Οι Χάρλεμ Γκλομπτρότερς γιορτάζουν εφέτος έναν αιώνα ζωής. Εναν αιώνα «σπορτς εντερτέινμεντ» που ξεκίνησε από τις φτωχογειτονιές του Σικάγο το 1926 και κατέληξε να γίνει μια από τις πιο αναγνωρίσιμες αθλητικές μάρκες στον πλανήτη. Με εκατομμύρια θεατές, περιοδείες σε κάθε γωνιά της Γης και μια κληρονομιά που ξεπερνάει το μπάσκετ, οι Γκλομπτρότερς παραμένουν ένα μοναδικό φαινόμενο πολιτισμού και αθλητισμού.
Γεννημένοι σε μια εποχή όπου οι Αφροαμερικανοί δεν είχαν θέση στο επαγγελματικό μπάσκετ, οι πρώτοι παίκτες της ομάδας ήταν όλοι μαύροι νέοι που βρήκαν στον αθλητισμό ένα βήμα έκφρασης και χειραφέτησης. Η επιλογή του ονόματος «Χάρλεμ» δεν ήταν τυχαία∙ συνδέθηκε με τη γειτονιά-σύμβολο της μαύρης κουλτούρας στη Νέα Υόρκη.
Το μεγάλο τους «ξεπέταγμα» ήρθε το 1948 και το 1949, όταν νίκησαν δύο φορές τους Μινεάπολις Λέικερς, αποδεικνύοντας ότι οι παίκτες τους είχαν επίπεδο αντίστοιχο – αν όχι ανώτερο – του κορυφαίου μπάσκετ της εποχής. Λίγο αργότερα, ο Νέιθανιελ «Sweetwater» Κλίφτον έγινε ο πρώτος Αφροαμερικανός που υπέγραψε επαγγελματικό συμβόλαιο στο ΝΒΑ, ανοίγοντας τον δρόμο σε χιλιάδες άλλους.
Από τότε, οι Γκλομπτρότερς ταξίδεψαν σε 123 χώρες, έπαιξαν μπροστά σε 148 εκατομμύρια θεατές και έγιναν συνώνυμο του θεάματος: ακροβατικά, απίθανοι χειρισμοί της μπάλας, καρφώματα που κόβουν την ανάσα και μια ατμόσφαιρα που ξεπερνούσε τα στενά όρια του αθλητισμού.
Ζωντανή η «συνταγή»
Σήμερα, τα ετήσια έσοδά τους υπολογίζονται στα 52 εκατομμύρια δολάρια, δείχνοντας πως ακόμη και έναν αιώνα μετά, η «συνταγή» τους παραμένει ζωντανή. Για τον εορτασμό των 100 χρόνων, συνεργάζονται με τη διεθνή διαφημιστική M+C Saatchi για την ανανέωση της εικόνας τους, παρουσιάζουν νέο λογότυπο με πέντε αστέρια προς τιμήν των ιδρυτών και λανσάρουν στολές σχεδιασμένες από τον διάσημο Τζεφ Χάμιλτον.
Η κορύφωση θα είναι η επετειακή περιοδεία, που ξεκινά στις 14 Δεκεμβρίου από το «Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν» της Νέας Υόρκης. Θα δώσουν σχεδόν 200 αγώνες στις ΗΠΑ και 125 στο εξωτερικό, με σταθμούς σε Ευρώπη, Ασία και Λατινική Αμερική. Στην Ισπανία θα βρεθούν σε Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Σαραγόσα, Βιτόρια, Ταραγόνα και Βαγιαδολίδ.
Κι όμως, οι Γκλομπτρότερς δεν αρκούνται στο παρελθόν. Το 2021 ζήτησαν από τον κομισάριο του ΝΒΑ, Ανταμ Σίλβερ, μια θέση στο πρωτάθλημα: «Δεν μπορούν να συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχουμε. Το μπάσκετ δεν θα ήταν αυτό που είναι χωρίς εμάς». Μέχρι στιγμής δεν έχουν πάρει απάντηση, όμως η φωνή τους παραμένει ζωντανή.
Εναν αιώνα μετά τη γέννησή τους, οι Χάρλεμ Γκλομπτρότερς συνεχίζουν να ενώνουν το μπάσκετ με το θέαμα, να κουβαλούν μνήμες χειραφέτησης και να μετατρέπουν κάθε παράσταση σε γιορτή. Γιατί πάνω απ’ όλα, η ιστορία τους είναι η ιστορία του ίδιου του αθλήματος και του πώς το μπάσκετ κατάφερε να γίνει παγκόσμια γλώσσα.