Η Κομισιόν παρουσίασε τους στόχους του Οδικού Χάρτη αμυντικής ετοιμότητας 2030
Το σχέδιο της Κομισιόν για τον Οδικό Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας 2030 παρουσίασε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας, ο Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος, Άντρους Κουμπίλιους καθώς και η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για την Τεχνολογική Κυριαρχία, Ασφάλεια και Δημοκρατία Χέννα Βίρκουνεν. Ευρωπαϊκή πηγή αναλύει το στενό χρονοδιάγραμμα, που θα επιτρέψει στην ΕΕ να πιάσει τους στόχους ετοιμότητας του 2030, αλλά και το τι θα γίνει για τα 4 κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.
Όπως αναφέρει, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2026, τα κράτη μέλη θα υποβάλουν σχέδια, η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα τα εγκρίνουν, και θα ξεκινήσει η εκταμίευση κονδυλίων, ενώ έως το πρώτο τρίμηνο του 2026 θα έχουν συσταθεί οι συνασπισμοί ικανοτήτων (capability coalitions). Έως το 2027, θα λειτουργεί το νέο σύστημα αντιμετώπισης drones και θα έχει ολοκληρωθεί η Ευρωπαϊκή Ζώνη Στρατιωτικής Κινητικότητας, ενώ έως το 2028 θα είναι έτοιμη η «Ανατολική Πτέρυγα», με πλήρη ετοιμότητα της Ευρώπης στην άμυνα έως το 2030.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα για τους συνασπισμούς ικανοτήτων, ευρωπαϊκή πηγή ενημέρωσε το ΚΥΠΕ πως ιδίως όσες χώρες επιλέξουν τη χρηματοδότηση μέσω του εργαλείου SAFE, θα υπόκεινται σε πολύ στενά και αυστηρά χρονοδιαγράμματα, χωρίς να υπάρχει διάθεση να επεκταθούν οι προθεσμίες. Τα κράτη μέλη θα έχουν προθεσμία να παρουσιάσουν το εθνικό τους πλάνο μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, καθιστώντας σαφές πώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα. Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2026 θα δώσει έγκριση η Επιτροπή και μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ να εγκρίνει την εκτελεστική απόφαση της Κομισιόν. Τον Μάρτιο η συμφωνία δανειοδότησης θα πρέπει να έχει προχωρήσει και μετά θα ξεκινήσει η εκταμίευση. Το κλειδί, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πηγή, είναι ότι «ένα κομμάτι αυτών των χρημάτων, και πιθανόν ένα μεγάλο κομμάτι, θα πάει σε κοινές προμήθειες, με στόχο την αποδοτικότητα, τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας και τη διαλειτουργικότητα».
Είναι ξεκάθαρο από τη μεριά της Επιτροπής όπως επισημαίνει η πηγή, μέχρι το τέλος του πρώτου τρίμηνου του 2026, αυτοί οι συνασπισμοί ικανοτήτων πρέπει να έχουν γίνει. «Εάν περιμένεις θα χάσεις και δε θα είσαι σε συγχρονισμό με άλλα εργαλεία όπως το SAFE», τόνισε.
Όσον αφορά το τι θα συμβεί στα κράτη μέλη που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, η ευρωπαϊκή πηγή εξήγησε ότι «τα κράτη μέλη που έρχονται σε συμφωνία [για τους συνασπισμούς ικανότητας], λένε ότι μια μέρα θα τα χρησιμοποιήσουν. Όταν έλθει μια κρίση ή ξεσπάσει πόλεμος, το ΝΑΤΟ θα διαχειριστεί επιχειρησιακά την κατάσταση, από κοινού με τις απαραίτητες διευθετήσεις με τα κράτη μέλη που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ».
Η Επίτροπος Βίρκουνεν έκανε λόγο για έναν κρίσιμο χάρτη πορείας για την επίτευξη ετοιμότητας άμυνας έως το 2030, λέγοντας πως «για να είμαστε έτοιμοι έως το 2030, πρέπει να κινηθούμε τώρα. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Και πρέπει να κινηθούμε μαζί». Η Βίρκουνεν τόνισε ότι η Ευρώπη ενισχύει την άμυνά της και θα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της, ανακοινώνοντας ένα πακέτο €800 δισ. για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας μέσω του προγράμματος ReArm Europe. Αναφέρθηκε επίσης στα κρίσιμα κενά ικανοτήτων της Ευρώπης, όπως τα drones, η κυβερνοάμυνα, η τεχνητή νοημοσύνη, οι πυραύλοι και τα πυρομαχικά.
«Το μήνυμά μας είναι σαφές: Η Ευρώπη ανεβαίνει επίπεδο, επενδύει στην άμυνά της και θα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της» τόνισε. Για τα έργα σημαία, όπως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας με Drones, η Παρακολούθηση της Ανατολικής Πτέρυγας, η Ευρωπαϊκή Ασπίδα Αέρα και η Ευρωπαϊκή Ασπίδα Διαστήματος, δήλωσε η Βίρκουνεν πως «η απάντησή μας πρέπει να είναι συλλογική, γιατί μια επίθεση σε ένα από τα κράτη μέλη μας είναι επίθεση σε ολόκληρη την Ένωσή μας».
