Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, κάποτε το καμάρι της βιομηχανικής Ευρώπης, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση άνευ προηγουμένου.
Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου έχουν ήδη ανακοινώσει σχέδια περικοπών που φτάνουν τις 92.700 θέσεις εργασίας έως το 2030, με τις πιο ηχηρές να προέρχονται από τη Volkswagen (35.000 απολύσεις) και την Bosch (18.500 απολύσεις).
Σύμφωνα με την Ένωση Κατασκευαστών VDA, μόνο τα τελευταία δύο χρόνια έχουν χαθεί περίπου 55.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία. Παρά το γεγονός ότι η αυτοκινητοβιομηχανία απασχολεί ακόμα πάνω από 700.000 εργαζόμενους, οι προβλέψεις κάνουν λόγο για δεκάδες χιλιάδες επιπλέον απώλειες μέσα στην επόμενη πενταετία.
Ο Μαρσέλ Φρατστσερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου DIW, προειδοποίησε πως «η ανακοίνωση της Bosch είναι μόνο η αρχή μιας βαθιάς βιομηχανικής αναδιάρθρωσης στη Γερμανία», εκτιμώντας ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες απολύσεις και πιθανές χρεοκοπίες.
Η κρίση αυτή έρχεται σε μια συγκυρία όπου η οικονομία της Γερμανίας μόλις αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 0,2% το 2025, μετά από δύο χρόνια ύφεσης.
Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έχει υποσχεθεί να βγάλει τη χώρα από το τέλμα μέσω επενδύσεων ύψους 100 δισ. ευρώ σε υποδομές και άμυνα, ωστόσο η δυναμική της αυτοκινητοβιομηχανίας φαίνεται να υπονομεύει αυτή τη στρατηγική.
Παράλληλα, το πολιτικό κλίμα βαραίνει: το κόμμα του Μερτς βλέπει τα ποσοστά του να πέφτουν πίσω από το ακροδεξιό AfD, εν μέρει εξαιτίας της αβεβαιότητας που βιώνουν χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο.
Η κυριαρχία της BYD και άλλων κινεζικών εταιρειών στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς και οι εμπορικοί φραγμοί των ΗΠΑ, πλήττουν τα παραδοσιακά γερμανικά brands όπως η VW, η BMW και η Mercedes-Benz.
Ταυτόχρονα, οι υψηλές τιμές ενέργειας και οι μισθολογικές δαπάνες (διπλάσιες σε σχέση με Σλοβακία ή Τσεχία) απομακρύνουν επενδύσεις από τη Γερμανία.
Η Bosch, με έδρα τη Στουτγκάρδη, ανακοίνωσε ότι θα περικόψει το 3% του εργατικού της δυναμικού έως το 2025, πλήττοντας κυρίως μονάδες παραγωγής ντίζελ και ηλεκτροκινητήρων. Η εταιρεία, ιδρυθείσα το 1886, θεωρείται σύμβολο της γερμανικής βιομηχανικής ισχύος, γεγονός που καθιστά την απόφαση ακόμη πιο ανησυχητική.
Η πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Μόνικα Σνίτσερ, τόνισε πως «η μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα απαιτεί λιγότερους εργαζόμενους» και κάλεσε την πολιτεία να στηρίξει την επανεκπαίδευση των απολυμένων ώστε να απορροφηθούν σε νέους κλάδους, όπως η άμυνα.
Η «τελευταία καμπάνα» για τη γερμανική βιομηχανία
Η υπουργός Οικονομίας της Βάδης-Βυρτεμβέργης, Νικόλε Χόφμαιστερ-Κράουτ, χαρακτήρισε τις απολύσεις στη Bosch «μαχαιριά στην καρδιά της γερμανικής βιομηχανίας».
Ζήτησε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να υιοθετήσει φιλικότερες προς τις επιχειρήσεις πολιτικές και από την ΕΕ να επανεξετάσει την προθεσμία του 2035 για το τέλος των κινητήρων εσωτερικής καύσης.
«Είναι πέντε λεπτά μετά τα μεσάνυχτα για την αυτοκινητοβιομηχανία μας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η εικόνα που διαμορφώνεται δείχνει πως η Γερμανία, ο παραδοσιακός «κινητήρας» της Ευρώπης, βρίσκεται σε μια καμπή: είτε θα καταφέρει να αναδιαρθρώσει την αυτοκινητοβιομηχανία της και να ανταγωνιστεί την Ασία και τις ΗΠΑ σε νέες βάσεις, είτε κινδυνεύει να χάσει το πλεονέκτημα που για δεκαετίες τη χαρακτήριζε ως κορυφαία βιομηχανική δύναμη.