψεων είχε παρέλθει. Το τηλέφωνό του έπαψε πολύ γρήγορα να χτυπάει από κρατούντες και συγγενείς υποψηφίων αφού όλοι κατάλαβαν ότι δεν υπήρχε περιθώριο παρέμβασης. Και επειδή φοβόταν πιθανά πισωγυρίσματα, πρότεινε και έπεισε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αλλά και τη ΝΔ και τον Συνασπισμό να κατοχυρωθεί συνταγματικά ο νέος αυτός θεσμός.
Στο εσωτερικό του ΑΣΕΠ επέδειξε εξαιρετικές ηγετικές ικανότητες. Αυστηρός αλλά δίκαιος, ιδιαίτερα εύστοχος στην επιλογή των συνεργατών του, ήξερε να μεταδίδει στους συνεργάτες του την κουλτούρα της αμεροληψίας και της αντικειμενικής αντιμετώπισης των εκατοντάδων χιλιάδων υποψηφίων, χτίζοντας ένα «esprit de corps» μοναδικό για δημόσιο οργανισμό. Παράλληλα, δημιούργησε δικλίδες ασφαλείας «ελέγχων και ισορροπιών» στο εσωτερικό του ΑΣΕΠ ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρξει καμία παρέκκλιση από τις επιταγές του νόμου. Και το πέτυχε, άσχετα εάν αυτό ενίοτε προκαλούσε και προκαλεί χρονοτριβές. Προείχε όμως η αξιοπιστία του θεσμού.
Η θητεία του έληξε το 2003 όταν ανέλαβε πρόεδρος ένας ισάξιος διάδοχός του, ο καθηγητής Γιώργος Βέης. Εκτοτε, πολλά έχουν αλλάξει στο ΑΣΕΠ, από το επαγγελματικό προφίλ των μελών της Ολομέλειας (που έπαψε να είναι αμιγώς νομικό) μέχρι τις αρμοδιότητές του που επεκτάθηκαν στο πεδίο της επιλογής διευθυντικών στελεχών του Δημοσίου. Ο πυρήνας, όμως, της φιλοσοφίας του παρέμεινε αναλλοίωτος: Το ΑΣΕΠ υπάρχει για να υπηρετεί την αξιοκρατία και την αμεροληψία στις προσλήψεις.
Ο Θάνος Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος του ΑΣΕΠ