Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησε θετικά το σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2026 και το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο της Ελλάδας, σύμφωνα με το φθινοπωρινό πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Παρουσιάζοντας την αξιολόγηση, ο επίτροπος Οικονομίας Βλάντις Ντομπρόβσκις δήλωσε ότι από τα 20 κράτη-μέλη της ευρωζώνης, υποβλήθηκαν 17 σχέδια προϋπολογισμών για το 2026, εξαιρουμένων του Βελγίου, της Ισπανίας και της Αυστρίας. Για τα 16 κράτη μέλη όπου έχει ενεργοποιηθεί η εθνική ρήτρα διαφυγής, η αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη την ευελιξία στις αμυντικές δαπάνες.
Δώδεκα χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, θεωρούνται ότι συμμορφώνονται πλήρως με τις δημοσιονομικές συστάσεις του Συμβουλίου και καλούνται να εφαρμόσουν τις πολιτικές τους όπως έχουν προγραμματιστεί. Οι χώρες αυτές είναι: Ελλάδα, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Σλοβακία.
Κίνδυνοι μη συμμόρφωσης και δημοσιονομικές αξιολογήσεις
Η Επιτροπή κρίνει ότι τα σχέδια προϋπολογισμού της Κροατίας, Λιθουανίας και Σλοβενίας ενέχουν τον κίνδυνο «μη συμμόρφωσης» με τις δημοσιονομικές συστάσεις, ενώ της Ολλανδίας και της Μάλτας τον κίνδυνο «ουσιώδους μη συμμόρφωσης». Τα πέντε αυτά κράτη καλούνται να λάβουν μέτρα ώστε η δημοσιονομική πολιτική τους το 2026 να είναι σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.
Παράλληλα, επτά κράτη μέλη –Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Σουηδία, Πολωνία και Ρουμανία– αξιολογούνται ως συμμορφούμενα, ενώ τρία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία και η Ισπανία, θεωρούνται ότι διατρέχουν κίνδυνο μη συμμόρφωσης.
Μακροοικονομικές ανισορροπίες και υπερβολικά ελλείμματα
Η Επιτροπή εντοπίζει πιθανές μακροοικονομικές ανισορροπίες σε επτά κράτη μέλη: Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Σλοβακία, Σουηδία και Ρουμανία – η τελευταία έχει ήδη χαρακτηριστεί ως χώρα με υπερβολικές ανισορροπίες. Οι σχετικές αξιολογήσεις θα γίνουν το πρώτο εξάμηνο του 2026, στο πλαίσιο της Εαρινής Δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Για τα εννέα κράτη μέλη που βρίσκονται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος –Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία– η διαδικασία έχει ανασταλεί. Ωστόσο, τα κράτη αυτά παραμένουν δεσμευμένα να μειώσουν το έλλειμμά τους κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Η κατάσταση θα επανεκτιμηθεί την άνοιξη του 2026.
Επιπλέον, η Επιτροπή συνέταξε έκθεση βάσει του άρθρου 126(3) της Συνθήκης για τη Γερμανία και τη Φινλανδία, κρίνοντας «δικαιολογημένη» την έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για τη Φινλανδία.
Μεταμνημονιακή επιτήρηση και συστάσεις πολιτικής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε επίσης τις εκθέσεις μεταμνημονιακής επιτήρησης για Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρο και Πορτογαλία. Οι αξιολογήσεις επικεντρώνονται στην οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση των χωρών που είχαν λάβει οικονομική βοήθεια, επιβεβαιώνοντας ότι όλες διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
Για το 2026, τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης καλούνται να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, τηρώντας τις καθαρές πορείες δαπανών που συνιστά το Συμβούλιο και αξιοποιώντας, όπου χρειάζεται, την ευελιξία για τις αμυντικές δαπάνες. Ο στόχος είναι ένας συνολικά ουδέτερος δημοσιονομικός προσανατολισμός για τη ζώνη του ευρώ.
Παράλληλα, συνιστάται στα κράτη-μέλη να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητες των προϋπολογισμών τους, να προωθήσουν στρατηγικές επενδύσεις και να ολοκληρώσουν την εφαρμογή των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έως τις 31 Αυγούστου 2026.
Έμφαση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην ανταγωνιστικότητα
Για πρώτη φορά, η Επιτροπή προτείνει σύσταση του Συμβουλίου για το ανθρώπινο κεφάλαιο, καλώντας τα 27 κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα. Η σύσταση δίνει προτεραιότητα στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες που απαιτούνται σε στρατηγικούς τομείς, όπως η καθαρή μετάβαση, η κυκλική οικονομία, η βιομηχανική απαλλαγή από τον άνθρακα, η υγεία, η βιοτεχνολογία, η γεωργία, η βιοοικονομία, η αμυντική βιομηχανία και το διάστημα.
Το φθινοπωρινό πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου βασίζεται στις Οικονομικές Προβλέψεις του Φθινοπώρου 2025, οι οποίες δείχνουν ότι η οικονομία της ΕΕ παραμένει ανθεκτική με μέτρια ανάπτυξη. Η θετική αυτή εικόνα αποδίδεται κυρίως στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, τις επενδύσεις, τη σταθερή αγορά εργασίας και τη μείωση του πληθωρισμού.
Ωστόσο, η ΕΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως χαμηλή παραγωγικότητα, δημογραφικές πιέσεις και αυξανόμενες δαπάνες για άμυνα και ψηφιακή μετάβαση. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η διατήρηση υγιών δημόσιων οικονομικών θεωρούνται καίρια για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.