Εκατομμύρια γυναίκες έχουν προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή, ή PMDD. Όμως οι διαγνώσεις και οι θεραπείες διαφέρουν σημαντικά.
Το 2022, η Maria Stenos υποβλήθηκε σε αφαίρεση μήτρας, ωοθηκών και σαλπίγγων. Για χρόνια, η 36χρονη αντιμετώπιζε εξουθενωτικό πόνο και προβλήματα ψυχικής υγείας, τα οποία εμφανίζονταν πριν από την έναρξη της περιόδου της κάθε μήνα. «Ήταν η ύστατη λύση», εξήγησε η Stenos, σήμερα 39 ετών και με καταγωγή από την Καλιφόρνια, μιλώντας από το σπίτι της στην Ελλάδα. Υπέφερε από αυτοκτονικό ιδεασμό. «Ο πόνος μού είχε στερήσει την ικανότητα να εργάζομαι, την ικανότητα να απολαμβάνω τη ζωή». Η ίδια και ο σύντροφός της, σήμερα σύζυγός της, «έφτασαν μαζί με τον γιατρό στο σημείο όπου δεν υπήρχε ποιότητα ζωής, και φοβόμασταν ότι θα προχωρούσα σε πράξη».
Σε όλο τον κόσμο, εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή, PMDD, μια κατάσταση που συνδέεται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο και χαρακτηρίζεται από κατάθλιψη και ευερεθιστότητα, σε βαθμό που επηρεάζουν σοβαρά την καθημερινή ζωή. Δεν είναι σαφές πόσες γυναίκες επηρεάζονται ακριβώς. Με τα στενότερα κριτήρια, τουλάχιστον 1,6 τοις εκατό έχουν τη διαταραχή, σύμφωνα με συστηματική ανασκόπηση του 2024 από διεθνή ομάδα ερευνητών. Το ποσοστό όμως αλλάζει ανάλογα με τα εφαρμοζόμενα κριτήρια. Αν και τρανς άνδρες και μη δυαδικά άτομα μπορεί επίσης να την εμφανίζουν, σχετικά δεδομένα είναι περιορισμένα. Άλλες αναλύσεις τοποθετούν το ποσοστό μεταξύ 3 και 8 τοις εκατό.
«Κατά την εμπειρία μου είναι πιθανό υψηλότερο, λόγω υποαναφοράς και λανθασμένης διάγνωσης», έγραψε με email στο Undark ο Nick Panay, γυναικολόγος και πρόεδρος του National Association of Premenstrual Syndromes στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε περιπτώσεις όπως της Stenos, τα συμπτώματα της PMDD μπορεί να είναι τόσο έντονα, ώστε να οδηγούν σε σκέψεις αυτοκακοποίησης. Μελέτη του 2024 στο Ηνωμένο Βασίλειο, με περισσότερες από 3.600 γυναίκες που είχαν PMDD, διαπίστωσε ότι το 82 τοις εκατό εμφάνιζε αυτοκτονικές σκέψεις πριν από την περίοδο, ενώ το ένα τέταρτο είχε επιχειρήσει να τερματίσει τη ζωή του κατά τη διάρκεια αυτού που οι ερευνητές περιέγραψαν ως «κρίση PMDD». Παγκόσμια έρευνα σχεδόν 600 γυναικών κατέγραψε παρόμοια ευρήματα, με 72 τοις εκατό να αναφέρουν ενεργό αυτοκτονικό ιδεασμό κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Οι γιατροί του χώρου «ξέρουν πόσο σοβαρά μπορεί να γίνει. Υπάρχουν άνθρωποι που όντως βάζουν τέλος στη ζωή τους».
Οι ιατρικοί φορείς και οι γιατροί διαφέρουν στο αν αντιμετωπίζουν την PMDD κυρίως ως ψυχιατρική ή γυναικολογική διαταραχή, σύμφωνα με ομάδα κλινικών βρίσκεται «σε σταυροδρόμι μεταξύ ψυχικής και γυναικολογικής υγείας». Οι θεραπείες κυμαίνονται από αντισύλληψη, αντικαταθλιπτικά και ψυχοθεραπεία, μέχρι φαρμακευτική πρόκληση εμμηνόπαυσης ή χειρουργική αφαίρεση αναπαραγωγικών οργάνων.
Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο, οι γυναίκες δυσκολεύονται να λάβουν την κατάλληλη φροντίδα, και πολλές παλεύουν για χρόνια μέχρι να βρουν αποτελεσματική αγωγή. Η Laura Murphy, όπως και η Stenos, υποβλήθηκε σε χειρουργείο μετά από χρόνια ψυχικών δυσκολιών. Ωστόσο, κατά την εμπειρία της, οι γιατροί του πεδίου «ξέρουν πόσο σοβαρά μπορεί να γίνει», είπε. «Υπάρχουν άνθρωποι που όντως πεθαίνουν».
Οι γιατροί εδώ και καιρό γνωρίζουν ότι κάποιες γυναίκες υποφέρουν από ασυνήθιστα βαριά συμπτώματα γύρω από την περίοδο. Το 1931, ο γιατρός Robert T. Frank στη Νέα Υόρκη σημείωσε ότι ένα υποσύνολο γυναικών ασθενών «παρεμποδιζόταν από προεμμηνορροϊκές διαταραχές ποικίλης φύσης». Ωστόσο, μόλις το 1987, η διαταραχή της όψιμης ωχρινικής φάσης, με τον όρο «ωχρινική» να αναφέρεται στις δύο εβδομάδες πριν από την έμμηνο ρύση, εμφανίστηκε στο παράρτημα του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών των ΗΠΑ, έκδοση DSM, τότε στη συμπληρωμένη τρίτη έκδοση. Το 2013, η πέμπτη έκδοση, DSM-5, μετέφερε την κατάσταση στο κύριο κείμενο. Έξι χρόνια αργότερα, εμφανίστηκε και στη 11η έκδοση της Διεθνούς Ταξινόμησης Νοσημάτων, ICD-11, που διατηρεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Για να τεθεί διάγνωση, οι ασθενείς πρέπει να εμφανίζουν ορισμένα συμπτώματα πριν από την περίοδό τους που προκαλούν δυσφορία ή δυσλειτουργία, όπως ευερεθιστότητα, υπερυπνία ή αϋπνία. Στο DSM-5 περιλαμβάνεται «έντονα καταθλιπτική διάθεση, απελπισία ή αυτοϋποτιμητικές σκέψεις». Το DSM-5 απαιτεί τουλάχιστον πέντε συμπτώματα. Το ICD-11 απαιτεί τουλάχιστον ένα σύμπτωμα διάθεσης, σε συνδυασμό με γνωστικές δυσκολίες, όπως λησμοσύνη.
Η Maria Stenos βίωνε εξουθενωτικά συμπτώματα, περιλαμβανομένου αυτοκτονικού ιδεασμού, πριν από την έναρξη της περιόδου κάθε μήνα. Επισκέφθηκε πολλούς κλινικούς πριν λάβει διάγνωση PMDD. Τελικά υπεβλήθη σε αφαίρεση μήτρας, ωοθηκών και σαλπίγγων
«Πολλοί διαφορετικοί οργανισμοί έχουν θεσπίσει κριτήρια για την PMDD, και όλα έχουν πλεονεκτήματα και αδυναμίες», είπε ο Michael Craig, ψυχίατρος και γυναικολόγος, συντάκτης των κατευθυντήριων οδηγιών του Royal College of Obstetricians and Gynaecologists στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όταν απαιτούνται λιγότερα συμπτώματα για διάγνωση, μέχρι και 80 τοις εκατό των γυναικών μπορεί να υπερβαίνουν το όριο, είπε. Με αυστηρότερα κριτήρια, το ποσοστό πέφτει στο 5 τοις εκατό. Αντί για άκαμπτες προϋποθέσεις, δίνει προτεραιότητα στον άνθρωπο που έχει απέναντί του. «Αν ένα σύστημα λέει ότι πρέπει να έχεις τρία από την μία κατηγορία και πέντε από την άλλη, αλλά η ασθενής έχει μόνο δύο από την μία, και αυτά τα δύο της διαλύουν τη ζωή, θα ήταν ανόητο να πω, δεν πληροίς τα διαγνωστικά κριτήρια για να σε θεραπεύσω».
