Σε ισχυρό διπλωματικό – διαπραγματευτικό εργαλείο στη «φαρέτρα» του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και στις συζητήσεις του με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για την επανένταξη της Τουρκίας στα προγράμματα αναβάθμισης των F-16 και αγοράς F-35 αναδεικνύεται από ορισμένες πλευρές ο τουρκικός εθνικός αερομεταφορέας Turkish Airlines και το ενδεχόμενο μιας μεγάλης παραγγελίας επιβατικών αεροσκαφών στην αμερικανική Boeing. Ήδη, σύμφωνα με το Bloomberg, υπάρχουν ενεργές διαπραγματεύσεις – συζητήσεις για ένα μεγάλο πακέτο αγοράς καινούργιων επιβατικών αεροσκαφών Boeing (έως 250 αεροσκάφη!) από την Turkish Airlines μέσα στα επόμενα χρόνια. Διεθνείς αναλυτές σημειώνουν ότι στο πλαίσιο αυτό είναι πιθανό οι εμπορικές – αεροπορικές συμφωνίες να χρησιμοποιηθούν από την Άγκυρα ως μοχλός πίεσης ή «διαπραγματευτικό χαρτί» στις συνολικές σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι τέτοιες συμφωνίες δεν αρκούν από μόνες τους για να επαναφέρουν αυτόματα την Τουρκία, π.χ., στο πρόγραμμα των F-35. Επιπλέον, υπογραμμίζουν πως οι αμερικανικοί νομικοί περιορισμοί, οι πολιτικές αντιδράσεις κατά της Τουρκίας στο Κογκρέσο και οι αντίστοιχοι προβληματισμοί του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιορίζουν τη δυνατότητα μιας «απλής ανταλλαγής» του στυλ «παραγγείλτε Boeing και θα πάρετε F-35».
Σύμφωνα με τους αναλυτές, τα «σημάδια» που μέσα στο επόμενο διάστημα θα δείξουν ότι η Turkish Airlines έπαιξε ρόλο στις αμερικανοτουρκικές συζητήσεις θα είναι:
Επίσημες δηλώσεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο που θα αλλάζουν τους όρους ή θα αναφέρουν τεχνική πρόοδο στην υπόθεση των F-35.
Ενέργειες του Κογκρέσου ή νομοθετικές κινήσεις (block ή exceptions) που θα επιτρέψουν τις μεταφορές F-35 (π.χ. μέσω αλλαγών στον CAATSA υπέρ Τουρκίας).
Συμφωνίες-«πακέτο» (επίσημα MOU) που θα περιλαμβάνουν ρητή αντιστοιχία, π.χ. αγορά αεροσκαφών Boeing και αναβάθμιση των F-16 της Τουρκίας με αντάλλαγμα το ξεκλείδωμα των συζητήσεων για τα F-35.
Τεχνικά «βήματα» από την Τουρκία για απόσυρση/απενεργοποίηση των S-400 και αποδοχή των σχετικών τεχνικών ελέγχων.
Πάντως, μέχρι στιγμής, η αμερικανική κυβέρνηση (Στέιτ Ντιπάρτμεντ) διατηρεί την επίσημη θέση ότι η κατοχή των S-400 από την Τουρκία και οι νομικές και οι περί την ασφάλεια ανησυχίες παραμένουν εμπόδιο για την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Αλλωστε, αυτό αναφέρεται και σε επίσημες δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπογραμμίζοντας ότι δεν έχει υπάρξει θεσμική «αλλαγή γραμμής».
Τουρκικές Αερογραμμές
Οι Τουρκικές Αερογραμμές (Turkish Airlines), που αποτελούν το διπλωματικό – διαπραγματευτικό εργαλείο του Ερντογάν, είναι σήμερα ο εθνικός αερομεταφορέας της Τουρκίας και ταυτόχρονα η τέταρτη μεγαλύτερη αεροπορική στον κόσμο, με βάση τον αριθμό των προορισμών που εξυπηρετεί.
Συγκεκριμένα, η Turkish Airlines, που είναι μέλος του δικτύου της Star Alliance, ελέγχεται κατά 75,2% από την τουρκική κυβέρνηση (Διεύθυνση Ιδιωτικοποιήσεων) και κατά 24,8% από ιδιώτες. Απασχολεί συνολικά 35.300 εργαζομένους και κατέχει μερίδιο 50% στη θυγατρική αεροπορική εταιρεία SunExpress, που εδρεύει στην Αττάλεια.