Ο καθρέφτης μιας παθογένειας

Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο οι αναφορές αθλητών στους περίφημους χρήστες των social media. Μάλιστα έχει ενδιαφέρον ότι αθλητές όπως ο αρχηγός της Εθνικής ομάδας μπάσκετ Κώστας Παπανικολάου και ο ασημένιος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στίβου Εμμανουήλ Καραλής αναφέρθηκαν στις υπερβολές του συγκεκριμένου κοινού ύστερα από επιτυχίες τους. Σαν να έψαχναν ευκαιρία να κάνουν μια δημόσια έκκληση.

Χρήστες

Ο Παπανικολάου ζήτησε από τους συγκεκριμένους χρήστες να είναι περισσότερο επιεικείς με τους αθλητές με αφορμή τα όσα γράφτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την ήττα της Εθνικής μας ομάδας ποδοσφαίρου από τη Δανία. Υπενθύμισε επίσης ότι αν σε αυτή τη χώρα θέλουμε τα παιδιά να ασχολούνται με τον αθλητισμό, θα πρέπει να μετριάσουμε τον τρόπο της κριτικής μας απέναντι στους αθλητές γιατί κανείς πιτσιρικάς σε λίγο δεν θα θέλει να γίνει πρωταθλητής γνωρίζοντας ότι θα τον βρίζουν οι πάντες. Ο Καραλής από τη μεριά του δήλωσε ότι όταν απέτυχε για δεύτερη φορά στον τελικό του επί κοντώ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Τόκιο στα . και 95 εκατοστά κινδυνεύοντας να μείνει εκτός μεταλλίων, σκέφτηκε τι θα του γράφανε καθώς, όπως είπε, ήταν ακόμα νωπά τα υβριστικά σχόλια για τους ποδοσφαιριστές της Εθνικής ομάδας μετά την ήττα από τη Δανία και τους μπασκετμπολίστες μας μετά την ήττα από την Τουρκία. Για να είμαι ειλικρινής δεν πιστεύω ότι κάποιος θα έβριζε τον Καραλή επειδή δεν πήρε μετάλλιο: ο Μανόλο είναι συμπαθής σε όλους εκτός από τους λίγους που έχουν πρόβλημα με το χρώμα του δέρματός του. Αυτοί είναι τόσο άρρωστοι που δεν θα αλλάξουν γνώμη ακόμα κι αν κερδίσει τον Ντουπλάντις. Αν δηλαδή κάνει κάτι που είναι πέρα από τα όρια του θαύματος.

Ασχολούνται

Το ότι οι αθλητές τέτοιου βεληνεκούς ασχολούνται με τις υπερβολές του κόσμου στο Διαδίκτυο μάρτυρα ότι νιώθουν πλέον ένα νέο είδος πίεσης που δεν έχει να κάνει με τις προσδοκίες από τον εαυτό τους ή έστω με τις απαιτήσεις προπονητών, παραγόντων και οπαδών. Οι αθλητές μοιάζουν να πιστεύουν ότι εκεί έξω υπάρχει ένα κοινό έτοιμο να τους κατασπαράξει. Για να πω την αλήθεια πίστευα ότι αυτού του τύπου η ενασχόληση των αθλητών με τα social media είναι κομμάτι υπερβολική. Πίστευα ότι οι αθλητές δίνουν μεγάλη σημασία σε έναν κόσμο έτσι κι αλλιώς συνηθισμένο να κριτικάρει ισοπεδωτικά το οτιδήποτε. Νόμιζα πως από τη στιγμή που στα social media υπάρχει ένα κοινό αμείλικτο (είτε έχουμε να κάνουμε με ένα αθλητικό αποτέλεσμα είτε με μια ταινία, είτε με μια κυβερνητική απόφαση, είτε με ένα σίριαλ που παίζεται στην τηλεόραση) καλό θα ήταν ο αθλητής αυτό το κοινό να το αποφεύγει ώστε να μην επηρεάζεται. Ελα όμως που δεν είναι ακριβώς έτσι.

Αναφορές

Αν οι αθλητές κάνουν αυτού του είδους τις αναφορές είναι γιατί έχουν καταλάβει μάλλον καλύτερα τον κόσμο απ’ όσο εμείς που επαγγελματικά τους παρακολουθούμε. Το κατάλαβα αυτό χάρη σε μια προσωπική εμπειρία που είχα πριν από λίγες μέρες. Ήμουν και εγώ ένας από αυτούς που πήγαν στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» για να δουν το παιχνίδι της Εθνικής Ελλάδος με τη Δανία. Υστερα από αρκετά χρόνια παρακολούθησα ένα ματς όχι από τα γνωστά «δημοσιογραφικά», τις θέσεις δηλαδή που υπάρχουν για τους ανθρώπους του Τύπου, αλλά μέσα στον κόσμο – είχα πάρει εισιτήριο για να πάω με φίλους. Η εμπειρία μου είναι πραγματικά απερίγραπτη.

Δηλητήριο

Στις δύο περίπου ώρες που βρέθηκα στη συγκεκριμένη εξέδρα στην οποία μάλιστα τα εισιτήρια δεν ήταν φθηνά αλλά μάλλον ακριβούτσικα, το τι άκουσα δεν περιγράφεται. Πριν βρεθώ εκεί είχα την, όπως αποδείχτηκε λανθασμένη, εντύπωση ότι για τη συγκεκριμένη ομάδα του Ιβάν Γιοβάνοβιτς υπάρχει ένας κάποιος σεβασμός, αφού έχει κάνει μέχρι τώρα σπουδαίες νίκες όπως αυτές στο Γουέμπλεϊ με την Αγγλία και στη Γλασκώβη με τη Σκωτία. Νόμιζα επίσης ότι τα τελευταία της πριν από τον αγώνα με τη Δανία θεαματικά παιχνίδια κόντρα σε ομάδες όπως η Σλοβακία, η Βουλγαρία και η Λευκορωσία θα είχαν δημιουργήσει ένα είδος γλυκιάς προσμονής όπως έδειχνε και το κατάμεστο γήπεδο. Προσμονή υπήρχε, αλλά φαίνεται πως υπάρχει κι ένα δηλητήριο απερίγραπτο.

Άναυδος

Από το δέκατο κιόλας λεπτό του παιχνιδιού και παρόλο που η Εθνική μας δεν έχανε, η μουρμούρα πήγαινε σύννεφο. Αρχικά άκουγες ειρωνείες για τις ικανότητες συγκεκριμένων ποδοσφαιριστών. Στο εικοσάλεπτο έβρεχε βρισίδι κανονικό. Μετά το 0-1 των Δανών η απαξίωση πήρε τη θέση της όποιας, ας πούμε, κριτικής. Υπήρχε ένα ξέσπασμα βωμολοχίας – σαν όλοι να μην περίμεναν άλλο. Από τους τριάντα περίπου θεατές, τα σχόλια των οποίων έφταναν στα αφτιά μου, οι είκοσι πέντε τουλάχιστον έριχναν κατάρες. Μετά το 0-2 των Δανών ήθελα πραγματικά να ανοίξει η γη και να με καταπιεί. Υπήρχε ένας αληθινός διαγωνισμός για το ποιος θα βρίσει περισσότερο τον ομοσπονδιακό προπονητή Ιβάν Γιοβάνοβιτς: ομολογώ ότι η φαντασία στις προτροπές με άφησε άναυδο. Μετά το 0-3 ήμουν πλέον βέβαιος ότι ακόμα και τα χειρότερα που γράφονται στο Διαδίκτυο είναι light σε σχέση με όσα ακούγονταν στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» εκείνη τη στιγμή.

Μέτρα

Τα μέτρα της κυβέρνησης που είχαμε σχετικά πρόσφατα (τα ηλεκτρονικά εισιτήρια, οι κάμερες, οι σκληρές τιμωρίες των ΠΑΕ κ.λπ.) είναι αλήθεια πως άλλαξαν αρκετά την εικόνα των γηπέδων. Δεν έχουμε ρίψεις κροτίδων, δεν σκάνε στο γήπεδο φωτοβολίδες, είναι μάλλον απίθανο να δεις όπως παλιότερα εισβολή οπαδών σε ένα γήπεδο εκτός αν αυτοί επιδιώκουν την καταστροφή της ομάδας τους. Ομως κατά τα άλλα η περίφημη λεκτική βία ζει και βασιλεύει και απλώς διαδικτυακά αναπαράγεται. Οι αθλητές μας τελικά έχουν δίκιο όταν κάνουν εκκλήσεις σε φιλάθλους να συμπεριφέρονται ηπιότερα. Οι αθλητές γνωρίζουν ότι όσοι αληθινά αγαπούν τα αθλήματα – και κατά συνέπεια και τους πρωταγωνιστές τους – παραμένουν λίγοι κι ότι αυτό που συμβαίνει στο Διαδίκτυο δεν συμβαίνει γιατί το ίδιο το μέσο το επιτρέπει αλλά γιατί το μέσο αποτελεί καθρέφτη της ίδιας μας της κοινωνίας – κι όχι απλά των γηπέδων. Στα social media γίνεται κυρίως αναπαραγωγή μιας γενικότερης κοινωνικής παθογένειας την οποία δεν αντιλαμβάνεται μόνο όποιος ζει στο υπέροχο θερμοκήπιό του.

Δεν είναι

Καλά κάνουν οι αθλητές και επισημαίνουν ότι υπάρχουν και όρια στις αντοχές τους – άλλο αν δεν τους ακούει κανένας. Και πώς να τους ακούσει; Το να ακούς και να βρίζεις ταυτόχρονα δεν είναι εύκολο…