Tην κρίση που προκλήθηκε από το πρωί για το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI) επιδιώκει να διαχειριστεί η κυβέρνηση μετά την αντίδραση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη απέναντι στο αίτημα του ΑΔΜΗΕ να αναθεωρηθεί η απόφαση της ΡΑΕΚ για το ποσό ανάκτησης που αφορά στο έργο.
Η έκτακτη σύσκεψη
To απόγευμα της Κυριακής πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη συμμετοχή της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.
Εν αναμονή ανακοινώσεων
Ωστόσο, από το Μέγαρο Μαξίμου δεν έγινε καμία ενημέρωση αναφορικά με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης και πηγές από το γραφείο του Πρωθυπουργού παραπέμπουν για το θέμα σε κυβερνητικές ανακοινώσεις οι οποίες θα γίνουν σύντομα.
«Ο πρωθυπουργός ενημερώθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την διοίκηση του ΑΔΜΗΕ για ζητήματα που αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου. Σύντομα θα υπάρξουν σχετικές τοποθετήσεις της κυβέρνησης», αναφέρουν χαρακτηριστικά συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Αμφισβητείται το έργο
Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται ο ΟΤ, στη σύσκεψη κατέστη σαφές ότι το έργο αμφισβητείται έντονα και συνεχώς από την Κύπρο, γεγονός που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υλοποίηση του.
Το επενδυτικό ρίσκο
Σημειώθηκε επίσης ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι ο Διαχειριστής της πιο κρίσιμης υποδομής της χώρας και ο φορέας ο οποίος ανέλαβε την υλοποίηση του έργου, προκειμένου να βοηθήσει την Κύπρο κατόπιν παράκλησης της Λευκωσίας.
Ωστόσο όπως υπογραμμίστηκε δεν μπορεί να συνεχίσει να παίρνει επενδυτικό ρίσκο εφόσον η Κύπρος αμφισβητεί το έργο.
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στην σύσκεψη – πάντα κατά τις πληροφορίες του ΟΤ – ο ΑΔΜΗΕ έχει την απόλυτη στήριξη της κυβέρνησης, η οποία τον θέλει να είναι οικονομικά στιβαρός για να υλοποιήσει το πρόγραμμα διασυνδέσεων των νησιών.
Το επίμαχο δημοσίευμα
Η κρίση της Κυριακής είχε σαν αφορμή ένα δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας της εφημερίδας Φιλελεύθερος, (philenews.com) με τίτλο «Αποκαλυπτικό: Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο – Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ – Ετοιμάζεται για προσφυγή στη Δικαιοσύνη».
Οι ισχυρισμοί που διατυπώθηκαν στα κυπριακά ΜΜΕ
Το κυπριακό δημοσίευμα το οποίο διαψεύστηκε κατηγορηματικά από τον ΑΔΜΗΕ υποστηρίζει ότι «από ανατροπή σε ανατροπή -και σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια για τις σχέσεις Κύπρου και Ελλάδας- οδηγείται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, με τον ΑΔΜΗΕ να αντιδρά στην καθυστέρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας να πληρώσει τη συμφωνηθείσα πρώτη δόση των 25 εκατ., ζητώντας από τη ΡΑΕΚ… πολλαπλάσια!»
«Ακύρωση απόφασης»
Μεταξύ άλλων η ιστοσελίδα επικαλούμενη πληροφορίες ισχυριζόταν ότι ο ΑΔΜΗΕ «υπέβαλε ένσταση στη ΡΑΕΚ εναντίον της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής, ημερομηνίας 31 Ιουλίου 2024, να του εγκρίνει ανάκτηση εξόδων 82 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα είσπραξης μόνο 25 εκατ. για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2025. Πληροφορίες φέρουν τον ΑΔΜΗΕ να διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο.
»Με την ένσταση ο ΑΔΜΗΕ ζητά την ακύρωση της απόφασης του Ιουλίου -για τη λήψη της οποίας είχε πιέσει έντονα για μακρά περίοδο- και την αντικατάστασή της από άλλη, μέσω της οποίας θα εγκριθεί η ανάκτηση όλων των εξόδων του για το καλώδιο, καθώς θα γίνονται και θα δικαιολογούνται μέσω της ΡΑΕΚ με τιμολόγια.
Το αδιέξοδο με το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου
Το έργο για το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου φαίνεται ότι οδηγείται σε αδιέξοδο.
Με την ελληνική πλευρά να εντοπίζει ουσιαστικά την απροθυμία της κυπριακής να κατασκευαστεί το έργο. Ένα έργο εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και με εκταμίευση προκαταβολής ύψους 657 εκατ. ευρώ.
«Μη οικονομικά βιώσιμο»
Η Λευκωσία, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού, θεωρεί ως μη οικονομικά βιώσιμο το έργο. Παρά το γεγονός ότι οι Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης είχαν συμφωνήσει στο περιθώριο του ΟΗΕ και με κοινή δήλωση εμφανίστηκαν προσηλωμένοι στο έργο, εντούτοις σειρά εκκρεμοτήτων που αφορούν στη χρηματοδότηση του GSI δεν μπόρεσαν να επιλυθούν.
Αθήνα και Λευκωσία μέσω των Ρυθμιστών τους εμφανίζουν διαφορετικές θέσεις ως προς το κόστος και τον τρόπο χρηματοδότησης του έργου με αποτέλεσμα το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου να έχει βραχυκυκλώσει.
Η ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ
Ενδεικτική αυτής της διαφωνίας είναι αφενός η αντίδραση του προέδρου της Κύπρου ο οποίος την ένσταση του ΑΔΜΗΕ προς την ΡΑΕΚ για την αναγνώριση των δαπανών ύψους 250 εκατ. ευρώ τη χαρακτήρισε ως «εκβιασμό», ενώ ο Διαχειριστής με την ανακοίνωση του ούτε λίγο ούτε πολύ υπογραμμίζει ότι η ΡΑΕΚ ακολουθεί διαφορετική τακτική σε σχέση με τη ΡΑΑΕΥ.
«Ο ΑΔΜΗΕ αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex), και διαψεύδει την αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δις €, του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά», σημειώνει ο Διαχειριστής και συνεχίζει εξηγώντας: «Ο λόγος που ο ΑΔΜΗΕ με βάση το προβλεπόμενο συμβατικό δικαίωμά του αιτήθηκε αναθεώρηση της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου 2025, είναι ότι η ΡΑΕΚ με αυτή την απόφαση δεν αναγνώρισε τα έξοδα που έχει κάνει ο Διαχειριστής έως σήμερα, παρά τα στοιχεία που έχει λάβει και παρά το γεγονός ότι η Ελληνική ρυθμιστική αρχή τα αναγνωρίζει.
Συγκεκριμένα η ΡΑΕΚ αναγνώρισε μόνο ποσό ύψους 82 εκατ. ευρώ, έναντι περίπου 251 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούν βεβαιωμένες έως σήμερα επενδυτικές δαπάνες», αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ για να καταλήξει:
«Ο ΑΔΜΗΕ αναγνωρίζει το προς ανάκτηση ποσό των 25 εκατ ευρώ για το 2025 ως έναντι του πραγματικού εσόδου του έργου, το οποίο ρυθμιστικά θα πρέπει να υπολογιστεί στη βάση του συνόλου των επενδυτικών δαπανών, όπως πράττει η ΡΑΑΕΥ, διεκδικεί για τον λόγο αυτόν την αναγνώριση από τη ΡΑΕΚ του συνόλου των πραγματικών δαπανών του έως σήμερα. Με την ένσταση προσκομίζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη».