Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά συχνά ομοιοκαταληκτεί και στη Γουόλ Στριτ η φράση ακούγεται πιο επίκαιρη από ποτέ. Έπειτα από δεκαετίες χρηματοοικονομικών υπερβολών, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει αναδειχθεί στη νέα «τρέλα» των αγορών, με αποτιμήσεις που φλερτάρουν με τα όρια του παραλογισμού. Στο επίκεντρο βρίσκεται τώρα η Deutsche Bank, που σύμφωνα με τους Financial Times αναζητά τρόπους να καλύψει την τεράστια έκθεσή της στα data centers, την υποδομή που στηρίζει τον ψηφιακό καπιταλισμό της AI.
Το γερμανικό ίδρυμα έχει χρηματοδοτήσει με δισεκατομμύρια δολάρια ένα κύμα δανείων προς εταιρείες που κατασκευάζουν ή λειτουργούν τεράστια τηλεπικοινωνιακά και υπολογιστικά κέντρα – δομές που εξυπηρετούν κολοσσούς όπως η Amazon, η Microsoft και η Alphabet. Ωστόσο, καθώς το κόστος αυξάνεται και οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, στον όμιλο αρχίζει να επικρατεί ανησυχία. Οι διοικήσεις εξετάζουν ακόμη και «στοιχήματα» κατά της ίδιας της αγοράς τεχνητής νοημοσύνης για να μειώσουν τον κίνδυνο απωλειών.
Μεταξύ των επιλογών είναι το short selling (πώληση μετοχών AI για να κερδίσουν αν πέσουν οι τιμές) και η αγορά σύνθετων παραγώγων, όπως οι δομές SRT – μηχανισμοί που θυμίζουν ανησυχητικά τα CDO της προ κρίσης εποχής. Αυτά τα παράγωγα συγκεντρώνουν χαρτοφυλάκια δανείων σε «πακέτα» που πωλούνται σταδιακά, επιδιώκοντας υψηλές αποδόσεις με ελεγχόμενο ρίσκο. Είναι το ίδιο είδος χρηματοοικονομικής «μηχανικής» που, πριν από το 2007, οδήγησε στην κατάρρευση της αγοράς στεγαστικών δανείων και άνοιξε τον δρόμο για τη διάρκεια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ο παραλληλισμός με τη «Μεγάλη Απάτη» (The Big Short) του Μάικλ Λιούις είναι σχεδόν αναπόφευκτος. Ο ίδιος ο οργανισμός της Deutsche είχε τότε έναν βασικό ρόλο στο παρασκήνιο μέσω του διαβόητου trader Greg Lippmann – του «τύπου της Deutsche Bank» όπως τον αποκαλούσαν στην ταινία, που ερμήνευσε απολαυστικά ο Ράιαν Γκόσλινγκ. Ήταν από τους πρώτους που προώθησαν τα CDS (πιστωτικά παράγωγα που στοιχηματίζουν στην πιθανότητα χρεοκοπίας), ανοίγοντας τον δρόμο σε μια αγορά η οποία, λίγο αργότερα, θα έβλεπε τον κόσμο να «καίγεται».
Σήμερα, το deja vu είναι έντονο. Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η δανειακή επέκταση που συνοδεύει την τεχνητή νοημοσύνη θυμίζει πολύ το κλίμα της φούσκας των dotcom στις αρχές των 2000s ή της στεγαστικής κρίσης του 2007: δισεκατομμύρια δολάρια επενδύονται σε τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμη αποδείξει τη βιωσιμότητά τους, ενώ τα περιουσιακά τους στοιχεία φθείρονται ραγδαία. Στο μεταξύ, ο «πρωταγωνιστής» της πραγματικής ιστορίας του “The Big Short”, ο Μάικλ Μπάρι, φέρεται να έχει επανέλθει με μια νέα απαισιόδοξη πρόβλεψη, αυτή τη φορά κατά της φούσκας της AI, ποντάροντας εναντίον τρανών ονομάτων όπως η Nvidia και η Palantir. Αν οι φόβοι του επιβεβαιωθούν, το σενάριο της επόμενης κρίσης θα έχει γραφτεί ήδη – με τις ίδιες συνταγές, διαφορετικούς πρωταγωνιστές και την τεχνητή νοημοσύνη στον ρόλο του «νέου real estate» των αγορών.