ΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΕΣ προσπάθειες του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, με το να στρώσει -μεταξύ άλλων- το κόκκινο χαλί για τον Πούτιν στην Αλάσκα και να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις, είναι απίθανο να οδηγήσουν σε ειρήνη στο άμεσο μέλλον. Οι προσπάθειές του να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα, να επιστρέψει τους ομήρους και να αφοπλίσει τη Χαμάς αποτελούν εξίσου αόριστους στόχους.
Ούτε η δήλωση του Τραμπ ότι έχει επιτύχει έξι ειρηνευτικές συμφωνίες θα του εξασφαλίσει το Νόμπελ. Αυτές είναι, στην καλύτερη περίπτωση, προσωρινές εκεχειρίες ή συμφωνίες με περιορισμένη ή καθόλου συμμετοχή των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ σημείωσε αξιοσημείωτη πρόοδο με την πρωτοβουλία του να φέρει την ειρήνη μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, αν και αυτό δεν οδήγησε σε μια οριστική τελική ειρηνευτική συμφωνία.
Αυτή η περιορισμένη επιτυχία στην διένεξη Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν δεν αρκεί για ένα Νόμπελ.
Ο στόχος του Τραμπ για το Νόμπελ φαίνεται ακόμη πιο μακρινός, με την Κίνα να εντείνει τις διεκδικήσεις της ως εναλλακτική παγκόσμια στρατιωτική δύναμη που ανταγωνίζεται τις ΗΠΑ και να προσφέρει παρηγοριά στους αντιδυτικούς δικτάτορες του κόσμου – τον Κιμ Γιονγκ Ουν, τον Πούτιν, τους ηγέτες του Ιράν, της Λευκορωσίας και πολλούς άλλους. Αυτό αποτυπώθηκε γραφικά στο Πεκίνο και σημαίνει ότι η ειρήνη μπορεί να μην έρθει εύκολα στις καυτές συγκρούσεις του κόσμου.
Ο Τραμπ θα πρέπει να επιδιώξει την επίλυση μιας λιγότερο γνωστής αλλά μακροχρόνιας σύγκρουσης στην οποία μπορεί να έχει επιρροή: της τουρκοκυπριακής σύγκρουσης. Αυτή θα του εξασφάλιζε το Νόμπελ.
Εξέχοντες Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες στις ΗΠΑ έχουν κατανοήσει τον καίριο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει και τον έχουν παροτρύνει να αναλάβει δράση για την Κύπρο. Το 2025, οι Ρεπουμπλικανοί εκπρόσωποι του Κογκρέσου των ΗΠΑ, Nicole Malliotakis (Νικόλ Μαλλιωτάκη) και Gus Bilirakis (Γκας Μπιλιράκης), πέτυχαν να πείσουν τον Πρόεδρο Τραμπ να θέσει την επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος ως κορυφαία προτεραιότητα της εξωτερικής του πολιτικής.
Η βίαιη διαίρεση της Κύπρου σε έναν κυρίως ελληνικό Νότο και έναν τουρκικό Βορρά συνέβη με την εισβολή της Τουρκίας στο νησί πριν από 51 χρόνια. Η Κύπρος είναι σήμερα η μόνη χώρα με ένα Τείχος τύπου Βερολίνου που χωρίζει την πρωτεύουσά της, μια ζώνη ασφαλείας υπό την εποπτεία του ΟΗΕ και 30.000 τουρκικά στρατεύματα που είναι μόνιμα σταθμευμένα στον Βορρά.
Πολλές προσπάθειες για την επίλυση της κυπριακής σύγκρουσης έχουν αποτύχει και είναι πλέον σαφές ότι η συμφωνία της Τουρκίας είναι κρίσιμη για την επίλυση του προβλήματος. Για αυτόν τον λόγο, τον Μάιο του 2025, μια ομάδα 22 εκπροσώπων του Κογκρέσου των ΗΠΑ ζήτησε από τον Πρόεδρο Τραμπ να θέσει το Κυπριακό Ζήτημα απευθείας στον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν.
Η ειρήνη στην Κύπρο όχι μόνο θα εξασφάλιζε ένα Νόμπελ Ειρήνης, αλλά θα αναδείκνυε και την επιτυχία του σε αντίθεση με τις αποτυχίες των Προέδρων Ομπάμα και Μπάιντεν.
Τόσο η κυβέρνηση Ομπάμα όσο και η κυβέρνηση Μπάιντεν υποσχέθηκαν στην αμερικανική ελληνική κοινότητα ότι θα ενεργούσαν για την επίλυση του Κυπριακού Ζητήματος. Και οι δύο μίλησαν πολύ για την υποστήριξη των προτάσεων του ΟΗΕ, αλλά και οι δύο απέτυχαν να επιτύχουν μια λύση.
Ο Τραμπ έχει ήδη ιστορικό σε σχέση με την Κύπρο. Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ ενίσχυσε τη συνεργασία με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κύπρου στον Νότο, σε τομείς όπως η ασφάλεια, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η ενέργεια. Αυτό περιελάμβανε την υπογραφή του Νόμου για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019, ο οποίος ενίσχυσε τη συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ, της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ.
Οι νέες τουρκικές εγκαταστάσεις πυραύλων στο νησί προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στο Ισραήλ, δεδομένης της αρκετά ισχυρής φιλοπαλαιστινιακής στάσης της Τουρκίας. Το ισραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ είναι βέβαιο ότι θα υποστηρίξει ένα Ψήφισμα, δεδομένων αυτών των ανησυχιών.
Έτσι, ένας αυξανόμενος αριθμός Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο θεωρεί ότι η επίλυση του Κυπριακού είναι σημαντική για την περιφερειακή σταθερότητα και τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας του Ισραήλ. Σε πολιτικό επίπεδο, γνωρίζουν επίσης ότι η επίλυση του Κυπριακού Ζητήματος θα ενδυναμώσει την υποστήριξη των Ελλήνων (και ενδεχομένως των Τουρκοαμερικανών) προς την κυβέρνηση Τραμπ.
Στην Αυστραλία, ως πρόεδρος της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας, προσπάθησα να φέρω πιο κοντά την ελληνοκυριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα, προκειμένου να αποδείξουμε την ικανότητά μας να ζούμε αρμονικά. Αναγνωρίζουμε ότι, ενώ η τουρκική εισβολή προκάλεσε πολλούς θανάτους και εκτόπισε 200.000 Ελληνοκύπριους από τις εστίες τους στο Βορρά, είχε επίσης καταστροφικές συνέπειες για τους Τουρκοκύπριους, διότι βρέθηκαν εν μέσω οικονομικής στασιμότητας στον Βορρά.
Η μοναδική τουρκοκυπριακή κουλτούρα κινδυνεύει να εξαφανιστεί εντελώς υπό το βάρος των Τούρκων μεταναστών που έφερε η κυβέρνηση Ερντογάν και που τώρα τους ξεπερνούν αριθμητικά τους ντόπιους.
Πρόσφατα, στην Κύπρο, συνάντησα έναν πρώην Τουρκοκύπριο βουλευτή από το Βορρά στην ουδέτερη ζώνη. Ήταν μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας που έφτασε πολύ κοντά σε μια λύση στις συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στο Crans Montana της Ελβετίας. Παραμένει προσηλωμένος σε μια λύση που θα επανενώσει τις δύο κοινότητες και θα αποστρατιωτικοποιήσει την Κύπρο. Τον προσκάλεσα στο Μελβούρνη για να μιλήσει σε μια συγκέντρωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Βέβαια, αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σημαντικές, αλλά από μόνες τους δεν μπορούν να φέρουν την ειρήνη στην Κύπρο.
Ο Τραμπ έχει δείξει έναν οδικό χάρτη, όπως αποτυπώνεται στην άμεση αμερικανική παρέμβαση στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν για την επίτευξη ειρήνης. Επισκέφθηκα την Αρμενία και είδα από πρώτο χέρι τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου του 2020, που οδήγησε την Αρμενία να χάσει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν, με την απώλεια 5.000 νεαρών και τον αναγκαστικό εκτοπισμό 100.000 Αρμενίων. Η εξάρτηση της Αρμενίας από τη στρατιωτική υποστήριξη της Ρωσίας σε εκείνη την κρίσιμη στιγμή αποδείχθηκε καταστροφική. Αντίθετα, ο εξοπλισμός του Αζερμπαϊτζάν από την Τουρκία ήταν αποφασιστικός.
Η κυβέρνηση Τραμπ αναγνώρισε -σωστά- ότι το κύριο εμπόδιο για μια ανθεκτική ειρήνη ήταν η ικανοποίηση της ανάγκης του Αζερμπαϊτζάν για έναν χερσαίο διάδρομο προς το νότιο έδαφός του. Αντί να το επιτύχουν αυτό μέσω περαιτέρω ένοπλων συγκρούσεων, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία πείστηκαν να αποδεχθούν έναν διάδρομο υπό την εποπτεία των ΗΠΑ για να εξασφαλίσουν την ειρήνη.
Αλλά ας επιστρέψουμε στην Κύπρο. Αυτή η δυσεπίλυτη σύγκρουση μπορεί να επιλυθεί μόνο με τη συμμετοχή της Τουρκίας και της Ελλάδας, καθώς και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Θα απαιτηθούν εγγυήσεις ασφάλειας από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία για την προστασία τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων. Θα απαιτηθεί η συμφωνία τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας να παραιτηθούν από τα δικαιώματα παρέμβασης στην Κύπρο βάσει προηγούμενων συμφωνιών. Και θα απαιτηθεί η επίτευξη μιας δίκαιης λύσης με βάση τις προτάσεις του ΟΗΕ για μια Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία.
Θα περιλαμβάνει επίσης επιταχυνόμενες προσπάθειες για την καθιέρωση μιας ισχυρής αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή της Πάφου στην Κύπρο, η οποία θα προστεθεί στις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η περιφερειακή σταθερότητα παράλληλα με την ασφάλεια της Κύπρου. Και θα ήταν ένα τεράστιο βήμα για την επίτευξη μίας διαρκούς ιστορικής ειρήνης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας υπό την αιγίδα της Δύσης.
Είμαι βέβαιος ότι οι Έλληνες και πολλοί Τούρκοι σε όλο τον Κόσμο θα συγχαρούνν τον Τραμπ και θα υποστηρίξουν την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης για την επίτευξη ειρήνης εκεί όπου αμέτρητοι άλλοι έχουν αποτύχει. Ο Τραμπ πρέπει απλώς να δράσει.
*Ο Theo Theophanous είναι σχολιαστής, πρώην υπουργός των πολιτειακών κυβερνήσεων της Βικτώριας και πρόεδρος της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας.
The post Το Νόμπελ Ειρήνης στον Ντόναλντ Τραμπ; appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.