Κάποιες φεμινίστριες ερευνήτριες ανησυχούν ότι η PMDD είναι φαινόμενο «δεμένο με τον πολιτισμό», το οποίο παθολογικοποιεί υγιή σώματα και αγνοεί έγκυρες αντιδράσεις των γυναικών σε προβλήματα του περιβάλλοντός τους. Η Jessica Peters, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής και συμπεριφοράς στο Brown University, διαφωνεί. «Νομίζω ότι μόνο κάποια που δεν έχει PMDD θα έλεγε ότι εδώ υπερπαθολογικοποιούμε κάτι».
Δεν είναι όμως όλοι οι γιατροί εξοικειωμένοι με τη διαταραχή. Σύμφωνα με μία εκτίμηση, το 90 τοις εκατό των γυναικών με PMDD εκλαμβάνονται λανθασμένα ως πάσχουσες από άλλη κατάσταση. Η Stenos είδε πολλούς κλινικούς πριν λάβει διάγνωση, την οποία τελικά έλαβε από ιατρική βοτανολόγο στο Ηνωμένο Βασίλειο, προτού βρει γυναικολόγο που την ανέλαβε. «Είχα πάει σε 20 γυναικολόγους, σε πέντε ή έξι ενδοκρινολόγους, είχα ενταχθεί σε πρόγραμμα διαχείρισης πόνου στο Λίβερπουλ, όπου ζούσα. Είχα πάει σε όσους περισσότερους γιατρούς μπορούσα να δω, και κανείς δεν το είχε αναφέρει ως διάγνωση. Διαγνώστηκα από μη ιατρό».
Σε διαφορετικές χώρες, έχουν διαμορφωθεί σε γενικές γραμμές παρόμοιες προσεγγίσεις θεραπείας, με διαφορές στην έμφαση. Στις ΗΠΑ, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, SSRIs, είναι θεραπεία πρώτης γραμμής, και ο FDA έχει εγκρίνει αρκετά σκευάσματα για την PMDD. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές που ισχύουν από το 2012, οι οποίες αναφέρουν τους SSRIs ως πιθανή θεραπεία, χωρίς όμως επίσημη έγκριση. Αυτό ίσως οφείλεται στο ότι η PMDD εντάχθηκε στο ICD-11 το 2022, όπως πρότεινε επιφυλλίδα εκείνης της χρονιάς.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπάρχουν εγκεκριμένες θεραπείες ειδικά για PMDD, αν και οι ιατρικές οδηγίες συνιστούν off-label χρήση SSRIs. Αυτή η λιγότερο επίσημη συνταγογράφηση δεν αλλάζει πολλά στην πράξη, μπορεί όμως να επηρεάζει την «αυτοπεποίθηση του γιατρού και τις αντιλήψεις των ασθενών», έγραψε ο Craig με email.
Κατά μία εκτίμηση, το 90 τοις εκατό των γυναικών με PMDD εκλαμβάνονται λανθασμένα ως πάσχουσες από άλλη κατάσταση.
Σε ορισμένες γυναίκες που λαμβάνουν SSRIs για PMDD, τα φάρμακα φαίνεται να δρουν πολύ ταχύτερα σε σύγκριση με τη συνήθη θεραπεία της κατάθλιψης, είπε η Peters, που είναι επίσης κλινική ψυχολόγος. Η οπτική αυτή υποστηρίζεται, με επιφύλαξη, από ανασκόπηση Cochrane του 2024, ανεξάρτητου οργανισμού αξιολόγησης ιατρικής έρευνας. Κάποιες γυναίκες νιώθουν επίδραση μέσα σε 24 ώρες από τη λήψη, είπε η Peters. Οι ασθενείς το περιγράφουν «σαν να παίρνεις ένα παυσίπονο, όπου με το που περάσει στο αίμα και κυκλοφορήσει, νιώθεις άμεση ανακούφιση».
