Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από το ελληνικό Κοινοβούλιο μπορεί να ήταν αιφνιδιαστική ως προς τον χρόνο της ανακοίνωσης, ήταν όμως η εξέλιξη που όλοι περιμέναν: ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε εδώ και καιρό να αναζητάει τον τρόπο να διαφοροποιηθεί από το κόμμα με το οποίο διεκδίκησε και κέρδισε την διακυβέρνηση της χώρας το 2015. Με αυτήν την εξέλιξη, ο δρόμος για τον πρώην πρωθυπουργό είναι ανοιχτός, όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις του -αφενός, ξεκαθαρίζει ότι η όποια μελλοντική πρωτοβουλία του είναι διακριτή από τον ΣΥΡΙΖΑ και, αφετέρου, θέτει τις βάσεις του αφηγήματός του. Τα μηνύματα του βίντεο που εξηγούσε τους λόγους που αποφάσισε να φύγει από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν την κατεύθυνσή του.
«Δεν μπορώ και δεν θέλω, να συμμετέχω τυπικά σε μια Βουλή, που δημοκρατικά απογυμνωμένη, με ευθύνη κυρίως της πλειοψηφίας», ανέφερε ο Τσίπρας, «δείχνοντας» προς την μεριά της κυβέρνησης και χωρίς αναφορά στην Αριστερά -ένα μήνυμα που δείχνει ότι απευθύνεται σε πιο ευρύ ακροατήριο.
«Δεν πιστεύω σε Μεσσίες, ούτε σε κομματικές κατασκευές εργαστηρίου», είπε, σε μια προσπάθεια να απαντήσει εκ των προτέρων σε αυτά που του καταλογίζουν -τονίζει πως θέλει να «αφουγκραστεί» την κοινωνία, αφήνοντας το συμπέρασμα (πως φιλοδοξεί, δηλαδή, η κοινωνία να τον καλέσει να ηγηθεί μιας νέας προσπάθειας) να εννοείται. Και φάνηκε πιο καθαρά στις τελευταίες του φράσεις: «Αν δεν μπορούν όσοι έχουν την ευθύνη της δημοκρατικής αντιπολίτευσης να παραμερίσουν τις ιδιοτέλειές τους για να προκύψει η αλλαγή, τότε θα πρέπει να γίνουμε όλοι εμείς η αλλαγή που προσδοκούμε».
«Δεν θα είμαστε αντίπαλοι. Και ίσως σύντομα να ταξιδέψουμε πάλι μαζί σε πιο όμορφες θάλασσες», σχολίασε απευθυνόμενος στους πρώην συντρόφους του -αφήνοντας παράθυρο συμμετοχής τους στις πρωτοβουλίες που θα έρθουν, αν και σε επίπεδο ατομικό όσοι θέλουν να τον ακολουθήσουν μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Να αποχωρήσουν, δηλαδή από την θέση του βουλευτή ή του στελέχους του κόμματος.
Ποια θα είναι η σχέση του Τσίπρα με τον ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και πέρα; Απελευθερωμένος από την ιδιότητα του βουλευτή Πειραιά, ο πρώην πρωθυπουργός από εδώ και πέρα δεν υποχρεούται να ακολουθεί κομματική γραμμή ή να τηρεί ισορροπίες. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι με την έκδοση του βιβλίου του, που προφανώς περιλαμβάνει και εξιστορήσεις για στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ -και για τις σημαντικές στιγμές λίγο πριν και λίγο μετά την παραίτησή του το 2023- δεν χρειάζεται να είναι ευχάριστος για κομματικούς λόγους. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατείνονται πως τα στελέχη τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Νέας Αριστεράς θα διαπιστώσουν να είναι ευπρόσδεκτα στις πρωτοβουλίες Τσίπρα από τον τρόπο που θα τους περιγράφει στο βιβλίο -απόδειξη πως δεν θα είναι για όλους εξίσου ευχάριστο ανάγνωσμα και πως οι παρουσιάσεις του ανά την Ελλάδα θα αποτελούν μια διαρκή υπενθύμιση των διαφορών τους.
