ΘΑ ΗΘΕΛΑ να γράψω δυό λόγια -τιμώντας τη μνήμη ενός καλλιτέχνη, η επέτειος του θανάτου του οποίου ήταν πριν μερικές ημέρες. Έναν καλλιτέχνη, χαράκτη και ζωγράφο, που δεν έγινε και τόσο γνωστός στο ευρύ κοινό, αν και στους κύκλους της Αριστεράς είναι αρκετά γνωστός. Μιλάμε για τον Αναστάσιο Αλεβίζο (25 Μαρτίου 1914 – 13 Οκτωβρίου 1985), που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Τάσσος. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από την τεχνική αρτιότητά τους και τη συγκινησιακή απόδοση της μορφής των απλών ανθρώπων του μόχθου και του πόνου, ενώ πρόκειται για έργα στρατευμένης τέχνης.
ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ στη Λευκοχώρα Μεσσηνίας. Μικρός μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Δουργούτι. Παρακολούθησε μαθήματα Ζωγραφικής κοντά στον Γιώργο Κωτσάκη και το 1930, δεκαέξι ετών, έγινε δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, παρακολουθώντας μαθήματα Γλυπτικής και Ζζωγραφικής στα εργαστήρια του Θωμά Θωμόπουλου, του Ουμβέρτου Αργυρού και του Κωνσταντίνου Παρθένη. Από το 1933 και μέχρι την αποφοίτησή του από την Σχολή το 1939, παρακολούθησε μαθήματα Χαρακτικής στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού.
ΕΚΑΝΕ την πρώτη του ατομική έκθεση το 1936 στον εκθεσιακό χώρο του Βιβλιοπωλείου Ελευθερουδάκη, παρουσιάζοντας ξυλογραφίες και σχέδια. Επίσης, συμμετείχε σε ομαδική έκθεση Ελλήνων χαρακτών στην (τότε) Τσεχοσλοβακία. Στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1938 έλαβε το Βραβείο Χαρακτικής και δύο χρόνια αργότερα, το 1940, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χαρακτικής. Εντάχθηκε στο ΚΚΕ.
ΜΕ ΤΗΝ κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940, ο Τάσσος και μερικοί άλλοι μαθητές του Κεφαλληνού, φιλοτέχνησαν προπαγανδιστικές αφίσες για την εμψύχωση του ελληνικού λαού, αλλά και για να κρατηθούν οι ίδιοι μακριά από τα δεινά του πολέμου. Μετά την απελευθέρωση, ο Τάσσος άρχισε να ασχολείται και με άλλα θέματα πέρα από τον πόλεμο, όπως γυμνά, νεκρές φύσεις και πορτρέτα, ενώ ταυτόχρονα άρχισε να χρησιμοποιεί και χρώμα στις ξυλογραφίες του.
ΜΕΓΑΛΟ κομμάτι της δημιουργίας του Τάσσου αφορά το βιβλίο και τις γραφικές τέχνες. Ήδη από το 1939, με την αποφοίτησή του, έφτιαχνε εξώφυλλα και εικονογραφήσεις για το λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Εστία». Αμέσως μετά την απελευθέρωση, ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση στον εκδοτικό οίκο «Τα Νέα Βιβλία» (1945-1948).
ΤΟ 1948 άρχισε να συνεργάζεται με τον Οργανισμό Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (ΟΕΣΒ, μετέπειτα Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, ΟΕΔΒ). Καρπός της συνεργασίας του αυτής υπήρξε η εικονογράφηση πολλών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, με πρώτο το Αναγνωστικόν Έκτης Δημοτικού που κυκλοφόρησε το 1949. Επιπλέον, έγινε καλλιτεχνικός σύμβουλος του λιθογραφείου «Ασπιώτη–Έλκα», μένοντας σε αυτό το πόστο μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1949 ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη». Την ίδια εποχή παρουσίασε έργα του στην Μπιενάλε της Βενετίας (1950) και του Λουγκάνο (1952).
ΑΠΟ ΤΟ 1954 έως το 1967 φιλοτέχνησε γραμματόσημα για λογαριασμό των Ελληνικών Ταχυδρομείων, αρχικά με την τεχνική της έγχρωμης ξυλογραφίας και κατόπιν με τη μέθοδο όφσετ. Επίσης, από το 1962 έως τον θάνατό του, σχεδίαζε γραμματόσημα και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το 1959 ανέλαβε την διεύθυνση του Τμήματος Γραφικών Τεχνών στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, όπου έμεινε μέχρι το 1967.
ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, αποτραβήχτηκε στο Πεταλίδι Μεσσηνίας όπου συνέχισε την καλλιτεχνική του παραγωγή. Μετά την κατάρρευσή της, εξέθεσε το 1975, 70 έργα του από τα χρόνια της Δικτατορίας στην Εθνική Πινακοθήκη και λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ίδιου Ιδρύματος. Το 1977 εκλέχθηκε πρόεδρος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης που στόχευε στην ανάπτυξη της πνευματικής ζωής στην ελληνική επαρχία.
ΤΟ 1987, η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε με μία δεύτερη μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του.Έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, δημιουργήθηκε η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών «Α. Τάσσος», με σκοπό τη διάδοση του έργου του και την υποστήριξη της ελληνικής χαρακτικής. Η εταιρεία επίσης διατηρεί ανοιχτό ως μουσείο το σπίτι όπου έζησε και δημιούργησε ο Τάσσος και η σύζυγός του, η ζωγράφος και χαράκτρια Λουκία Μαγγιώρου, επί της Αρδηττού 34, στη συνοικία Μετς της Αθήνας. Επίσης, η Δημοτική Πινακοθήκη Καλαμάτας φέρει από το 2007 το όνομα του Α. Τάσσου.
ΝΑ ΠΑΜΕ και σε ένα άλλο, μεγάλο θέμα που αφορα το δημογραφικό. Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία από τις πιο ύπουλες και επικίνδυνες κρίσεις της: τη δημογραφική. Η χώρα γερνά, συρρικνώνεται και αποδυναμώνεται εκ των έσω, την ώρα που οι γεωπολιτικές πιέσεις και οι κοινωνικοοικονομικές ανισορροπίες απαιτούν αντοχές και προοπτική. Ο Έβρος, η ακριτική πύλη της χώρας, αποτυπώνει με τον πιο σκληρό τρόπο την πραγματικότητα.
ΣΥΜΦΩΝΑ με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024, καταγράφηκαν 805 γεννήσεις και 2.004 θάνατοι, με καθαρή πληθυσμιακή απώλεια -1.199 κατοίκων σε μόλις έναν χρόνο (ΕΛΣΤΑΤ, 2024). Η απώλεια αυτή δεν είναι συγκυριακή αλλά σταθερή, καθώς από το 2010 οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις σε εθνικό επίπεδο. Οι συνέπειες είναι άμεσες: σχολεία κλείνουν, αγροτικά ιατρεία μένουν χωρίς προσωπικό, επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν εργατικό δυναμικό, ενώ ο κοινωνικός ιστός διαλύεται.
Η ΚΡΙΣΗ αυτή έχει βαθύτερες αιτίες. Η γονιμότητα στην Ελλάδα παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, περίπου 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ κάτω από το όριο αναπλήρωσης των 2,1 (Eurostat, 2023). Η ακριβή στέγη, η εργασιακή ανασφάλεια, η μετανάστευση των νέων, οι χαμηλοί μισθοί και η απουσία κοινωνικών υποδομών δημιουργούν ένα πλέγμα αντικινήτρων. Η απόφαση να κάνει κάποιος οικογένεια μετατρέπεται σε υπαρξιακό ρίσκο, αφού η γονεϊκότητα δεν συνοδεύεται από την απαραίτητη στήριξη.
ΤΟ 2018 η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε επίσημα το πρόβλημα και συγκρότησε Διακομματική Επιτροπή για το Δημογραφικό με πρωτοβουλία της Φώφης Γεννηματά. Η Επιτροπή κατέθεσε ένα τεκμηριωμένο και εθνικού χαρακτήρα πόρισμα, στο οποίο προτάθηκαν μέτρα όπως η οριζόντια στήριξη για τις γεννήσεις και τις νέες οικογένειες, η αναμόρφωση της φορολογίας και των επιδομάτων υπέρ των πολύτεκνων, τα κίνητρα επιστροφής νέων Ελλήνων από το εξωτερικό και η ενίσχυση πολιτικών ισότητας και συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής (Βουλή των Ελλήνων, 2018). Παρά τη σημασία του το Πόρισμα έμεινε ανενεργό: δεν κοστολογήθηκε, δεν μετουσιώθηκε σε Εθνικό Σχέδιο Δημογραφικής Ανασυγκρότησης, δεν αποτέλεσε οδηγό πολιτικής συνέχειας.
Η ΑΙΤΙΑ αυτής της αδράνειας συνδέεται με την κυριαρχία ενός νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου που αντιμετωπίζει το κοινωνικό κράτος ως κόστος και τις κοινωνικές δαπάνες ως βάρος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αγορά καλείται να δώσει λύση ακόμη και σε κοινωνικά ζητήματα όπως η υπογεννητικότητα. Όμως η πραγματικότητα είναι αμείλικτη: η αγορά δεν γεννά παιδιά. Οι άνθρωποι γεννούν όταν νιώθουν ασφάλεια, στήριξη και προοπτική. Οι φοροελαφρύνσεις και η συμπίεση των μισθών δεν αρκούν για να ανατρέψουν μια δημογραφική καμπή που έχει ήδη καταστεί μόνιμη.
