Στα 10 δισ. ευρώ κινείται ο λογαριασμός που πλήρωσαν (και εξακολουθούν να πληρώνουν) οι συνταξιούχοι σε 14 χρόνια, μέσω της ισχύουσας μνημονιακής Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), μια πρωτοφανής διπλή και άδικη φορολόγηση, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι μειώνει τους φόρους.
Μόνο για το 2025 οι συνταξιούχοι με ΕΑΣ θα πληρώσουν 886 εκατ. ευρώ όταν η κυβέρνηση εξήγγειλε συνολικά φορολογικά μέτρα, για το 2026, ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
Τονίζεται ότι με τον Νόμο 3863/2010 θεσπίστηκε η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για όλες τις κύριες συντάξεις που υπερέβαιναν το ποσό των 1.400 ευρώ, ενώ με τον Νόμο 3986/2011 θεσπίστηκε η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) επί όλων των επικουρικών συντάξεων που υπερέβαιναν τα 300 ευρώ μεικτά.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι συνολικές απώλειες για την περίοδο 2010-2024 από τις περικοπές υπέρ ΕΑΣ των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν σε 10 δισ. ευρώ. Μάλιστα το 2025 πάνω από 440.000 συνταξιούχοι (ή οι κληρονόμοι τους) με κύρια μεικτή σύνταξη άνω των 1.400 ευρώ (1.433 ευρώ από 1-1-2025) και επικουρική μεικτή σύνταξη άνω των 300 ευρώ (οι συντελεστές παραμένουν ίδιοι) θα χάσουν συνολικά το υπέρογκο ποσό των 886 εκατ. ευρώ (766 + 120), σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025, μόνο από την ΕΑΣ, αφού υφίστανται τις περικοπές ύψους 3%-14% (κύριες συντάξεις) και 3%-10% (επικουρικές).
Οι δύο μεγάλες αδικίες με τη φορολόγηση της ΕΑΣ είναι οι παρακάτω:
- Διπλή φορολόγηση της ΕΑΣ. Η πρώτη αδικία αφορά τη διπλή φορολόγηση των συνταξιούχων που πληρώνουν εισφορά υπέρ ΕΑΣ. Για την κατηγορία αυτή δεν τηρείται το αφορολόγητο όριο των 8.636 ευρώ (ετήσιο εισόδημα), όπως ισχύει για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες αφού αυτοί επιβαρύνονται με παρακράτηση λόγω ΕΑΣ από το πρώτο ευρώ. Δηλαδή ο ΕΦΚΑ παρακρατεί την εισφορά υπέρ ΕΑΣ στην πηγή υπολογίζοντάς τη στο αρχικό μεικτό ποσό της σύνταξης. Σε δεύτερο στάδιο υπολογίζει την εισφορά υπέρ υγείας (6%) και στο τελευταίο στάδιο επιβάλλεται ο φόρος. Ετσι, για το ίδιο ποσό οι υπόχρεοι σε ΕΑΣ έχουν διπλή επιβάρυνση γιατί σ’ αυτούς δεν ισχύει η προοδευτική κλίμακα.
- Λανθασμένη τιμαριθμοποίηση των κλιμακίων της ΕΑΣ. Η δεύτερη αδικία δημιουργείται από τον νέο τρόπο τιμαριθμοποίησης των συντελεστών της ΕΑΣ και τον τρόπο υπολογισμού τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, συνταξιούχοι με υψηλότερη σύνταξη λαμβάνουν λιγότερα από συνταξιούχους με χαμηλότερη σύνταξη μετά την παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης. Αν δεν αλλάξουν οι συντελεστές και δεν γίνεται η παρακράτηση «επάνω στο κλιμάκιο», η αδικία αυτή θα διαιωνίζεται και θα μονιμοποιηθεί μετά την τιμαριθμοποίηση στα κλιμάκια της εισφοράς. Οι συνταξιούχοι παρατηρούν ότι η ΕΑΣ είναι μια «άδικη και παράνομη παρακράτηση», η οποία όχι μόνο απομειώνει τις όποιες προβλεπόμενες νόμιμες αυξήσεις στις συντάξεις, αλλά σε πολλούς συνταξιούχους, με την αύξηση των συντάξεων το 2025 κατά 2,5% και ταυτόχρονα την αλλαγή της κλίμακας ΕΑΣ σε μεγαλύτερο ποσοστό, καταγράφεται μείωση του πληρωτέου ποσού, γεγονός που αντίκειται στις διατάξεις του Συντάγματος, οι οποίες ορίζουν ότι κανένα πληρωτέο ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το προηγούμενο. Τονίζεται ότι το ψαλίδι στην ΕΑΣ μηδενίζει σε πολλές περιπτώσεις την αύξηση των συντάξεων, με αποτέλεσμα το καθαρό ποσό μετά την αύξηση και την παρακράτηση να είναι μικρότερο από το αρχικό. Παράλληλα, η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος ζητεί την κατάργηση της ΕΑΣ ώστε να πάψουν οι «απόμαχοι» να πληρώνουν διπλή φορολογία: τόσο στην Εφορία όσο και στο ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών). Ειδικά όταν η ΕΑΣ επεμβαίνει στο σύνολο της αμοιβής, ακόμα και επί του αφορολόγητου ποσού.
Αποθεματικά 17 δισ. ευρώ
Τονίζεται ότι η ΕΑΣ καταλήγει στον κουμπαρά του ΑΚΑΓΕ. Στον κουμπαρά του Ασφαλιστικού έχουν σωρευτεί μέχρι στιγμής αποθεματικά πάνω από 17 δισ. ευρώ, ενώ για το 2025 αναμένονται έσοδα 2,68 δισ. ευρώ από 2,61 δισ. ευρώ που εκτιμήθηκαν για το 2024. Ο σκοπός του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών είναι να καλύψει την επάρκεια των μελλοντικών συντάξεων από τις αυξημένες ανάγκες που προκαλούν η δημογραφική γήρανση από τη μια και η αυξημένη ροή των συνταξιοδοτήσεων από την άλλη. Ο λογαριασμός του ΑΚΑΓΕ συστάθηκε ακριβώς για να συμπληρώνει τις δαπάνες για την πληρωμή των συντάξεων των επόμενων γενιών.
Tέλος, το Ελεγκτικό Συνέδριο βγάζει «κίτρινη κάρτα» στους φορείς του Δημοσίου για την πλημμελή ανταπόκρισή τους στην υποχρέωσή τους να αποδίδουν πόρους στο ΑΚΑΓΕ. Το ποσό των οφειλών, σημειώνει, είναι ανέφικτο να προσδιοριστεί επαρκώς με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία· εκτιμάται, όμως, ότι υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.