Από τη μεριά του, ο Επίτροπος Κουμπίλιους περιέγραψε τον χάρτη ετοιμότητας ως ένα επαναστατικό στρατηγικό σχέδιο για την κατασκευή ενός Ευρωπαϊκού Θόλου Άμυνας, λέγοντας πως «ο χάρτης πορείας είναι το επαναστατικό στρατηγικό αρχιτεκτονικό σχέδιο της μεγάλης άσκησης κατασκευής της Ευρωπαϊκής Ετοιμότητας Άμυνας 2030. Είναι σαν να χτίζουμε έναν Ευρωπαϊκό Θόλο Άμυνας. Αν θέλεις Ειρήνη, προετοιμάσου για άμυνα και αποτροπή».
Ο Κουμπίλιους ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι προγραμματίζουν να επενδύσουν €6,8 τρισ. έως το 2035, με το 50% (€3,4 τρισ.) να κατευθύνεται στην πραγματική άμυνα, και δήλωσε ότι «στόχος μας είναι η αυτάρκεια της Ευρώπης στην άμυνα. Η αυτάρκεια στην άμυνα σημαίνει ανεξαρτησία, όπως λέει και η Πρόεδρος της Επιτροπής και αυτό σημαίνει να έχουμε την ικανότητα να παράγουμε αρκετά, η ικανότητα να εκσυγχρονίζουμε την παραγωγή άμυνας και να χρηματοδοτούμε την ευρωπαϊκή παραγωγή και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας άμυνας».
Ο Κουμπίλιους ανέφερε ακόμη πως «τα Flagship έργα είναι μια άσκηση για την υλοποίηση πανευρωπαϊκών αμυντικών έργων. Μέχρι σήμερα, μόνο στον τομέα του Διαστήματος έχουμε καλή εμπειρία στην υλοποίηση μεγάλων πανευρωπαϊκών high-tech έργων. Στην άμυνα δεν υπάρχει τέτοια εμπειρία κι αυτό μας κάνει πιο αδύναμους. Πρέπει να περάσουμε από μια διαδικασία ‘μάθησης στην πράξη’ και είμαι σίγουρος ότι αυτή τη φορά θα έχουμε περισσότερη επιτυχία από πριν».
Τέλος, υπογραμμίζοντας τη σημασία της αύξησης της κοινής προμήθειας από το 20% στο 40% έως το 2027, είπε πως «η ενθάρρυνση για κοινές προμήθειες μπορεί να μειώσει τις τιμές παραγωγής άμυνας κατά 30%. Το σχέδιο είναι να αυξηθούν οι κοινές προμήθειες από 20% σε 40% έως το τέλος του 2027. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις επενδύσεις άμυνας έως το 2035, αυτό μπορεί να εξοικονομήσει έως και 200 δισ. ευρώ για τις εθνικές κυβερνήσεις και τους φορολογούμενους».
Η Ύπατη Εκπρόσωπος Κάγια Κάλας, δήλωσε πως «τα επόμενα χρόνια πρέπει να γίνει μεγάλη ανάπτυξη των αμυντικών μας δυνατοτήτων», καθώς «ο κίνδυνος δεν θα εξαφανιστεί ακόμα και όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Είναι ξεκάθαρο ότι θα χρειαστεί να ενδυναμώσουμε την άμυνα μας απέναντι στη Ρωσία», πρόσθεσε. «Η Ρωσία δεν έχει δυνατότητα να επιτεθεί στην ΕΕ σήμερα, αλλά μπορεί να προετοιμαστεί τα επόμενα χρόνια,» εκτίμησε η Κάλας.
Τόνισε ότι τα κράτη μέλη έχουν εντοπίσει εννέα τομείς ικανοτήτων, σύμφωνα με τους στόχους του ΝΑΤΟ, και ότι «o χάρτης πορείας είναι ένα σχέδιο για να καλυφθούν αυτά τα κενά, με σαφείς στόχους, χρονοδιαγράμματα και δείκτες εργασίας. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας θα είναι καθοριστικός σε αυτό. Συνδέει τα κράτη μέλη, συγκεντρώνει τη ζήτηση, παρέχει συμβουλές και συνδέει τα κράτη μέλη με τις εταιρείες άμυνας,» πρόσθεσε.
«Το να έχεις άμυνα εναντίον drones δεν είναι πλέον προαιρετικό για κανέναν. Σήμερα προτείνουμε ένα νέο σύστημα αντιμετώπισης drones που θα είναι πλήρως λειτουργικό έως το τέλος του 2027,» σημείωσε η Κάλας. Αναφερόμενη στην Ανατολική Πτέρυγα, η οποία αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες απειλές, ανέφερε ότι «θα φέρει όλες τις απαραίτητες ικανότητες για την άμυνα αυτού του τμήματος της Ευρώπης: συστήματα αντιμετώπισης drones, αλλά και άμυνα εδάφους, αεράμυνα, θαλάσσια άμυνα και διαχείριση συνόρων. Ο στόχος είναι να είναι έτοιμη έως το 2028,» είπε.
Τέλος, αναφέρθηκε στη σημασία της Ουκρανίας ως πρώτης γραμμής άμυνας της Ευρώπης. «Η Ουκρανία παραμένει η πρώτη γραμμή άμυνας της Ευρώπης. Γι’ αυτό και οι εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία αποτελούν μέρος του χάρτη πορείας. Η ισχυρότερη εγγύηση ασφάλειας είναι μια ισχυρή ουκρανική βιομηχανία άμυνας και ένας ισχυρός ουκρανικός στρατός» κατέληξε η Κάλας.
Πηγή: ΚΥΠΕ
Το άρθρο Η Κομισιόν παρουσίασε τον Οδικό Χάρτη για την Άμυνα. Τι περιλαμβάνει εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.