Οι ασθενείς με PMDD μπορούν να λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά είτε συνεχώς είτε στις δύο εβδομάδες πριν από την έμμηνο ρύση. Η περιοδική αυτή λήψη μπερδεύει όσους περιμένουν οι SSRIs να χρειάζονται εβδομάδες, όπως στην κατάθλιψη ή στο άγχος, είπε ο Craig. Στην PMDD, πρότεινε, οι SSRIs μπορεί να βοηθούν τον οργανισμό να επεξεργάζεται την προγεστερόνη, ορμόνη που προετοιμάζει τη μήτρα για γονιμοποιημένο ωάριο.
Η πιο πρόσφατη ενημέρωση της ανασκόπησης Cochrane, που δημοσιεύτηκε πέρσι, διαπίστωσε ότι, είτε λαμβάνονται συνεχώς είτε στις δύο εβδομάδες πριν από την περίοδο, οι SSRIs «είναι πιθανώς αποτελεσματικοί στη μείωση των συνολικών προεμμηνορροϊκών συμπτωμάτων». Επίσης βρήκε ότι η συνεχής χορήγηση είναι πιθανώς πιο αποτελεσματική. Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι πάνω από τα δύο τρίτα των πρόσφατων μελετών χρηματοδοτήθηκαν από φαρμακευτικές εταιρείες, κάτι που μπορεί να προκαλεί μεροληψία, και ότι οι SSRIs έχουν «ανεπιθύμητες ενέργειες, με συχνότερες τη ναυτία, την έλλειψη ενέργειας και την υπνηλία».
Τα από του στόματος αντισυλληπτικά είναι μια ακόμη πρώιμη θεραπεία. Ωστόσο, η Peters προειδοποίησε ότι σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να προκαλέσουν καταθλιπτικά συμπτώματα και άλλες παρενέργειες. Οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν ορμονικό αντισυλληπτικό ως πρώτη επιλογή, «κάτι που δεν προτείνουμε», είπε η Peters, μέλος της κλινικής συμβουλευτικής επιτροπής της International Association for Premenstrual Disorders, IAPMD.
Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες είναι επιφυλακτικές για τους SSRIs, είπε ο Craig. Ο Jeppe Schroll, Δανός γυναικολόγος και ένας από τους συν-συγγραφείς της ανασκόπησης Cochrane, που έχει εργαστεί σε οδηγίες του ΠΟΥ, είπε ότι είναι αρκετά βέβαιος πως οι SSRIs μειώνουν τα συμπτώματα της PMDD, αλλά οι γιατροί θα πρέπει να τους συζητούν με τις ασθενείς όταν έχουν αποτύχει άλλες επιλογές, όπως τα ορμονικά αντισυλληπτικά. Οι Δανοί γιατροί, είπε, γενικά τους αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό. «Φαίνεται ότι οι SSRIs είναι αρκετά δύσκολο να διακοπούν και ότι μερικές φορές προκαλούν συμπτώματα απόσυρσης», πρόσθεσε. «Και αυτό μας ανησυχεί ιδιαίτερα, τουλάχιστον στη Δανία».
Όταν κάποιες γυναίκες παίρνουν SSRIs για PMDD, τα φάρμακα φαίνεται να δρουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι στη συνήθη θεραπεία της κατάθλιψης.
