Η Μεσόγειος βράζει… Πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα είναι η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στο μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου στα τέλη Οκτωβρίου. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξαν και επεξεργάστηκαν ερευνητές του επιστημονικού κόμβου πληροφόρησης Climatebook, οι τιμές που μετρήθηκαν υπερβαίνουν ακόμη και τους 2 βαθμούς Κελσίου από τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020. Εξαίρεση αποτελούν οι περιοχές της Αδριατικής Θάλασσας και του Ιονίου, όπου παρατηρούνται ελαφρώς αρνητικές αποκλίσεις εξαιτίας των ατμοσφαιρικών συνθηκών που επικράτησαν το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως μέχρι στιγμής στο 93% των ημερών του 2025 η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Μεσογείου ήταν υψηλότερη από το φυσιολογικό, ενώ κατά τη διάρκεια του έτους καταγράφηκαν αρκετά ρεκόρ μέγιστων θερμοκρασιών.
«Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο κυμαίνεται από 18,9 έως 26 βαθμούς Κελσίου», λέει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Κύρος, αναλυτής γεωκλιματικών δεδομένων στον κόμβο πληροφόρησης Climatebook.gr. «Αναφερόμαστε στη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας, δηλαδή σε ένα βάθος περίπου 10 εκατοστών. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες παρατηρούνται στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικότερα στη Θάλασσα του Λεβάντε, ενώ οι μεγαλύτερες αποκλίσεις από τα κανονικά επίπεδα παρατηρούνται στη Δυτική Μεσόγειο και είναι της τάξεως του 1-1,5 βαθμού Κελσίου από τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020», συμπληρώνει. «Οπως προκύπτει από τις αναλύσεις μας, πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται σχεδόν ολόκληρο τον χρόνο και δεν αφορά μόνο την επιφάνεια της Μεσογείου αλλά είναι παγκόσμιο. Τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια, όμως, το βλέπουμε σε ακραίο βαθμό».
Σύγκριση
«Οι τιμές είναι υψηλές και έχει σημασία να αναφέρουμε ότι τις συγκρίνουμε με τη μέση τιμή της 30ετίας 1991-2020, μια περίοδο κατά την οποία είχε ήδη αρχίσει να παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας», λέει στα «ΝΕΑ» ο Σταύρος Ντάφης, μετεωρολόγος και συντάκτης στο Climatebook.gr. «Αν πάμε ακόμη πιο πίσω, τότε οι θετικές αποκλίσεις θα είναι μεγαλύτερες. Πρέπει, επίσης, να επισημάνουμε ότι οι θερμοκρασίες αυτές αφορούν την επιφάνεια της θάλασσας και δεν σημαίνει ότι αντίστοιχες αποκλίσεις υπάρχουν σε όλα τα βάθη. Βέβαια, μετρήσεις που πραγματοποιήσαμε πέρυσι στα 1.000 μέτρα βάθος έδειξαν μεν χαμηλότερες θερμοκρασίες σε απόλυτες τιμές, όμως και πάλι με θετικές αποκλίσεις σε σχέση με τα κανονικά επίπεδα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η θάλασσα ακολουθεί τη θέρμανση της ατμόσφαιρας.Η θάλασσα είναι μια “καταβόθρα” της αυξημένης θερμότητας που έχει ο πλανήτης μας, δηλαδή αποθηκεύει ενέργεια και αλλάζει θερμοκρασία πολύ πιο αργά. Οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις στη θάλασσα δεν είναι τόσο συχνές όσο αυτές της ατμόσφαιρας», εξηγεί.
Οι μετρήσεις της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Μεσογείου προέρχονται από δορυφορικά δεδομένα της μονάδας Marine του προγράμματος Copernicus που είναι άκρως ανησυχητικά. «Συνολικά για το 2025 μέχρι στιγμής, η μέση ημερήσια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο βρίσκεται σε υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα για 277 από τις 296 ημέρες. Δηλαδή, έως και τις 22/10/2025 η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο ήταν πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα στο περίπου 93% των ημερών του έτους. Παράλληλα, έχουν καταγραφεί 27 ημερήσια ρεκόρ μέγιστης θερμοκρασίας, ενώ δεν σημειώθηκε κανένα ρεκόρ ελάχιστης θερμοκρασίας», λέει ο Γιώργος Κύρος.
Διαφοροποιήσεις
Παρά τη γενική εικόνα, όπως εξηγούν οι ερευνητές, κατά τόπους εντοπίζονται διαφοροποιήσεις: μοναδική εξαίρεση στην υπέρβαση της μέσης τιμής αποτελούν περιοχές της Αδριατικής Θάλασσας και του Ιονίου, όπου παρατηρούνται ελαφρώς αρνητικές αποκλίσεις, της τάξεως του -0,4 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020. «Το γεγονός αυτό οφείλεται στις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή, για παράδειγμα στο Ιόνιο βοήθησαν οι βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν το περασμένο χρονικό διάστημα στη Δυτική Ελλάδα», εξηγεί ο Γ. Κύρος. Οι συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Μεσογείου είναι δραματικές. «Κατ’ αρχάς, επηρεάζονται τα οικοσυστήματα. Τα κοράλλια αλλάζουν όψη ή πεθαίνουν, ενώ επίσης έχουμε μεταβολή του φυσιολογικού ετήσιου κύκλου του φυτοπλαγκτού, κάτι που επηρεάζει και τα ψάρια που τρέφονται με αυτό», λέει ο Σταύρος Ντάφης. «Και βέβαια η αυξημένη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας επηρεάζει τα βαρομετρικά συστήματα της ατμόσφαιρας καθώς έχουμε αυξημένες εξατμίσεις. Αυτή η περίσσεια υδρατμών προκαλεί πιο ακραία φαινόμενα – όχι περισσότερα, αλλά σίγουρα ισχυρότερης έντασης».