Μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες θα «τρέξουν» οι πληρωμές των αγροτών αρχίζοντας από την προκαταβολή 70% της βασικής ενίσχυσης του 2025 για να ακολουθήσει η καταβολή του υπόλοιπου 30% της βασικής ενίσχυσης και του Μέτρου 23 μετά τους απαραίτητους ελέγχους. Εως το τέλος του έτους θα πληρωθούν και τα μικρότερα προγράμματα, που είχαν καθυστερήσει λόγω του σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ.
Με την έγκριση από την Κομισιόν του νέου σχεδίου δράσης για τις αγροτικές επιδοτήσεις, οι ενισχύσεις θα κατανέμονται με βάση τα πραγματικά δεδομένα του κάθε αγρότη και κτηνοτρόφου«ώστε από εδώ και πέρα να μην έχουμε νέες εμπλοκές σε πληρωμές ή νέα πρόστιμα προς τη χώρα», όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές. Το νέο σχέδιο δράσης για τις αγροτικές επιδοτήσεις συνδυάζεται με τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, η οποία περιγράφεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο χθες τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Επίσης, καθορίζονται οι προδιαγραφές με τις οποίες θα λειτουργεί το νέο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου το 2026, ενώ προβλέπεται ένα υβριδικό μεταβατικό σύστημα για το 2025.
Αναλυτικότερα: Μεταβατικό σύστημα πληρωμών και ελέγχων για το 2025 με τις ακόλουθες προβλέψεις:
- Αγροτικές εκτάσεις. Για τον υπολογισμό τους είναι πλέον υποχρεωτική η δήλωση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για όλα τα αγροτεμάχια και σε ειδικές περιπτώσεις η δήλωση του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ).Για αγροτεμάχια και ειδικότερα κοπτολίβαδα που έχουν προκύψει ευρήματα από τους ελέγχους (αναντιστοιχίες με δορυφορικές φωτογραφίες), κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα κληθούν οι αγρότες, αφού κάνουν ενστάσεις, μέσω συστήματος φωτογράφισης να διορθώσουν τις αναντιστοιχίες αυτές. Και αφού αξιολογηθούν, στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα.Στις περιπτώσεις που έχουν δηλωθεί λανθασμένοι ΚΑΕΚ, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν από την καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, θα δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα.
- Ζωικό κεφάλαιο. Ο αριθμός των ζώων προσδιορίζεται με αντικειμενικά στοιχεία: τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος, κρέατος, καθώς και αγορών ζωοτροφών. Τα στοιχεία αντλούνται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ή από το myDATA και τις Δηλώσεις Ε3. Εφαρμόζεται ειδική μεθοδολογία, με βάση την ελάχιστη αναλογία παραγωγής γάλακτος και αριθμού ζώων (100 κιλά γάλακτος ανά επιλέξιμη προβατίνα ή αίγα), τα επίσημα στοιχεία σφαγών και τις ζωοτροφές. Οπου υφίστανται όλα τα στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη ο υπολογισμός που αποτυπώνει τον μεγαλύτερο αριθμό ζώων.
- Βοσκότοποι. Η έκταση προσδιορίζεται από τα στοιχεία της παραγωγικής δραστηριότητας των κτηνοτρόφων. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς πλέον να ενεργοποιεί δικαιώματα σε βοσκότοπους που βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το μαντρί του. Οι ενισχύσεις δίνονται εκεί όπου πράγματι βόσκουν τα ζώα και παράγεται προϊόν.
- Ο αγρότης και κτηνοτρόφος θα έχουν το δικαίωμα ένστασης.
Τι αλλάζει το 2026
Για το επόμενο έτος ενεργοποιούνται οι εξής αλλαγές:
- Δημιουργία νέου ψηφιακού γεωχωρικού χάρτη της χώρας βασισμένου σε δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και τη χρήση «έξυπνων» εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Ο χάρτης αυτός θα επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων για ενισχύσεις, ενώ θα ανανεώνεται συστηματικά.
- Νέος τρόπος καταγραφής των αιγοπροβάτων. Θα δημιουργηθεί ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων για την ακριβή καταγραφή και παρακολούθηση κάθε ζώου. Κάθε αιγοπρόβατο θα σημαίνεται με ηλεκτρονικό «βώλο» και τα στοιχεία του θα τηρούνται αποκλειστικά στη νέα βάση, η οποία θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ.
- Περισσότεροι και πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι. Οι έλεγχοι στις δηλώσεις θα είναι εκτεταμένοι και θα γίνονται πλέον πιο στοχευμένοι, με εφαρμογή εργαλείων ανάλυσης κινδύνου. Θα διενεργούνται διασταυρώσεις ώστε να εντοπίζονται περιπτώσεις πλασματικής δραστηριότητας ή παραπλάνησης του συστήματος με δημιουργία τεχνητών (ψεύτικων) συνθηκών όπως γινόταν στο παρελθόν. Παράλληλα, θα διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι από μεικτά κλιμάκια.
- Πλήρης έλεγχος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Από το επόμενο έτος θα πραγματοποιούνται διασταυρωτικοί έλεγχοι με τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και του νέου Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ.