Ο John Cosmas Snr – γνωστός ως Kosma – διακρίθηκε ως μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στη χονδρική αγορά ψαριών της Μελβούρνης, ενώ ταυτόχρονα άσκησε έντονη επιρροή στην ελληνική παροικία που είχε εγκατασταθεί στην Αυστραλία πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Για να τιμήσουν τον Kosma και την κληρονομιά που «γεννήθηκε» από τη δύναμη και την αποφασιστικότητά του, οι απόγονοί του αναβίωσαν πρόσφατα την αρχική επιγραφή της εμβληματικής του επιχείρησης στη Μελβούρνη – η οποία υπήρξε σύμβολο επιτυχίας για τους «Νέους Αυστραλούς» της εποχής εκείνης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
Ο Kosma γεννήθηκε το 1900 στους ξηρούς, πετρώδεις λόφους της Κύπρου.
Το χωριό του, το Παλαιχώρι, ήταν φτωχικό. Η γη δεν παρήγαγε τίποτα και δεν υπήρχαν βοσκοτόπια για τα ζώα. Με την Κύπρο υπό οθωμανική και στη συνέχεια βρετανική κατοχή, η πρόσβαση σε τρόφιμα ήταν περιορισμένη, και ο Kosma σύντομα κατάλαβε ότι η μόνη του ευκαιρία για μια αξιοπρεπή ζωή θα βρισκόταν αλλού.
Ο Kosma εγκατέλειψε το χωριό σε ηλικία 13 ετών και έζησε στη Λεμεσό, αναλαμβάνοντας περιστασιακές δουλειές στους δρόμους για να επιβιώσει. Το 1921 έφτασε τελικά στην Αυστραλία, περνώντας μέσω Αιγύπτου και Ελλάδας.
Παρά το σχετικά περιορισμένο μορφωτικό του επίπεδο, η χαρισματική του προσωπικότητα, η σωματική του δύναμη, το γεγονός ότι «του έκοβε» και η ακατάβλητη θέλησή του τον βοήθησαν να βρει εργασία στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής στο Port Augusta.
Αργότερα ανέφερε ότι χρειάστηκαν έξι μήνες προτού κάποιος τον προσεγγίσει κοινωνικά, και ίσως η μοναξιά τον ώθησε να χρηματοδοτήσει το ταξίδι δύο αδελφών του στην Αυστραλία.
Μετά την επανένωσή τους, ο Kosma μαζί με τους Panayiotis και Damianos άνοιξαν το 1923 ένα ιχθυοπωλείο στο Port Adelaide. Η επιχείρηση γνώρισε επιτυχία, προσφέροντας εργασία και στέγη στα αδέλφια που κατοικούσαν στον πάνω όροφο του καταστήματος.
Το 1929, όμως, μια πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς το κατάστημα και όλα τα υπάρχοντα των αδελφών. Με την αποζημίωση από την ασφάλεια στα χέρια τους, ο Kosma και τα αδέλφια δεν το έβαλαν κάτω, συνέχισαν την πορεία τους.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟ ’30
Ο Kosma επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τη Σοφία (το γένος Maheras).
Το νεόνυμφο ζευγάρι έκανε το μήνα του μέλιτος στο πλοίο για το Wellington της Νέας Ζηλανδίας, με τη νύφη να γιορτάζει τα 18α γενέθλιά της κατά την άφιξη στο λιμάνι.
Η επιχείρηση που ίδρυσαν τα αδέλφια πριν σχεδόν 100 χρόνια εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό την επωνυμία «Kilbirnie Fish Supply».
Υπάρχει μυστήριο γύρω από τους λόγους της απόφασής του, αλλά το 1933, με την οικογένειά του να μεγαλώνει και την επιχείρηση να ευημερεί, ο Kosma αποφάσισε να μετακομίσει στη Μελβούρνη όπου και τελικά εγκαταστάθηκε μόνιμα.
Λειτούργησε έναν πάγκο στην ψαραγορά που εκείνη την εποχή βρισκόταν στη γωνία των οδών Flinders και Spencer.
Εκεί τοποθετήθηκε η επιγραφή που σώζεται μέχρι σήμερα, στολίζοντας την είσοδο της επιχείρησης.
Λίγο αργότερα, παρέδωσε ένα κιβώτιο ψάρια στον διευθυντή του τμήματος deli της G.J. Coles στην οδό Swanston, καθιερώνοντας έτσι τη θέση του ως κύριου προμηθευτή ψαριών της επιχείρησης.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, η ελληνική κοινότητα άρχισε να κυριαρχεί σε καφετέριες και επιχειρήσεις του εμπορίου ψαριών σε όλη τη Μελβούρνη.
Το 1939, η εφημερίδα The Herald ανέφερε ότι το 80% αυτών των επιχειρήσεων ανήκε σε Έλληνες. Την ίδια περίοδο, στην ψαραγορά ξεχώρισαν και άλλα γνωστά ελληνικά ονόματα και προσωπικότητες, όπως οι Theo Marmaros, Jimmy Matthews, Kaladis, Polites και Racovolis.
ΝΕΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
Με τις εκτενείς επαφές του και την επιχειρηματική του διορατικότητα, ο Kosma δημιούργησε νέες ευκαιρίες για εμπόρους ψαριών στη Μελβούρνη, εισάγοντας μπλε μπακαλιάρο από τη Νέα Ζηλανδία, ιδρύοντας καπνοδόχο – σύστημα που οδηγεί τον καπνό μακριά από τον χώρο παραγωγής και επιτρέπει το σωστό κάπνισμα των προϊόντων- στο Liverpool Street (κοντά στην Bourke Street) και αξιοποιώντας τις εγκαταστάσεις καταψύκτη της Sennitt’s Ice Cream απέναντι από την αγορά (σημερινό Southbank).
Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στη δεκαετία του ’50, ο μεγαλύτερος γιος του Kosma, John Cosmas (Jnr), εντάχθηκε στην αναπτυσσόμενη επιχείρηση μαζί με τον μικρότερο γιο, Con, σηματοδοτώντας τη γέννηση της J. Cosmas & Sons.
Η τρίτη κόρη, Madeline, εξαιρετική μαθηματικός, ανέλαβε τη διαχείριση των οικονομικών, αλλά, όπως συνηθιζόταν τότε, η συμβολή της γυναίκας δεν αναγνωριζόταν στην επιγραφή της επιχείρησης.
Με την επιχείρησή του πλέον καλά εδραιωμένη και την κοινωνική του θέση ισχυρή, η επιτυχία και η επιβλητική παρουσία του Kosma τον οδήγησαν στην εκλογή του ως πρόεδρου της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης.
Παράλληλα, η γενναιόδωρη και ικανή Σοφία προσέφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες της στον Ερυθρό Σταυρό, υποστηρίζοντας το κύμα μεταναστών μετά τον πόλεμο, βοηθώντας τους να βρουν στέγαση, εργασία και να ενταχθούν στην πολυπολιτισμική κοινωνία της Μελβούρνης.
Η Σοφία τιμήθηκε τελικά από τον τότε Βασιλιά της Ελλάδας για τις ακούραστες φιλανθρωπικές της προσπάθειες, με την υποστήριξη της μεγαλύτερης κόρης της, Ethel, και αργότερα της νύφης της, Olga.
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
Η J. Cosmas & Sons επέκτεινε το μέγεθος του πάγκου της στη νέα αγορά στο Footscray, που άνοιξε το 1959.
Άλλα ελληνικά ονόματα που ξεχώρισαν στο Footscray ήταν οι Miriklis, Kivelos, Geralis, Kyzantis, Skliros και Yotis Brothers, με τον Tim Yotis να ξεκινά ως υπάλληλος της J. Cosmas & Sons.
Παράλληλα, η επιχείρηση μετέφερε την επεξεργασία ψαριών στο North Melbourne, δίπλα στο Old Melbourne Hotel, δημιουργώντας μεγαλύτερη καπνοδόχο και εγκαταστάσεις καταψύξεων. Επιπλέον, επεκτάθηκε στη διανομή τροφίμων σε όλη τη Μελβούρνη και την επαρχία, εξυπηρετώντας ακόμα και την πρώτη υπεραγορά της Αυστραλίας, Dickins στο Balwyn.
Τριάντα χρόνια αργότερα, ο Kosma ξεκίνησε τη μεταβίβαση της διοίκησης στους γιους του, John και Con. Τον επόμενο χρόνο, μετά τον θάνατό του το 1976, η επιχείρηση διαχωρίστηκε: ο John ανέλαβε τη διανομή τροφίμων, ενώ ο Con ανέπτυξε νέες εγκαταστάσεις για επεξεργασία και κάπνισμα ψαριών.
Από το ταπεινό της ξεκίνημα, η επιχείρηση J. Cosmas & Sons εξελίχθηκε σε μια ιστορία επιτυχίας.
Η διατήρηση της αρχικής επιγραφής στον 21ο αιώνα λειτουργεί ως ισχυρό σύμβολο για τους απογόνους του Kosma, τα μέλη της ελληνικής διασποράς και την ευρύτερη κοινότητα, αναδεικνύοντας τα οφέλη που προκύπτουν από την καινοτομία, τη σκληρή δουλειά, τον υπολογισμένο ρίσκο και την ακατάβλητη αποφασιστικότητα.
Το 2025 σηματοδοτεί τη 50ή επέτειο του θανάτου του Kosma.
*Το κείμενο αυτό συντάχθηκε από δύο από τα εγγόνια του, τον Dallas (γιός του John Cosmas Jnr.) και τη Sophia (κόρη του Con Cosmas).
The post Ο Kosma και η κληρονομιά του στην ιχθυαγορά της Μελβούρνης appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.