Η Επιθεώρηση Εργασίας εντείνει τις ενημερωτικές δράσεις και τους ελέγχους, εφαρμόζοντας στην πράξη τη δέσμευση για αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας προς τη μηδενική ανοχή απέναντι σε φαινόμενα βίας και παρενόχλησης στον χώρο εργασίας.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του αυτοτελούς τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας για την παρακολούθηση τέτοιων περιστατικών, κατά το 2024 καταγράφηκαν 318 καταγγελίες, αριθμός υπερδιπλάσιος σε σχέση με το 2022, όταν είχαν φτάσει τις 151.
Το mobbing, δηλαδή η λεκτική, ψυχολογική και ηθική παρενόχληση, αποτελεί την κυρίαρχη μορφή, αντιστοιχώντας στο 78% των περιπτώσεων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συμπεριφορές από εργοδότες μειώνονται, ενώ αυξάνονται οι περιπτώσεις μεταξύ συναδέλφων.
Από τους εργαζόμενους που καταγγέλλονται ως υπαίτιοι, το 33% κατέχει θέσεις ευθύνης, ενώ το 26% είναι συνάδελφοι της ίδιας ιεραρχικής βαθμίδας. Έως τον Οκτώβριο του 2025 έχουν πραγματοποιηθεί 1.806 έλεγχοι, ενώ οι υποβληθείσες καταγγελίες ανέρχονται σε 374.
Όπως επισημαίνουν στελέχη της Επιθεώρησης Εργασίας, τα στοιχεία καταδεικνύουν αυξανόμενη ορατότητα των περιστατικών, χάρη στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και στις συνεχείς δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Ζητούμενο παραμένει η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς, ώστε να προχωρούν σε καταγγελίες χωρίς φόβο.
Το ποσοστό επίλυσης των υποθέσεων παρέμεινε υψηλό και το 2024, με το 31% να διευθετείται μέσω διαμεσολάβησης. Παράλληλα, η αναλογία μεταξύ επιλύσεων και συστάσεων προσφυγής στη δικαιοσύνη βελτιώθηκε, μειώνοντας τη διαφορά από 47% σε 39%.
Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για ασφαλείς εργασιακούς χώρους
Η Επιθεώρηση Εργασίας ενισχύει την ενημέρωση εργοδοτών και εργαζομένων, παρέχοντας οδηγίες και υποστήριξη για την άμεση αντιμετώπιση καταγγελιών βίας και παρενόχλησης. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη του αρμόδιου τμήματος, Γεωργία Βαζάκη, εφαρμόζεται εκτεταμένο πρόγραμμα δράσεων που στοχεύει στην πρόληψη και την καλλιέργεια κουλτούρας μηδενικής ανοχής.
Από τα μέσα του 2021 πραγματοποιούνται περίπου δέκα δράσεις ετησίως, με αυξανόμενο ρυθμό. Η ενημέρωση και η πρόληψη αποτελούν, όπως σημειώνει η κ. Βαζάκη, τους ακρογωνιαίους λίθους για την αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών στους χώρους εργασίας.
Η ίδια υπογραμμίζει ότι κάθε εργαζόμενος πρέπει να γνωρίζει το νομοθετικό πλαίσιο, τα δικαιώματά του και τις διαδικασίες προσφυγής. Εξηγεί ότι η εξωδικαστική επίλυση διαφορών μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας είναι πιο άμεση και ταχύτερη από τη δικαστική οδό. «Οι προθεσμίες είναι αυστηρές. Η συζήτηση ορίζεται μέσα σε 10 ημέρες και η διαδικασία ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η συνεργασία όλων των συναρμόδιων φορέων συμβάλλει στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών και στη σταδιακή μεταβολή της εργασιακής κουλτούρας. Η Επιθεώρηση Εργασίας συνεργάζεται με το ΕΒΕΑ, τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, το ΚΕΘΙ και τον Συνήγορο του Πολίτη, ενισχύοντας τη συλλογική προσπάθεια για υγιή εργασιακά περιβάλλοντα.
Παράλληλα, διοργανώνονται ημερίδες ενημέρωσης σε σχολές επαγγελματικής κατάρτισης και πανεπιστήμια, προετοιμάζοντας τους μελλοντικούς εργαζομένους και στελέχη επιχειρήσεων να εφαρμόζουν αποτελεσματικές πολιτικές πρόληψης.
Η Επιθεώρηση Εργασίας λειτουργεί ως αρωγός καθ’ όλη τη διαδικασία, διερευνά καταγγελίες και εκδίδει αιτιολογημένα πορίσματα. Σύμφωνα με την κ. Βαζάκη, «το αυξανόμενο ενδιαφέρον φορέων, εργοδοτικών και συνδικαλιστικών σωματείων για κοινές δράσεις δείχνει ότι η αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη».
Η ίδια σημειώνει ότι εδώ και δύο χρόνια αποστέλλονται επιστολές προληπτικού χαρακτήρα σε κλάδους με υψηλή παραβατικότητα, οι οποίες αναρτώνται και στο πληροφοριακό σύστημα “ΕΡΓΑΝΗ”. Φέτος, οι επιστολές στάλθηκαν πριν από την τουριστική περίοδο, υπενθυμίζοντας τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμόζονται και τον ρόλο της Επιθεώρησης ως συμβουλευτικού μηχανισμού.
Πολιτικές πρόληψης και πρόοδος
Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να εφαρμόζουν πολιτικές για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης, καθώς και για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών. Σε εταιρείες με πάνω από 70 εργαζόμενους, οι πολιτικές αυτές ενσωματώνονται στον κανονισμό λειτουργίας.
Το 2024 κατατέθηκαν 299 κανονισμοί εργασίας με ενσωματωμένες πολιτικές κατά της βίας και της παρενόχλησης, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σταθερή πρόοδο προς μια κουλτούρα μηδενικής ανοχής. Οι περισσότερες καταθέσεις προήλθαν από τις Περιφερειακές Ενότητες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, με την Κρήτη και την Κεντρική Ελλάδα να ακολουθούν.
Όπως τονίζει η κ. Βαζάκη, «η βία και η παρενόχληση αποτελούν πλέον αναγνωρισμένους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, με ισχυρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας». Η Επιθεώρηση Εργασίας, μέσω των Περιφερειακών Διευθύνσεών της, βρίσκεται στη διάθεση κάθε εργαζομένου που επιθυμεί να καταγγείλει ή να ζητήσει συμβουλή. «Το πλαίσιο είναι ισχυρό και κανείς δεν πρέπει να φοβάται», καταλήγει.