Πώς είδαν την κίνησή του
Στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν στελέχη που θα ήθελαν κάποια στιγμή να ξαναβρεθούν στο πλευρό του πρώην πρωθυπουργού (κάποιοι από αυτούς είναι συνομιλητές του, κάποιοι λιγότερο), υπάρχουν κι εκείνα (όπως ο Παύλος Πολάκης και ο Νίκος Παππάς) που γνωρίζουν πως ακόμα κι αν ήθελαν, κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε. Αυτές τις δύο πλευρές επιχείρησε να συνδυάσει ο Φάμελλος: «Τιμώ τον Αλέξη Τσίπρα, τη συνεργασία μας και την ιστορική παρακαταθήκη της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ», τόνισε, παρότι εξήγησε ως μπορεί «στην παρούσα φάση να έχουμε διαφορετικές οπτικές» για το πώς θα «απαλλαγεί το συντομότερο η χώρα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη». Ο σημερινός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε μια φράση του Τσίπρα («δεν θα είμαστε αντίπαλοι») για να στείλει μήνυμα συμπερίληψης του ΣΥΡΙΖΑ στα σχέδια του πρώην πρωθυπουργού. Σε πιο σκληρή γραμμή ο Παύλος Πολάκης, που μίλησε για την πέμπτη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Παρόμοιος διχασμός, ίσως και πιο πολωμένη ατμόσφαιρα, επικρατεί στη Νέα Αριστερά μεταξύ εκείνων που δεν θα είχαν αντίρρηση να συμμετάσχουν σε ένα νέο εγχείρημα Τσίπρα και σε εκείνους που μια τέτοια εξέλιξη είναι απαράβατη κόκκινη γραμμή. «Συμφωνώ με τη φράση “όχι μεσσίες”», ανέφερε σε δηλώσεις του ο Αλέξης Χαρίτσης. «Από εδώ και πέρα θα φανεί ποιοι εννοούν όσα λένε και ποιοι θα τα κάνουν πράξη». Αλλοι ήταν πιο καυστικοί, όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου που θέωρησε πως το θέμα Τσίπρας δεν ήταν και το πιο μεγάλο γεγονός της ημέρας, αλλά και ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέκος Αλαβάνος: «Ανθρωποι τέτοιοι θα πρέπει να πάνε και να γονατίσουν μπροστά σε ένα δεσπότη και να ζητήσουν συγγνώμη για αυτά που έχουν κάνει σε βάρος του λαού», σχολίασε σχετικά με την φημολογία για νέο φορέα.
Κοινή στάση απέναντι στον Τσίπρα είχαν στο ΠΑΣΟΚ -ανεξαρτήτως της ομάδας που βρίσκονται. Σύμφωνα με τον Νίκο Ανδρουλάκη (ΕΡΤ), η εξέλιξη «τεκμηριώνει ότι από την πρώτη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός παραιτήθηκε από πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σχεδίασε και σκηνοθέτησε τη διάλυση του κόμματός του με διάφορους τρόπους στο παρασκήνιο. Με αποτέλεσμα σήμερα να φιλοδοξεί να επανέλθει στο προσκήνιο μακριά από το κόμμα του». Όπως είπε, «το ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει τον αγώνα του και έχει μόνο έναν στόχο: Να υπάρξει πολιτική αλλαγή στις επόμενες εθνικές εκλογές. Κι επειδή υπάρχει μια γνήσια αγωνία του προοδευτικού κόσμου για να υπάρχει ένας ισχυρός αντίπαλος απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, θέλω να σας πω ότι αυτή η προσπάθεια δεν μπορεί να στηριχθεί ούτε σε τυχοδιωκτικές συμπεριφορές ούτε σε παρασκηνιακές διαδικασίες». Νωρίτερα, ο Χάρης Δούκας είχε αποκλείσει οποιοδήποτε σενάριο συμπόρευσης με τον Τσίπρα και η Άννα Διαμαντοπούλου σχολίασε δηκτικά πως ο Τσίπρας «προκαλεί την έβδομη διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ» και παράλληλα δηλώνει πως «οι σημερινές ηγεσίες της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς “οφείλουν να παραμερίσουν τους εγωισμούς τους και να άρουν τον σημερινό κατακερματισμό”».
«Νομίζω ότι ο κύριος Τσίπρας είχε πρωταγωνιστικό ρόλο όχι όσον αφορά μόνο την διακυβέρνηση του τα τέσσερα χρόνια και τα τέσσερα χρόνια στα οποία ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ηταν ο βασικός παράγοντας για την επανεκλογή του κυρίου Μητσοτάκη και την πολιτική κυριαρχία της ΝΔ τα τελευταία 7 χρόνια», ανέφερε σχετικά και ο γραμματέας του κόμματος, Ανδρέας Σπυρόπουλος.