Στους τυφώνες είναι αποθηκευμένος περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ό,τι σε όλα τα δέντρα του πλανήτη, περίπου τα δύο τρίτα των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου σε ισοδύναμο άνθρακα, όπως σημειώνει ο Zarin. Οι τυφώνες της λεκάνης του Κονγκό κρατούν ποσότητες που αντιστοιχούν σε αρκετά χρόνια παγκόσμιων εκπομπών, γι’ αυτό οι τυφώνες θεωρούνται κρίσιμοι για το κλιματικό μας μέλλον, παρότι δεν απολαμβάνουν την προσοχή που τους αξίζει. Σε διεθνή κλίμακα, οικοσυστήματα όπως τα τροπικά δάση και οι μαγκρόβιοι προστατεύονται συχνότερα από τους τυφώνες, σύμφωνα με τη Wildlife Conservation Society, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο των τυφώνων δέχεται έντονη ανθρώπινη πίεση. Στην Ινδονησία, για παράδειγμα, δασωμένοι τυφώνες εκχερσώνονται, αποξηραίνονται και μετατρέπονται σε φυτείες φοινικελαίου, προϊόν που συναντάται από την οδοντόκρεμα μέχρι το φιστικοβούτυρο. Στην Παταγονία, η αστική επέκταση απειλεί αυτά τα υγροτοπικά συστήματα, ενώ παγκοσμίως οι τυφώνες «συγκομίζονται» και πωλούνται ως φυτόχωμα, με χαμηλό κόστος για τους καταναλωτές αλλά υψηλό περιβαλλοντικό τίμημα.
Παράλληλα, η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά που τροφοδοτούν μπαταρίες και καθαρές τεχνολογίες εντείνει τις πιέσεις. Γύρω από τον Κόλπο Χάντσον, οργανώσεις προστασίας παρακολουθούν με ανησυχία τις πρώτες χαρτογραφήσεις σε εύθραυστους υγροτόπους. Η εξερεύνηση απαιτεί δοκιμαστικές γεωτρήσεις και βαριά μηχανήματα, διαδικασίες που μεταβάλλουν την υδρολογία, προκαλούν αποστράγγιση και ξήρανση τμημάτων τυφώνων. Όταν οι τυφώνες στεγνώνουν, το πλεονέκτημά τους, δηλαδή η αποθήκευση άνθρακα, μετατρέπεται σε κίνδυνο. Η αποσύνθεση επανεκκινεί, ο αποθηκευμένος άνθρακας απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, διαδικασία συγκρίσιμη με την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι πυρκαγιές σε τυφώνες γίνονται συχνότερες και πιο επίμονες, μπορούν να καίνε υπόγεια για μήνες, γνωστές ως ζόμπι φωτιές, απελευθερώνουν έως και εκατό φορές περισσότερο άνθρακα από μια τυπική δασική πυρκαγιά και παράγουν τοξικούς καπνούς. Στην Ινδονησία, τη δεκαετία του 2010, ημερήσιες εκπομπές από τέτοιες φωτιές προσέγγισαν τις συνολικές ημερήσιες εκπομπές των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ φωτιές ήδη σημειώνονται σε τυφώνες του βόρειου Καναδά, ενισχυμένες από την κλιματική αλλαγή.
Το δίλημμα ανάμεσα στην εξόρυξη για την ενεργειακή μετάβαση και στη διατήρηση αυτών των φυσικών καταβόθρων άνθρακα είναι σύνθετο. Πολλές οργανώσεις επισημαίνουν ότι η εξόρυξη στο Ring of Fire είναι απομακρυσμένη και αργή να αποδώσει, υπάρχουν εναλλακτικές περιοχές με λιγότερο ευαίσθητα οικοσυστήματα. Ταυτόχρονα, Πρώτα Έθνη προωθούν σχέδια ιθαγενώς ηγούμενης προστασίας, όπως στο Mushkegowuk Council και στο Kitchenuhmaykoosib Inninuwug, με στόχο να διατηρηθούν οι τυφώνες και οι υγρότοποι, να παραμείνουν οι πνεύμονες της Γης που συνεχίζουν να αναπνέουν για τον πλανήτη.
Η ιθαγενής προσέγγιση στη διαχείριση της γης βασίζεται στη διατήρηση και όχι στην εκμετάλλευση. Όπως εξηγεί η Valérie Courtois από την Indigenous Leadership Initiative, ο σχεδιασμός πρέπει να ξεκινά από το ερώτημα τι χρειάζεται να προστατευθεί μέσα σε κάθε οικοσύστημα, και όχι τι μπορεί να αποσπαστεί από αυτό. Μια τέτοια οπτική επιτρέπει τον εντοπισμό περιοχών λιγότερο ευάλωτων, όπου θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν δραστηριότητες όπως η εξόρυξη, χωρίς να καταστρέφονται κρίσιμα φυσικά αποθέματα. Οι ιθαγενείς οργανισμοί, όπως το Mushkegowuk Council, υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη και η προστασία μπορούν να συνυπάρξουν, αρκεί να υπάρχει «μεγάλη συνείδηση» στη χρήση των φυσικών πόρων.
Ωστόσο, το μέλλον των σχεδίων προστασίας παραμένει αβέβαιο, καθώς οι τοπικές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη δεσμευθεί ουσιαστικά. Οι τυφώνες (τύρφες) σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να απειλούνται, θύματα άγνοιας και οικονομικών συμφερόντων. Συχνά θεωρούνται άχρηστα ή αφιλόξενα τοπία, παρά τη ζωτική οικολογική τους αξία. Οι επιστημονικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών, όπως η χαρτογράφηση των τεράστιων τυφώνων στη λεκάνη του Κονγκό, αποδεικνύουν τη σημασία τους ως αποθηκών άνθρακα και κέντρων βιοποικιλότητας. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η προστασία τους απαιτεί πρώτα κατανόηση και έπειτα βαθιά εκτίμηση της αξίας τους ως πνευμόνων του πλανήτη.
Όπως τονίζει η Courtois, οι περιοχές αυτές δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο ως πηγή πλούτου, αλλά ως τμήμα της συλλογικής ταυτότητας και ευθύνης. Ο Martin προσθέτει ότι «δεν μπορούμε να καταστρέφουμε τα πάντα για τον καπιταλισμό», πρέπει να διαφυλάξουμε αρκετά για τα παιδιά και τις επόμενες γενιές, ώστε να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τη ζωή.
Επιμέλεια: Βίκυ Μπαφατάκη
Πηγή: https://undark.org by Anna North