Ο Σι Τζινπίνγκ δεν θα μπορούσε να έχει επιλέξει πιο ευνοϊκή συγκυρία. Αυτό το Σαββατοκύριακο, οι ηγέτες της Ινδίας και της Ρωσίας βρέθηκαν στην Κίνα για τη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης – ο ένας απομακρύνθηκε από τους δασμούς του προέδρου Τραμπ, ο άλλος βγήκε από τη διεθνή απομόνωση χάρη στην πρόσκληση του Τραμπ. Η δημιουργία ενός νέου διεθνούς πόλου με επικεφαλής το Πεκίνο δείχνει ότι είναι στα σχέδια του κινέζου προέδρου, ενώ ο ρώσος ομόλογός του εισήγαγε έναν νέο όρο που θα ακούμε συχνά: «παγκόσμια πλειοψηφία», στην οποία συμμετέχουν οι χώρες που εκπροσωπούνται στη σύνοδο της Τιαντζίν. Η σύνοδος αυτή ήταν το πρελούδιο για τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση που θα διεξαχθεί την Τετάρτη στο Πεκίνο, για τα 80 χρόνια από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και στην οποία θα παραστούν αρκετοί από τους 20 ηγέτες που ήδη βρίσκονται στην Κίνα.
Μια νέα θέση στη νέα κατάσταση
Ολοι οι ηγέτες συζήτησαν για την περιφερειακή συνεργασία όμως ο καθένας έχει τη δική του, μυστική ή λιγότερο μυστική, ατζέντα. Ο Μόντι βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον, ο Πούτιν προσπαθεί να στηρίξει την οικονομία της χώρας του που βρίσκεται σε δεινή θέση, ο ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν θέλει να βγάλει τη χώρα του από τη διεθνή απομόνωση, ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αναζητεί άλλη μια ευκαιρία να παραστήσει τον μεσολαβητή, ο βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν επιζητά συμφωνίες που θα στηρίξουν το απομονωμένο καθεστώς του και όλοι προσπαθούν να βρουν μια νέα θέση στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται διεθνώς.
Η παρουσία στην Κίνα του Πούτιν, του Μόντι καθώς και ηγετών από πολλές άλλες αναδυόμενες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, της Αιγύπτου, της Μαλαισίας και του Πακιστάν, έρχεται σε αντίθεση με την αυξανόμενη διαφωνία εντός της συμμαχίας των ΗΠΑ με ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες. Η οικονομική και στρατιωτική ισχύς της Κίνας μπορεί να ανησυχεί πολλές χώρες, σημειώνει ο Economist, αλλά η αναστάτωση που προκαλεί η αλλαγή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από τον Τραμπ, μάλλον είναι πιο ανησυχητική. «Παρά τις ανησυχίες τους για τη συμπεριφορά της Κίνας, ορισμένες από αυτές τις χώρες θεωρούν ολοένα και περισσότερο τις ΗΠΑ ως μια μεγαλύτερη, αν όχι την κύρια, αποσταθεροποιητική δύναμη στη διεθνή τάξη», σχολίασε ο Αλι Γουάιν, ειδικός στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας στο International Crisis Group.
Ο πρόεδρος Σι με την επίδειξη των νεότερων πυραύλων και πολεμικών αεροσκαφών του μεθαύριο προσπαθεί, γράφουν οι «New York Times», να μετατρέψει την ιστορία, τη διπλωματία και τη στρατιωτική ισχύ σε εργαλεία για την αναμόρφωση της παγκόσμιας τάξης στην οποία μέχρι τώρα κυριαρχούσαν οι ΗΠΑ. Σε ομιλίες του, ο κινέζος πρόεδρος προσπάθησε να αναδιατυπώσει την ιστορία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου ως μια μάχη στην οποία η Κίνα και η Σοβιετική Ενωση ήταν τα αποφασιστικά θέατρα μάχης. Αυτό το επιχείρημα, το οποίο επανέλαβε ο Πούτιν, προσπαθεί να μετατοπίσει τους ισχυρισμούς περί νίκης μακριά από τη Δύση. «Πέρα από το πολεμικό μεγαλείο και τις οπτικές υπενθυμίσεις της συμβολής αυτών των εθνών στην πολεμική προσπάθεια, οι παρελάσεις αποτελούν μέρος ενός συνεχιζόμενου «πολέμου μνήμης», έγραψαν πρόσφατα ακαδημαϊκοί στο Brookings Institution. «Η Κίνα και η Ρωσία προσφέρουν μια εναλλακτική ιστορία στη δυτική αφήγηση της νίκης των Συμμάχων».
