Η τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνολογία που αλλάζει ριζικά σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας, εισχωρεί πλέον και στη θρησκεία — προσφέροντας «εικονικούς Χριστούς» και αυτοματοποιημένα κηρύγματα, προκαλώντας ανάμεικτα συναισθήματα στους πιστούς.
Θρησκευτικά chatbots και ψηφιακά εργαλεία πίστης πολλαπλασιάζονται, προσφέροντας παρηγοριά, καθοδήγηση και πνευματικές συμβουλές σε μια εποχή ραγδαίων κοινωνικών και τεχνολογικών αλλαγών.
Μία από τις πιο γνωστές εφαρμογές, το Text with Jesus, έχει χιλιάδες συνδρομητές. Οι χρήστες μπορούν να συνομιλήσουν με «τον Ιησού», «την Παναγία», «τον Ιωσήφ» ή ακόμη και με τους δώδεκα αποστόλους.
«Είναι ένας νέος, διαδραστικός τρόπος να προσεγγίσει κανείς θρησκευτικά ζητήματα», δήλωσε στο AFP ο Στεφάν Πέτερ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Catloaf Software, που δημιούργησε την εφαρμογή.
Η εφαρμογή βασίζεται στο τελευταίο μοντέλο της ChatGPT, το GPT-5, το οποίο —όπως είπε ο Πέτερ— «είναι πιο πιστό στις οδηγίες και πιο πειστικό στο να υποδύεται τους ρόλους του». Παρά τις αντιδράσεις που τη χαρακτηρίζουν βλάσφημη, το Text with Jesus έχει λάβει βαθμολογία 4,7/5 στο App Store.
Στην Καθολική Εκκλησία, η διαδικτυακή διακονία Catholic Answers πειραματίστηκε με ένα εικονικό πρόσωπο, τον «Father Justin». Οι αντιδράσεις υπήρξαν έντονες και μέσα σε λίγες ημέρες ο «πατήρ» έγινε απλώς «Justin».
«Δεν θέλουμε να αντικαταστήσουμε τους ανθρώπους, απλώς να βοηθήσουμε», εξήγησε ο υπεύθυνος πληροφορικής, Κρίστοφερ Κοστέλο.
«ΧΩΡΙΣ ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑ»
Αντίστοιχες εφαρμογές αναπτύσσονται και σε άλλες θρησκείες, όπως το Deen Buddy για το Ισλάμ, το Vedas AI για τον Ινδουισμό και το AI Buddha για τον Βουδισμό. Οι περισσότερες παρουσιάζονται ως εργαλεία μελέτης των ιερών κειμένων και όχι ως «ενσαρκώσεις» θείων μορφών.
Η 28χρονη Νίκα από τις Φιλιππίνες, μέλος της Αγγλικανικής Εκκλησίας, είπε ότι χρησιμοποιεί καθημερινά το ChatGPT για να μελετήσει τη Βίβλο — παρά τις αντιρρήσεις του πάστορά της.
«Μερικές φορές έχω ερωτήματα για τη Βίβλο και θέλω απαντήσεις αμέσως», είπε.
Άλλοι πιστοί είναι πιο επιφυλακτικοί. «Όσοι θέλουν να πιστέψουν στον Θεό δεν πρέπει να ρωτούν ένα chatbot· πρέπει να μιλούν με άλλους ανθρώπους που πιστεύουν», ανέφερε η Εμανουέλα έξω από τον Καθεδρικό του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη.
Η ραβίνος Γκίλα Λάνγκνερ τόνισε ότι, σύμφωνα με το εβραϊκό δίκαιο (Χαλάχα), η ερμηνεία απαιτεί ανθρώπινη επαφή και διάλογο.
«Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι λεπτομερής, αλλά της λείπει η συναισθηματική σύνδεση», είπε.
«Μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται απομονωμένοι, αποκομμένοι από τη ζωντανή παράδοση».
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΔΩΡΑ» ΤΗΣ ΤΝ
Οι χριστιανικές κοινότητες δεν απορρίπτουν συνολικά την τεχνητή νοημοσύνη. Ο Πάπας Φραγκίσκος, για παράδειγμα, έχει διορίσει στο Βατικανό τον Κύπριο-Βρετανό ερευνητή της Google DeepMind, Ντέμη Χασάμπη, ως μέλος της Παπικής Ακαδημίας Επιστημών.
Ωστόσο, ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Μακάριος εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του που έφτασε στον «Νέο Κόσμο» σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, σημείωσε ότι, παρά τα πιθανά οφέλη της για την εκπαίδευση, υπάρχουν βαθιά ηθικά και πνευματικά ζητήματα που δεν μπορούν να αγνοηθούν.
«Υπάρχουν ανησυχίες για την ιδιωτικότητα μαθητών και διδασκόντων, αλλά και για τον φόβο ότι οι εκπαιδευτικοί θα αντικατασταθούν από μηχανές», τόνισε.
«Πώς θα τοποθετηθεί η Εκκλησία απέναντι στα “δώρα” της τεχνητής νοημοσύνης; Ιδίως στα ελληνικά σχολεία της Διασποράς, όπου υπηρετούμε νέους ανθρώπους και κατηχητικά;»
Ο Αρχιεπίσκοπος διερωτήθηκε αν είναι δυνατόν να εμπιστευτούμε στους αλγορίθμους τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και των Πατέρων της Εκκλησίας.
«Δυστυχώς, ήδη βλέπουμε ιερές ακολουθίες να τελούνται με tablets και iPads. Αυτά είναι μόνο η αρχή σε σχέση με όσα θα φέρει η τεχνητή νοημοσύνη», είπε χαρακτηριστικά.
ΡΟΜΠΟΤ ΣΤΟΝ ΑΜΒΩΝΑ;
Το 2023, σε εκκλησία του Τέξας, ο πάστορας Τζέι Κούπερ τόλμησε να αφήσει ένα AI να εκφωνήσει ολόκληρο το κήρυγμα. Παρά τις αντιδράσεις, το πείραμα προσέλκυσε νέους ανθρώπους, κυρίως λάτρεις των βιντεοπαιχνιδιών.
«Είμαι χαρούμενος που το δοκιμάσαμε, αλλά έλειψε η καρδιά και το πνεύμα της λειτουργίας», παραδέχτηκε.
Αναφερόμενος σε ένα παρόμοιο παράδειγμα εκκλησίας στη Βαυαρία, όπου χρησιμοποιήθηκε ρομπότ για τη διεξαγωγή της λειτουργίας, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έθεσε το ερώτημα:
«Θα μπορούσε μια ιερή ακολουθία να τελεστεί από ένα ρομπότ ή ένα άβαταρ αντί για ιερέα; Θα μπορούσε η τεχνητή νοημοσύνη να εμπιστευθεί το κήρυγμα του Θείου Λόγου… να αντικαταστήσει τους ψάλτες μας;»
Σημείωσε ότι ήδη ορισμένοι κληρικοί καταφεύγουν στην τεχνητή νοημοσύνη για τη συγγραφή κηρυγμάτων, τόνισε ωστόσο ότι «είναι αυτονόητο πως όλα τα παραπάνω σενάρια απορρίπτονται κατηγορηματικά από την Ορθόδοξη Εκκλησία».
Και πρόσθεσε ότι, ακόμη κι αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορούσε να αναπαράγει με ασφάλεια ορισμένα ανθρώπινα καθήκοντα, «ο σκεπτικισμός δεν μπορεί να διαλυθεί».
The post Θα εξομολογούσασταν σε… chatbot; appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.