Ο ΕΒΡΟΣ και η Θράκη συνολικά χρειάζονται σήμερα ένα Σχέδιο Δημογραφικής Ανασυγκρότησης με στοχευμένα κίνητρα για εγκατάσταση νέων οικογενειών, επενδύσεις σε στέγαση, παιδικούς σταθμούς, νέες θέσεις εργασίας, αξιοποίηση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και ενσωμάτωση δημογραφικών κριτηρίων στις κρατικές ενισχύσεις και την περιφερειακή πολιτική. Η διατήρηση του πληθυσμού σε μια ευαίσθητη περιοχή όπως η Θράκη δεν είναι μόνο κοινωνική και οικονομική ανάγκη· είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
ΩΣΤΟΣΟ, η δημογραφική πολιτική δεν μπορεί να απομονωθεί από το συνολικό παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Η αναστροφή της πορείας απαιτεί ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης με επίκεντρο τον άνθρωπο. Χρειάζεται επένδυση στη γνώση, στην καινοτομία και στη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας· ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλειας και της εκπαίδευσης· αναγνώριση της οικογενειακής πολιτικής ως μακροπρόθεσμης επένδυσης και όχι ως λογιστικού βάρους. Μια χώρα που χάνει τον πληθυσμό της χάνει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί. Και καμία ανάπτυξη δεν έχει αξία αν δεν ωφελεί εκείνους που παραμένουν και εκείνους που έρχονται στη ζωή.
ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΜΕ στην Ελλάδα, όπου φαίνεται ότι κυριαρχεί ένα διπλό μοντέλο καπιταλισμού, το παραδοσιακό και ένα εγχώριας κοπής. Στην πρώτη περίπτωση, στην κλασική εκδοχή, μια μικρή ομάδα ολιγαρχών, περίπου το 1% κατέχει το 25% του εθνικού πλούτου, μια πιο διευρυμένη ομάδα αστών, περίπου το 10% κατέχει μαζί με τους μεγαλοαστούς το 55% του συνολικού πλούτου και το υπόλοιπο 90% που έχει βγάλει τα μάτια του να σπουδάζει κι έχει σαπίσει τα χέρια του να δουλεύει πρέπει να αρκεστεί να μοιράζεται όλα τα ψίχουλα που απομένουν.
ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ περίπτωση του ελληνικού εκτρώματος, υπάρχει ένα ακόμα εκμεταλλευτικό σύστημα που συντηρεί την εξουσία του πρώτου, σαν μια επιπλέον ζώνη ασφάλειας. Στην πραγματικότητα είναι ένα κακέκτυπο του παραδοσιακού καπιταλιστικού μοντέλου. Σε αυτό υπάρχει ένα ποσοστό Ελλήνων, το οποίο ζει παρασιτικά εις βάρος των υπολοίπων, συντηρείται από τα κόμματα που διεκδικούν την εξουσία, κλέβει καλές μπουκιές από τα δημόσια ταμεία, συμμετέχει στις ρεμούλες, ζει και εργάζεται στο Δημόσιο ή σε κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις, παίρνει επιδόματα, επιχορηγήσεις, φωτογραφικές αναθέσεις, παράνομες προαγωγές, σκανδαλώδεις διακανονισμούς και μεταθέσεις.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ άλλοι από τους σταθμάρχες, τις ποπάρες, τους φραπέδες, τους χασάπηδες, τους γιάννηδες, τους λεξοτανιλ, τις άννες μαρίες, όπω γράφει κι ένας φίλος μου στο Facebook. Στην ουσία, οι περισσότεροι ξέρουμε αρκετούς τέτοιους και στο κοντινό μας περιβάλλον. Πλέον όλοι αυτοί έχουν συσπειρωθεί γύρω από τη Νέα Δημοκρατία, γιατί είναι το κόμμα που μετά την κρίση συσπείρωσε όλους τους κομματάρχες του προηγούμενου καθεστώτος και αποτελεί το μπετόν 25% που παίρνει το κόμμα ακόμα κι αν ο Μητσοτάκης στο μεθύσι του απάνω αποφασίσει να χαρίσει την Θράκη στους Βούλγαρους κι όλο το Αιγαίο στον Ερντογάν.
ΠΟΛΛΕΣ φορές αναρωτιέστε ποιοι τους ψηφίζουν, γιατί τους ψηφίζουν, αν καταλαβαίνουν, πώς να τους τα εξηγήσετε. Αλήθεια τώρα, λέτε όλοι αυτοί οι Γκρούεζες να βλέπουν την απεργία του Ρούτσι και τα μπαζώματα κοκάλων στα Τέμπη, τους πνιγμένους του Παλαμά, τους καμένους της Δαδιάς, το έγκλημα της Πύλου, την αστυνομική αυθαιρεσία, τη μαφία, τα καρτέλ, τα ράντζα στα νοσοκομεία και τη διάλυση του ΕΣΥ, την πείνα και την ακρίβεια, τη στάση μας με τη γενοκτονία Ισραήλ και να κλαίνε; Αλήθεια τώρα;
Δ.Τ.
The post Αναστάσιος Αλεβίζος (Τάσσος) appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.