Βλαντίμιρ Πούτιν
Καταγγέλλει τη στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης
Για μεγάλες αλλαγές στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα μίλησε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με συνέντευξή του στο κινεζικό πρακτορείο Xinhua, λίγο πριν από την άφιξή του στην Τιαντζίν, ζητώντας μεταρρύθμιση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και καταγγέλλοντας τις «μεροληπτικές» δυτικές κυρώσεις που υποκινούνται από ένα «άδικο χρηματοπιστωτικό σύστημα» καθώς η οικονομία της χώρας του βρίσκεται στο χείλος της ύφεσης, πληγωμένη από τους εμπορικούς περιορισμούς και το κόστος του πολέμου του στην Ουκρανία. Ο Πούτιν έπλεξε το εγκώμιο του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ ως «αληθινού ηγέτη μιας μεγάλης δύναμης με ευρύ στρατηγικό όραμα», καθώς και στις οικονομικές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου, οι οποίες έχουν φτάσει σε «ένα πρωτοφανές επίπεδο». Ο ρώσος πρόεδρος κατήγγειλε επίσης τη στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης ενώ εισήγαγε έναν νέο όρο: την «παγκόσμια πλειοψηφία», την οποία χρησιμοποίησε για να περιγράψει την κρίσιμη μάζα της νέας πολυπολικής τάξης πραγμάτων. «Εμείς και η Κίνα μοιραζόμαστε ευρεία κοινά συμφέροντα και αξιοσημείωτα παρόμοιες απόψεις σε θεμελιώδη ζητήματα. Είμαστε ενωμένοι στο όραμά μας για την οικοδόμηση μιας δίκαιης και πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, με ιδιαίτερη προσοχή στα έθνη της παγκόσμιας πλειοψηφίας», είπε τονίζοντας ότι Μόσχα και Πεκίνο «υποστηρίζουν τη μεταρρύθμιση του ΟΗΕ για την πλήρη αποκατάσταση της εξουσίας του και την αντανάκλαση των σύγχρονων πραγματικοτήτων», ζητώντας μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας «ώστε να γίνει πιο δημοκρατικό, συμπεριλαμβανομένων κρατών από την Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική».
Ναρέντρα Μόντι
Ενιαίο μέτωπο ενάντια στις πιέσεις της Δύσης
Για τον ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι το ταξίδι στην Κίνα γίνεται σε μια κομβική στιγμή, μόλις λίγες ημέρες αφότου η Ουάσιγκτον επέβαλε δασμούς 50% σε ινδικά προϊόντα λόγω των αγορών ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί. Παρά τις διαφορές που υπήρχαν μεταξύ των δύο χωρών, οι αναλυτές θεωρούν ότι ο Σι και ο Μόντι επιδιώκουν να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στις πιέσεις της Δύσης και γι΄αυτό κατά τη συνάντησή τους αλλά και μετά έκαναν λόγο για σημαντική επέκταση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών των δύο χωρών. Ο Μόντι βρίσκεται στην Κίνα για πρώτη φορά έπειτα από επτά χρόνια και τόνισε πως έχει δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα «ειρήνης και σταθερότητας» στα αμφισβητούμενα σύνορά τους στα Ιμαλάια, όπου σημειώθηκε παρατεταμένη στρατιωτική αντιπαράθεση ύστερα από θανατηφόρες συγκρούσεις στρατευμάτων το 2020. Η ένταση τότε οδήγησε στο πάγωμα των περισσότερων τομέων συνεργασίας των δύο χωρών. Ο ινδός πρωθυπουργός ανέφερε ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των δύο εθνών σχετικά με τη διαχείριση των συνόρων, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Οι γείτονες μοιράζονται σύνορα μήκους 3.800 χιλιομέτρων που είναι ελάχιστα οριοθετημένα και αμφισβητούνται από τη δεκαετία του 1950. Σι και Μόντι είχαν μια σημαντική συνάντηση στη Ρωσία πέρυσι, μετά την επίτευξη συμφωνίας για την περιπολία στα σύνορα, πυροδοτώντας μια σταδιακή εκτόνωση της έντασης και αποκατάσταση των σχέσεων η οποία έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς το Νέο Δελχί επιδιώκει να αντισταθμίσει τις πιέσεις από την Ουάσιγκτον.
Ταγίπ Ερντογάν
«Αμοιβαίος σεβασμός και προσέγγιση win-win»
Ρόλο στον νέο διεθνή πόλο που φαίνεται να διαμορφώνεται αναζήτησε και ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται από χθες στο Τιαντζίν. Σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην κρατική εφημερίδα ο Ερντογάν αναφέρθηκε στους πολέμους σε Γάζα και Ουκρανία, ζητώντας να γίνουν βήματα προς την περιφερειακή ειρήνη σε συνδυασμό με νέες μεγαλύτερες συμφωνίες «για ενισχυμένους οικονομικούς δεσμούς, έργα υποδομών και ενεργειακές συνεργασίας». Ο τούρκος πρόεδρος υπογράμμισε επίσης τη δέσμευση της χώρας να εμβαθύνει τη «βαθιά ριζωμένη και στενή συνεργασία» της με την Κίνα, βασισμένη στον «αμοιβαίο σεβασμό και μια προσέγγιση win-win». Για τέτοια θέματα συζήτησαν χθες με τον κινέζο πρόεδρο Σι και συμφώνησαν για στενότερη συνεργασία στον τομέα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και για νέες συμφωνίες στην ενέργεια, την τεχνολογία 5G και την βιοϊατρική. Σύμφωνα με το πρακτορείο Xinhua, ο Σι Τζινπίνγκ του ζήτησε την ενίσχυση του συντονισμού στην πρωτοβουλία One Belt One Road και το τουρκικό πρόγραμμα Middle Corridor και την ανάπτυξη της νότιας σιδηροδρομικής διαδρομής υψηλής ταχύτητας Κίνα – Ευρώπη. Σήμερα ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και θα μιλήσει στη σύνοδο.