Δεν περίμενα το βιβλίο που υπογράφει ο Αλέξης Τσίπρας για να συμπεράνω ότι ο πρώην πρωθυπουργός, πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής ιδρύματος που φέρει το όνομά του είναι εκτελεστής τσιτάτων και, γενικότερα, προχειρότητας. Τα πρώτα δείγματα γραφής, που κυκλοφόρησαν, το επιβεβαιώνουν. Γι’ αυτό και η απήχηση που έχουν τα λάθη και οι προχειρότητες στο Διαδίκτυο έχω την εντύπωση ότι παράγει περισσότερο θόρυβο (και πλάκα) από τις κινήσεις για να δομήσει και να ανακοινώσει κόμμα.
Πρώτα απ’ όλα, διάβασα χθες στα «ΝΕΑ» αποσπάσματα από το βιβλίο του, όπως τα έχει καταχωρίσει στο ρεπορτάζ της η Μυρτώ Λιαλιούτη. Το έχω ξαναπεί στο παρελθόν: ο Τσίπρας, πέρα κι από πρωθυπουργός, αυτό που κατά βάθος θα ήθελε να γίνει είναι ένας διανοούμενος. Σαν τους γάλλους διανοουμένους, φυσικά, αυτούς που αποκαλούνται gauche caviar – ένας αριστερός του χαβιαριού, απ’ αυτούς που λύνουν τα προβλήματα του κόσμου στο καφενείο, ει δυνατόν με το αζημίωτο, με κάποια καλή αμοιβή από πανεπιστήμιο, από εφημερίδα ή καλύτερα από χορηγό (οι καλύτεροι χορηγοί είναι οι διαχειριστές της πατρικής περιουσίας). Ή σαν τους Ελληνες, που μιμούνται τους Γάλλους, έστω κι αν το χαβιάρι είναι απλησίαστο, οπότε αρκούνται σε εσπρέσο.
Με το βιβλίο, που ακούω (χωρίς βεβαίως να το πιστεύω, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα) ότι το έχει συντάξει διαπρεπής διανοούμενος ο οποίος έχει διδαχθεί από τον Τσίπρα την kolotoumba, πλέον ο πρώην πρωθυπουργός χειραφετείται. Οι μέντορες του παρελθόντος, ο Ζίζεκ, η Ναόμι Κλάιν που την έλεγε Κάμπελ, ο Ζουράρις και ο Μπαλτάς, ο Αγκάμπεν, είναι πλέον παρωχημένοι. Τώρα συνομιλεί μόνο με τους μεγάλους μεγάλους. «ΤΑ ΝΕΑ», χθες, επεσήμαιναν ότι στον πρόλογο τσιτάρει και Αλτουσέρ.
Βρήκα το τσιτάτο του Αλτουσέρ, που το έχει ενσωματώσει στην πρόζα του (έστω, στην πρόζα που υπογράφει): «Το μέλλον διαρκεί πολύ». Είναι τίτλος βιβλίου του. Πολύ ωραίος τίτλος, πολύ ωραίο τσιτάτο, αλλά είναι λάθος να το χρησιμοποιείς για να ορίσεις την πολιτική σου. Το βιβλίο, που το έχω διαβάσει, κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1982 σε μετάφραση Αγγελου Ελεφάντη και Ρούλας Κυλιντηρέα, στις εκδόσεις του Πολίτη, και σε κάποια σημεία του είναι σπαρακτικό. Δεν αναφέρεται στον στρουκτουραλιστικό μαρξισμό του Αλτουσέρ, αλλά στο δικό του, το προσωπικό θέμα: τη δολοφονία της γυναίκας του από τον ίδιο. Ναι, την έπνιξε με τα χέρια του ενώ της έκανε μασάζ – και στο βιβλίο περιγράφει πώς έγινε. Περιγράφει επίσης την πάλη του με την ψυχική αρρώστια – λόγω της οποίας, μετά τον φόνο, βρέθηκε σε άσυλο και ποτέ δεν ξανασχολήθηκε με τις θεωρίες του.
Καλά είναι τα βιβλία, αλλά δεν έχουν μόνο εξώφυλλα. Εχουν και περιεχόμενο.
Ωπ. Είπα εξώφυλλο και θέλω να πω ότι το εξώφυλλο της «Ιθάκης», του βιβλίου που υπογράφει ο Τσίπρας, φάνηκε σε όλους αντιγραφή του καθιερωμένου εξωφύλλου αυτοβιογραφιών. Το αμερικανικό μοντέλο, που κυριαρχεί, περιέχει έναν διακριτικό τίτλο και μια ωραία φωτογραφία του συγγραφέα – ή αυτού που εμφανίζεται ως συγγραφέας. Εκδότες του Ομπάμα, της Κάμαλα Χάρις, της Μέρκελ και άλλων αντέγραψαν αυτό το μοντέλο. Στην Ελλάδα ο εκδότης του Κασσελάκη. Και του Τσίπρα.
Μόνο που, όπως έγραψε χθες το Protagon, η φωτογραφία που χρησιμοποιείται έχει χρησιμοποιηθεί στις αφίσες του ΣΥΡΙΖΑ το 2019. Πολύ ωραία ιδέα του Τσίπρα, να βάζει στο εξώφυλλο φωτογραφία απ’ όταν ήταν πιο νέος. Να θυμηθώ αύριο να στείλω στα «ΝΕΑ» κι εγώ μια παλιά, απ’ όταν είχα μαλλιά.