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, οι ασθενείς μπορεί να λάβουν φάρμακα που καταστέλλουν τις ορμόνες, απενεργοποιώντας τη λειτουργία των ωοθηκών. Τα φάρμακα αυτά, γνωστά ως αγωνιστές GnRH, προκαλούν χημική εμμηνόπαυση. Ένα κοινό εμπορικό όνομα είναι το Lupron. Οι παρενέργειες της χημικής εμμηνόπαυσης μπορεί να είναι σοβαρές, περιλαμβάνουν απώλεια οστικής πυκνότητας και κινδύνους για την καρδιά. Για να περιοριστούν τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα, οι γιατροί χορηγούν οιστρογόνο, αυτό όμως προκαλεί περαιτέρω αλυσιδωτές αντιδράσεις, είπε ο Craig. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορείς να αφήσεις κάποιον σε αυτή την κατάσταση», πρόσθεσε. «Πρέπει σε κάποια στιγμή να χορηγήσεις προγεσταγόνα, γιατί αν δεν το κάνεις, το ενδομήτριο αρχίζει να παχαίνει και μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος καρκίνου του ενδομητρίου».
Η Samara Steinmetz, 22 ετών, από το Σικάγο, άρχισε να παρατηρεί συμπτώματα PMDD μετά από νοσηλεία λόγω τροχαίου. Είπε ότι πάντα ήταν «λίγο κακόκεφη» πριν από την περίοδο, αλλά άρχισε να βιώνει εξάρσεις οργής και αϋπνίας στις 10 ημέρες πριν από την έμμηνο ρύση. Δοκίμασε αρχικά αντισυλληπτικά χάπια. «Βοήθησαν περισσότερο από οποιοδήποτε αντικαταθλιπτικό είχα πάρει», είπε.
Κάθε αντισυλληπτικό όμως βοηθούσε μόνο για λίγο. Αφού δοκίμασε έξι τύπους, έθεσε στον γιατρό το ενδεχόμενο χειρουργείου. «Μου είπε, για κάνε κράτει», θυμήθηκε. «Μου είπε, σε ακούω, τα άλλα που δοκιμάσαμε δεν λειτούργησαν. Πρέπει να εξερευνήσουμε περισσότερες επιλογές. Έτσι μου έδωσε Lupron».
Για αυτή την ένδειξη, ο ασφαλιστής της, Medicaid, δεν κάλυπτε το Lupron, που είναι εγκεκριμένο για ενδομητρίωση, ινομυώματα μήτρας, καρκίνο προστάτη και πρώιμη ήβη. Ο κατασκευαστής όμως της παρείχε έντεκα μήνες θεραπείας μέσω προγράμματος δωρεάν διάθεσης. Χρειάστηκε χρόνος για να προσαρμοστεί, είπε η Steinmetz, και άρχισε να νιώθει πόνο στα οστά και κολπικό κνησμό. Ο γυναικολόγος διέγνωσε κολπική ατροφία και έγραψε κρέμα οιστρογόνου, μαζί με άλλες ορμονικές θεραπείες για τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Όταν ο οργανισμός της συνήθισε το σχήμα, ένιωσε ευφορία, είπε, αλλά παρενέργειες μπορεί ακόμα να εμφανιστούν. Σε διακοπές με τον σύντροφο και την οικογένειά του, μετά από πρόσφατη αύξηση της δόσης ορμονών, τα επίπεδα οιστρογόνων ανέβηκαν πολύ. «Κρύωνα, αλλά ίδρωνα πολύ. Έτρεμα. Οι κόρες μου ήταν τεράστιες, και είχα την πιο έντονη αγωνία που έχω βιώσει».
Μετά την αφαίρεση του επιθέματος οιστρογόνου, ένιωσε καλύτερα. Όταν τελειώσει η πρόσβαση στο Lupron, επιθυμεί χειρουργείο. «Μου δόθηκε μια γεύση του πώς μπορεί να είναι η ενήλικη ζωή μου χωρίς αυτή την απαίσια διαταραχή, και τώρα φοβάμαι πολύ μήπως γυρίσω πίσω», έγραψε στο Undark σε προηγούμενη συνομιλία μέσω μηνυμάτων στο Reddit.
Δεν περιμένει ότι το χειρουργείο θα είναι πολύ διαφορετικό από το Lupron, «εκτός από το ότι θα είμαι σίγουρη πως η PMDD δεν θα επιστρέψει ποτέ».
Ο αριθμός των γυναικών που χειρουργούνται, αν και μικρός, είναι αξιοσημείωτος. Ο Craig, που λόγω ειδίκευσης στο National Female Hormone Clinic στο Λονδίνο βλέπει πιο βαριές περιπτώσεις, το χαρακτήρισε «καθόλου αμελητέο ποσοστό». Η ομάδα του δεν έχει κάνει επίσημη εκτίμηση για όσες αφαιρούν ωοθήκες και μήτρα, «θα μάντευα όμως περίπου μία στις 35 με 40».
Οι γιατροί πάντως αποφεύγουν να προχωρούν σε τέτοιες επεμβάσεις, σύμφωνα με τον Jeppe Schroll και κάποιες από τις γυναίκες που μίλησαν στο Undark και τις αναζήτησαν. Η αφαίρεση ωοθηκών ή άλλων οργάνων από κατά τα άλλα υγιή ασθενή «είναι κάτι που συνήθως μας κάνει επιφυλακτικούς», είπε ο Schroll. Ο ίδιος δεν έχει εκτελέσει τέτοια επέμβαση, γνωρίζει όμως ασθενείς που έμειναν ικανοποιημένες. Παρ’ όλα αυτά, «οι περισσότεροι γιατροί θα δυσκολευτούν να συμφιλιωθούν με μια τέτοια απόφαση».
«Συμφωνώ ότι πρόκειται για αρκετά πρωτογενή, απλοϊκή αντιμετώπιση, για κάτι που θα μπορούσε να είναι πιο εκλεπτυσμένο, αλλά δεν είναι ακόμα».
Η Jayashri Kulkarni, ψυχίατρος και διευθύντρια του HER Centre στο Monash University στην Αυστραλία, πήγε πιο πέρα, χαρακτηρίζοντας τη χειρουργική θεραπεία για την PMDD στις περισσότερες περιπτώσεις «φοβερά κακή επιλογή». Η Kulkarni έχει συνδημοσιεύσει μελέτη που βρήκε ότι γυναίκες με PMDD ήταν πιθανότερο να έχουν βιώσει παιδικό τραύμα. Η ίδια και οι συν-συγγραφείς υπέθεσαν ότι το στρες επηρεάζει το ορμονικό τους σύστημα. Σε email έγραψε, «νομίζω ότι είναι μια πολύ ‘χειροπιαστή’ προσέγγιση από μη κατανοούντες κλινικούς, ίσως κατάλοιπο από τις εποχές της ‘υστερίας και της περιπλανώμενης μήτρας’», παραπέμποντας σε αρχαιοελληνικές θεωρίες γυναικείας τρέλας και νόσου που πηγάζει από τα αναπαραγωγικά όργανα. «Οι παλιομοδίτες γυναικολόγοι τείνουν να χειρουργούν σε τέτοιες καταστάσεις, όπως έμαθαν παλιά».
Η Laura Murphy χειρουργήθηκε μετά από χρόνια αγώνα με την PMDD. «Πολλοί νομίζουν πως το χειρουργείο είναι κάτι σαν πρώτη επιλογή για την PMDD, αλλά δεν είναι. Είναι το έσχατο βήμα», είπε.
Ο Craig είπε ότι κατανοεί αυτές τις ανησυχίες, αλλά για κάποιες γυναίκες, το χειρουργείο είναι η μόνη επιλογή, αφού άλλη θεραπεία δεν υπάρχει. «Συμφωνώ πως είναι αρκετά πρωτόγονη λύση για κάτι που θα μπορούσε να είναι πιο σύνθετο. Αλλά δεν είναι ακόμα».
Η Stenos και η Murphy μίλησαν στο Undark για τη θετική επίδραση που είχε το χειρουργείο στη ζωή τους. Η Murphy το έκανε στα 37 της, μετά από χρόνια εξουθενωτικών κρίσεων πανικού και κατάθλιψης. Παρά την αφαίρεση ωοθηκών, σαλπίγγων και μήτρας, εξακολουθεί να έχει κυκλικά συμπτώματα, όπως άγχος. Πέρσι, υποβλήθηκε σε δεύτερη επέμβαση για αφαίρεση υπολειμμάτων ωοθηκικού ιστού, που πίστευε ότι μπορεί να απελευθέρωνε ορμόνες.
Ο κίνδυνος υπολειμμάτων ωοθηκών είναι κάτω από 1 τοις εκατό, είπε ο Panay. Μια μειοψηφία γυναικών έχει συνεχιζόμενα συμπτώματα μετά την επέμβαση, ίσως λόγω ορμονικών διακυμάνσεων που προκαλούνται από θεραπεία υποκατάστασης ορμονών ή λόγω υπολειμματικών κυκλικών αλλαγών στον εγκέφαλο. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Μετά το χειρουργείο, η Murphy ένιωσε ανακούφιση, αλλά η ανάρρωση ήταν περίπλοκη. «Είναι σοβαρή επέμβαση», είπε. «Πολλοί σκέφτονται ότι το χειρουργείο είναι κάπως η προφανής λύση για την PMDD, και δεν είναι. Είναι το τέλος της διαδρομής. Όταν έχεις δοκιμάσει τα πάντα».
Με βάση τον αριθμό των ανθρώπων που επηρεάζονται από την PMDD, η χρηματοδότηση στις ΗΠΑ είναι δυσανάλογα χαμηλή, σύμφωνα με τη Liisa Hantsoo, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών του Johns Hopkins School of Medicine, η οποία συμμετέχει επίσης στην κλινική συμβουλευτική επιτροπή της IAPMD μαζί με την Peters. Πέρσι, η Hantsoo συνυπέγραψε σχόλιο στο Journal of Women’s Health, αναλύοντας τη χρηματοδότηση του NIH. Υποθέτοντας ότι 3 τοις εκατό των γυναικών έχουν PMDD, το οποίο περιέγραψε ως συντηρητική εκτίμηση, αυτό σημαίνει πάνω από δύο εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ, σε σύγκριση με την επιλόχεια κατάθλιψη, που επηρεάζει λίγο πάνω από 440.000, περίπου 12 τοις εκατό των γεννήσεων. Κι όμως, η επιλόχεια κατάθλιψη έλαβε 15 φορές περισσότερες επιχορηγήσεις.
Στα συνέδρια για την ψυχική υγεία των γυναικών, είπε η Hantsoo, η επιλόχεια κατάθλιψη είναι συχνά σημαντική θεματική, ενώ η PMDD σπάνια εμφανίζεται. «Πιστεύω ότι η PMDD πρέπει να λαμβάνει πολύ περισσότερη προσοχή, επειδή επηρεάζει πολύ περισσότερους ανθρώπους».
Με δεδομένο τον αριθμό των ανθρώπων που επηρεάζονται από την PMDD, η χρηματοδότηση στις ΗΠΑ είναι δυσανάλογα χαμηλή.
Οι γυναίκες με τις οποίες μίλησε το Undark ενθάρρυναν άλλες να υπερασπίζονται τον εαυτό τους. Η Maria Stenos έγραψε με email ότι, για την ίδια, το χειρουργείο «άλλαξε ολοκληρωτικά τη ζωή της». Είπε στο Undark ότι «τα συμπτώματα της PMDD εξαφανίστηκαν μόλις ξύπνησα, δεν επέστρεψαν ποτέ».
Καμιά φορά έχει εξάψεις και άλλα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα. Συγκριτικά όμως με τον πυελικό πόνο και τον αυτοκτονικό ιδεασμό πριν από τις περιόδους, είναι σχετικά εύκολο βάρος. Η Stenos θέλει άλλες γυναίκες να μάθουν για την PMDD και πιστεύει στην ενημέρωση γύρω από «γυναικολογικά ζητήματα, ειδικά για κάτι που πολλοί δεν κατανοούν πλήρως».
Πρόσθεσε, «μπορεί να νιώθεις τρελή όταν το έχεις, ειδικά όταν οι γιατροί σου λένε ότι δεν έχεις τίποτα».
Επιμέλεια Κειμένου: Βίκυ Μπαφατάκη
Πηγή: https://undark.org/ by Frieda Klotz