Κατά τη Γενική Συζήτηση της 1ης Επιτροπής της 80ής Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, Ιωάννης Σταματέκος, επανεπιβεβαίωσε την «πλήρη στήριξη» της χώρας στο έργο της Επιτροπής και τη δέσμευσή της στον πολυμερή χαρακτήρα και το διεθνές νομικό σύστημα, το οποίο, όπως σημείωσε, «βρίσκεται υπό σοβαρή πίεση».
Ευθυγραμμιζόμενος με τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογράμμισε ότι εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια «η Ευρώπη βιώνει τη σοβαρότερη σύγκρουση της μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Επανέλαβε την καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας και εξέφρασε στήριξη «σε κάθε προσπάθεια για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Παράλληλα, χαιρέτισε «την πρόσφατη ειρηνευτική πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών» για την Ουκρανία, καθώς και «τη ιστορική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς για την πρώτη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου της Γάζας».
Ανθρωπιστικές κρίσεις και διεθνείς προκλήσεις
Αναφερόμενος στις ανθρωπιστικές κρίσεις σε Σουδάν, Σαχέλ, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Υεμένη, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπισή τους.
Στο ζήτημα του αφοπλισμού, προειδοποίησε ότι «η επίμονη παρεμπόδιση από ορισμένα κράτη παραλύει βασικούς μηχανισμούς του συστήματος αφοπλισμού». Τόνισε πως, ως Μη Μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να «προασπίσει και να ενισχύσει αυτή την αρχιτεκτονική».
Πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα
Ο κ. Σταματέκος επανέλαβε την «ακλόνητη υποστήριξη» της Ελλάδας στη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT), υπογραμμίζοντας την ανάγκη για «ισόρροπη προσέγγιση των τριών πυλώνων της». Εξήρε το έργο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) και κάλεσε όλα τα κράτη να κυρώσουν τη Συνθήκη για την Ολική Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT).
Παράλληλα, ζήτησε την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη Συνθήκη περί Διακοπής Παραγωγής Σχάσιμου Υλικού (FMCT) και τη διεξαγωγή διαλόγου για τη διάδοχη συμφωνία της New START. Εξέφρασε ανησυχία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και επιβεβαίωσε τη δέσμευση της Ελλάδας, ως Προέδρου της Επιτροπής Κυρώσεων 1718, για «πλήρη, επαληθεύσιμη και μη αναστρέψιμη αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου».
“Η Ελλάδα δεσμεύεται να τηρήσει το καθεστώς κυρώσεων κατά της Βόρειας Κορέας ως βασικό μέσο για τον περιορισμό των προγραμμάτων της για όπλα μαζικής καταστροφής και βαλλιστικούς πυραύλους”, σημείωσε.
Για τα χημικά και βιολογικά όπλα, η χώρα εξέφρασε την πλήρη στήριξή της προς τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) και κάλεσε σε επίλυση «όλων των εκκρεμών ζητημάτων που σχετίζονται με τον φάκελο της Συρίας».
Νέες τεχνολογίες και κυβερνοασφάλεια
Αναφερόμενος στις νέες τεχνολογικές απειλές, ο Έλληνας διπλωμάτης επισήμανε ότι οι κίνδυνοι στον κυβερνοχώρο αυξάνονται και κάλεσε για συλλογική εφαρμογή του πλαισίου υπεύθυνης κρατικής συμπεριφοράς του ΟΗΕ.
Υπογράμμισε την ανάγκη για «ανθρωποκεντρική ατζέντα Τεχνητής Νοημοσύνης, βασισμένη στη διαφάνεια, την ηθική και τη λογοδοσία», υπενθυμίζοντας τη συνεδρίαση τύπου Arria του Συμβουλίου Ασφαλείας που διοργάνωσε η Ελλάδα για την ασφαλή και αξιόπιστη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ενίσχυση του πολυμερούς συστήματος
Κλείνοντας, ο Ιωάννης Σταματέκος τόνισε την ανάγκη «αναζωογόνησης του μηχανισμού αφοπλισμού», προτείνοντας τη δημιουργία ξεχωριστού θεματικού κύκλου για τις αναδυόμενες τεχνολογίες.
Υπογράμμισε ότι μόνο μέσα από την «ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο διεθνές δίκαιο και την αναζωογόνηση του πολυμερούς συστήματος» μπορεί να επιτευχθεί ο κοινός στόχος του γενικού και πλήρους αφοπλισμού.