Ο διπλός ρόλος της Ελλάδας ως παραγωγού και διακομιστή ενέργειας στην Ευρώπη με στρατηγικές επενδύσεις αμερικανικών κολοσσών του κλάδου επιβεβαιώθηκε επισήμως στο 6ο Συνέδριο για τη Διατλαντική Συνεργασία στην Ενέργεια (P-TEC) που πραγματοποιείται στην Αθήνα (6-7 Νοεμβρίου), όπως προκύπτει από τις τοποθετήσεις του υπουργού Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου.
Ο πρώτος ρόλος επικυρώθηκε χθες με την υπογραφή της συμφωνίας παραχώρησης του 60% των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του Μπλοκ 2, ΒΔ του Ιονίου (στα όρια της ΑΟΖ με την Ιταλία), στην αμερικανική ExxonMobil, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει γεώτρηση μέσα στους επόμενους 18 μήνες, δηλαδή μέχρι τα μέσα του 2027. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που τρυπάνι θα χτυπήσει το ελληνικό υπέδαφος από το 1986. Οπως προβλέπει η συμφωνία μεταξύ των ExxonMobil (60%), Energean Hellas (30%) και HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (θυγατρική της HELLENiQ Energy για την περιοχή, 10%), η ερευνητική γεώτρηση με όνομα «Ασωπός-1» θα εξετάσει έναν πιθανό ταμιευτήρα ανθρακικών πετρωμάτων σε βάθος 4.000 μέτρων και αφορά δυνητικό κοίτασμα περίπου 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου. Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη, σημειώνεται ότι η συνολική ζήτηση στο σύνολο της Ανατολικής Μεσογείου υπολογίζεται στα 100 bcm ετησίως, όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Energean, Μαθιός Ρήγας.
Τη συμφωνία χαιρέτισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κάνοντας λόγο για «νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή ιστορία της Ελλάδας».
Η πιθανότητα επιτυχίας της ερευνητικής γεώτρησης υπολογίζεται μεταξύ 15% και 18%. H Energean θα παραμείνει διαχειριστής της στη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων η ExxonMobil θα αναλάβει τη διαχείριση για την ανάπτυξη της εξόρυξης. «Πρόκειται για το πιο ώριμο μπλοκ» υπογράμμισε ο διευθύνων σύμβουλος της HELLENiQ Energy, Ανδρέας Σιάμισιης.
Ενίσχυση του Κάθετου Aξονα
Ο δεύτερος ρόλος της Ελλάδας, ως διακομιστή ενέργειας στην Ευρώπη, αναμένεται σήμερα με την υπογραφή της σύμβασης για την ενίσχυση του Κάθετου Διαδρόμου (Vertical Corridor) με δεύτερη όδευση (Route 2). Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το φυσικό αέριο θα περνά από την Αλεξανδρούπολη (Αμφιτρίτη) στον Σταθμό Συμπίεσης Φυσικού Αερίου Κομοτηνής, που εγκαινιάστηκε την περασμένη Τετάρτη από τον ΔΕΣΦΑ. Από εκεί θα διοχετεύεται μέσω του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας – Βουλγαρίας IGB στις υπόλοιπες χώρες.
Ο Κάθετος Διάδρομος είναι ένα έργο που συνδέει τον σταθμό επαναεριοποίησης (FSRU) υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Αλεξανδρούπολης με την Ανατολική Ευρώπη μέσω αγωγού. Ο αγωγός, που ήδη βρίσκεται σε μερική λειτουργία, προμηθεύει με φυσικό αέριο τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Μάλιστα, στον κεντρικό αγωγό έχουν προστεθεί και διακλαδώσεις, που οδηγούν το καύσιμο στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Στο P-TEC θα υπογραφεί καταρχήν συμφωνία από τους διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας, της Μολδαβίας, της Ρουμανίας και της Ουκρανίας για την εκκίνηση της δεύτερης διόδου, με στόχο την αύξηση του όγκου φυσικού αερίου που θα μπορεί να διέρχεται από τον Κάθετο Διάδρομο.
Συνεργασία με ΗΠΑ για ΤΝ
Η ατζέντα του P-TEC δεν σταματά εδώ όμως, αφού σήμερα το πρωί θα υπογραφεί στο Ζάππειο κοινή διακήρυξη Ελλάδας – ΗΠΑ με αντικείμενο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης. Τη συμφωνία θα υπογράψει από την ελληνική πλευρά ο υφυπουργός Εξωτερικών Χάρης Θεοχάρης, ενώ οι ΗΠΑ θα εκπροσωπηθούν από τον υφυπουργό Οικονομικών, Τζέικομπ Χέλμπεργκ.
Τέλος, ο υπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, άνοιξε στο κοινό του P-TEC την όρεξη για περισσότερες συμφωνίες το επόμενο διάστημα.
Συνολικά, στο συνέδριο P-TEC έγινε σαφές το νέο δόγμα των ΗΠΑ για την ενέργεια, που μπορεί να συμπυκνωθεί στις αναφορές του υπουργού Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ, για «ενεργειακή αφθονία» και έχει βεβαίως ως βάση το περιβόητο «drill, baby, drill» του Ντόναλντ Τραμπ. Επιπλέον, έντονη κριτική ασκήθηκε – κυρίως από τους εκπροσώπους των ΗΠΑ και των επιχειρήσεων – στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το αυστηρό ρυθμιστικό της πλαίσιο. Τις εργασίες της δεύτερης ημέρας του συνεδρίου θα ανοίξει σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης.