Μπορούσες σχεδόν να ακούσεις τη φωνή της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, καθώς ο νεαρός Vasilios Kaimakamis έπαιζε στο μπουζούκι του το «Τα παιδιά του Πειραιά» του Μάνου Χατζιδάκι την ώρα που οι καλεσμένοι συγκεντρώνονταν στον χώρο.
Δίπλα του στεκόταν η μητέρα του, Stavroula Kaimakamis. Ο μαθητής της ΣΤ’ τάξης του Oakleigh Grammar είχε «διαβάσει» το κλίμα της αίθουσας καθώς ερμήνευε το διαχρονικό μουσικό κομμάτι — και δεν είχε καμία αμφιβολία για τη σημασία του βιβλίου που επρόκειτο να παρουσιαστεί.
«Είναι για τους Έλληνες. Για το πώς έφτιαξαν τα μαγαζιά, τα σπίτια, τα σχολεία», είπε ο 11χρονος Vasilios στην εφημερίδα «Νέος Κόσμος».
Και για πολλά ακόμη.
Οι πρωτοπόροι Έλληνες του Oakleigh, οι απόγονοί τους, νεότεροι φορείς αλλαγής και μερικοί σημαντικοί φιλέλληνες συγκεντρώθηκαν στην «ελληνική καρδιά» της Μελβούρνης, στο Oakleigh, για την παρουσίαση του βιβλίου του τοπικού ιστορικού συλλόγου Oakleigh is Our Life: Greek Settlement in Oakleigh («Το Oakleigh είναι η ζωή μας») το απόγευμα της Πέμπτης 6 Νοεμβρίου, στο Oakleigh Chambers της οδού Atherton.
Ο αγαπημένος ιερέας της ενορίας των Αγίων Αναργύρων επί 35 χρόνια, αείμνηστος π. Nicholas Moutafis, θα ήταν περήφανος: η προτομή του, δίπλα στον χώρο της εκδήλωσης, έλαμπε κάτω από το χρυσαφί φως του δειλινού.
Το βιβλίο παρουσίασε ο πρώτος πολιτικός ελληνικής καταγωγής που κατέχει την έδρα του Oakleigh, ο Υπουργός Steve Dimopoulos, ενώ παρευρέθηκαν πολλοί επίσημοι, ανάμεσά τους η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη Dimitra Georgantzoglou, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στην Άνω Βουλή της Βικτώριας David Davis, ο Δήμαρχος Monash Paul Klisaris, ο πρώην δημοτικός σύμβουλος Monash και ομοσπονδιακός υποψήφιος του Φιλελεύθερου Κόμματος Theo Zographos, καθώς και ο George Lekakis.
Ανάμεσα στους περίπου 70 παρευρισκόμενους ξεχώριζαν γνωστές μορφές της τοπικής κοινωνίας του Oakleigh, όπως η Evangelia Moutafis, χήρα του π. Nicholas Moutafis, ο Con Baltas, μέλος της επιτροπής των Αγίων Αναργύρων επί 55 χρόνια, η Ermioni Nasiopoulos, πρόεδρος του συλλόγου Ελληνίδων «Καρυάτιδες Oakleigh», η Vicky Kafkakis, καθώς και μέλη της οικογένειας Menidis.
Το έργο υπογράφει η Ann Nield, κάτοικος Hughesdale και γραμματέας του οργανισμού History Monash Inc., η οποία έχει στενούς δεσμούς με την Ελλάδα. Μία από τις κόρες της είναι παντρεμένη με τον Christopher Green, του οποίου οι παππούδες κατάγονται από τα Κύθηρα. Η μητέρα του, Maria Green —η «συμπεθέρα Maria», όπως την αποκαλεί με αγάπη η Nield— γεννήθηκε στο Κουίνσλαντ και ανήκει στην επιφανή οικογένεια Samios.
Η Nield έζησε επίσης στην Ελλάδα μαζί με τον πρώην σύζυγό της, Ian Webb, Πρώτο Γραμματέα της Πρεσβείας της Αυστραλίας στην Αθήνα, και την οικογένειά τους, από το 1978 έως το 1981.
Το βιβλίο εξετάζει πώς το Oakleigh, από «ένα απλό χωριό» και «πολύ αγγλοκεντρικό» τη δεκαετία του 1950, εξελίχθηκε στο ελληνικό κέντρο της Μελβούρνης που γνωρίζουμε σήμερα. Εξυμνεί το θάρρος και τα επιτεύγματα εκείνων που ήρθαν από την Ελλάδα για μια νέα ζωή και ρίζωσαν στο Oakleigh, ενώ ερευνά γιατί η περιοχή αυτή έγινε «η ελληνική καρδιά της Μελβούρνης».
Με επιχορήγηση ύψους $7.400 από το Monash Community Grants Program, το βιβλίο είναι το πρώτο έργο ιστορικής εταιρείας στη Βικτώρια που επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ελληνική κοινότητα.
Μιλώντας στον «Νέο Κόσμο» πριν από την παρουσίαση, η Nield ανέφερε ότι εμπνεύστηκε τον τίτλο του βιβλίου από έναν εμβληματικό επιχειρηματία του Oakleigh, την ιδιοκτήτρια του Niko’s Quality Cakes, Tass Poupouzas.
«Αυτό ήταν κάτι που άκουσα από την Tass Poupouzas από το Niko’s Cakes», είπε.
«Είναι τόσο βαθιά δεμένη με το Oakleigh που είπε: ‘Μα, το Oakleigh είναι η ζωή μας’».
Ύστερα από δύο χρόνια έρευνας και συγγραφής, η Nield πήρε συνεντεύξεις από 17 ελληνικές οικογένειες, μιλώντας με μέλη πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς. Το βιβλίο αναδεικνύει τους βασικούς λόγους που ώθησαν τους Έλληνες να εγκατασταθούν στο Oakleigh — από τις βιομηχανίες και τα εργοστάσιά του, έως την εύκολη πρόσβαση στη σιδηροδρομική γραμμή και τα μεγαλύτερα, νεότερα σπίτια σε ευρύχωρα οικόπεδα, σε σχέση με το κέντρο της πόλης.
«Ελπίζω να απαντά στο ερώτημα: γιατί το Oakleigh είναι η καρδιά του ελληνισμού εδώ;» είπε.
«Και νομίζω πως όσοι το διαβάσουν θα βρουν αρκετές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα».
Ο πρώην πρόεδρος της Πολυπολιτισμικής Επιτροπής Βικτώριας, κοινωνικός λειτουργός, νοσηλευτής και κάτοικος του Carlisle Crescent στο Oakleigh επί 30 χρόνια, ο 67χρονος George Lekakis, που υπογράφει τον πρόλογο του βιβλίου, δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ότι το έργο αυτό είναι πρωτοποριακό. «Για πρώτη φορά, ένας ιστορικός σύλλογος στη Βικτώρια αφιερώνει το έργο του στην ελληνική κοινότητα, παρουσιάζοντας την ιστορία των ανθρώπων ελληνικής καταγωγής», είπε.
«Είναι πραγματικά μια αξιοσημείωτη ιστορία».
Η ίδια η ιστορία του Lekakis είναι εξίσου αξιοσημείωτη. Όπως περιγράφεται και στο βιβλίο, η εμπειρία και οι δεσμοί του με την ελληνική κοινότητα τον οδήγησαν να συμμετάσχει στο πρωτοποριακό Chadstone Community Health Centre της κυβέρνησης Whitlam, στην οδό Poath, μαζί με την Helen Andriotis. Ο αείμνηστος π. Nicholas Moutafis συνεργαζόταν στενά μαζί τους, στηρίζοντας την τοπική ελληνική κοινότητα.
Το Chadstone Community Health, που βρίσκεται κοντά στο Oakleigh, ήταν το δεύτερο κέντρο κοινοτικής υγείας της Βικτώριας και άνοιξε το 1975. Ήταν μέρος της ολιστικής προσέγγισης της τότε εργατικής κυβέρνησης του Whitlam στην ιατρική και σηματοδότησε μια νέα εποχή στην προώθηση της κοινοτικής υγείας, με έμφαση στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές παραμέτρους της υγείας, καθώς και στην πρόληψη.
Ο Lekakis, που σήμερα είναι ημι-συνταξιούχος, εξέφρασε τον θαυμασμό του για την Ann Nield, η οποία εθελοντικά ανέλαβε τη συγγραφή και την έρευνα του βιβλίου.
«Είναι σημαντικό η ελληνική ιστορία να καταγράφεται και να τιμάται, και αυτό το βιβλίο το καταφέρνει», είπε.
«Κανείς άλλος δεν το έχει κάνει».
Ο Dimopoulos, που είναι επίσης ο πρώτος βουλευτής ελληνικής καταγωγής που εκπροσωπεί την εκλογική περιφέρεια του Oakleigh στα 87 χρόνια της ιστορίας της, μεγάλωσε στο Oakleigh και σήμερα ζει στο κοντινό Carnegie. Μιλώντας στον «Νέο Κόσμο», τόνισε τη σημασία του βιβλίου.
«Η ιστορία μπορεί να φαίνεται κάτι αφηρημένο», είπε.
«Αυτό όμως είναι τόσο κοντά μας, που μπορείς να δεις τον εαυτό σου μέσα του.»
Ο δήμαρχος Monash, Paul Klisaris, ο οποίος έζησε στο Oakleigh για τρία χρόνια όταν μετανάστευσε με τον πατέρα, τη μητέρα και την αδελφή του στην Αυστραλία, το 1968 — ενώ ο αδελφός του γεννήθηκε αργότερα στο Oakleigh — δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ότι το βιβλίο είναι ανεκτίμητο.
«Αυτό που έχουμε εδώ είναι μια χρονοκάψουλα», είπε.
«Πρέπει να νοιαζόμαστε για βιβλία σαν κι αυτό· είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο ενός ελληνικού πολιτισμού χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο καταγωγής του».
Η επιχειρηματίας του Oakleigh και ιδιοκτήτρια του Niko’s Quality Cakes, Tass Poupouzas, 63 ετών — που πιστώνεται με την έμπνευση του τίτλου του βιβλίου και διατηρεί την επιχείρησή της στην περιοχή εδώ και 40 χρόνια — θυμήθηκε ότι, όταν εκείνη και ο σύζυγός της σχεδίαζαν να ανοίξουν το πρώτο τους κατάστημα, ένας Έλληνας μεσίτης τούς είχε αποτρέψει.
«Φύγετε από εδώ, παιδιά. Θα χάσετε τα λεφτά σας», θυμάται να τους είχε προειδοποιήσει.
Το ζευγάρι αγνόησε τη συμβουλή και αρχικά εγκαταστάθηκε στην Atherton Rd, προτού μεταφερθεί στην Portman St (41–43) και τελικά στις σημερινές εγκαταστάσεις του, στην Portman St (25–27) στο Eaton Mall. Διατηρούν επίσης το Niko’s Café στο Fairfield, ενώ σύντομα πρόκειται να ανοίξουν νέο κατάστημα στο Templestowe.
Η Poupouzas θυμάται ότι εκείνα τα χρόνια το ζευγάρι «παρακαλούσε» τα ελληνικά εστιατόρια της πόλης και των γύρω περιοχών να έρθουν στο Oakleigh.
«Τώρα είναι όλοι στο Oakleigh», είπε.
«Για 25 χρόνια ήμασταν μόνοι μας».
Η επιμονή τους και η πίστη τους στη δυναμική του Oakleigh δικαιώθηκαν: σταδιακά, οι ελληνικές επιχειρήσεις άρχισαν να καταφθάνουν. Πρώτος ήρθε ο ταξιδιωτικός πράκτορας Chronis Travel από την οδό Lonsdale, ακολούθησαν ο εστιάτορας και επιχειρηματίας ψυχαγωγίας Con Tangalakis και η οικογένεια Spanos με το Vanilla Lounge.
Η 90χρονη Evangelia Moutafis, που παραβρέθηκε στην παρουσίαση μαζί με την κόρη της Stefanie και την εγγονή της, δήλωσε ενθουσιασμένη με το βιβλίο. Η Stefanie Moutafis είπε στον «Νέο Κόσμο» ότι υπάρχουν πολλές αναφορές στη ζωή και το έργο του αείμνηστου πατέρα της, π. Nicholas Moutafis, μεταξύ αυτών και η ιστορία για το πώς, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη, έκρυψε τον Αυστραλό στρατιώτη, δεκανέα Charles Elphick.
Οι μικροί τότε γιοι του Moutafis μετέφεραν τρόφιμα στον «Charlie» στην κρυψώνα του, και όταν τελείωσε ο πόλεμος, ο Elphick ανέλαβε να υποστηρίξει τη μετανάστευση της οικογένειας Moutafis στην Αυστραλία, όπου εγκαταστάθηκαν τελικά το 1949.
Μιλώντας στα ελληνικά στον «Νέο Κόσμο», ο Con Baltas, που υπηρετεί στην επιτροπή των Αγίων Αναργύρων εδώ και 55 χρόνια, δήλωσε περήφανος για τα επιτεύγματα της εκκλησίας της οδού Willesden.
«Έχουμε την εκκλησία, τα σχολεία, 24 διαμερίσματα για ηλικιωμένους και την αίθουσα εκδηλώσεων», είπε.
«Προσπαθούμε να βοηθάμε όλους τους Έλληνες που απευθύνονται σε εμάς για βοήθεια».
Ο Baltas είπε ότι ζει στο Oakleigh από την πρώτη ημέρα που έφτασε στην Αυστραλία, το 1962 — αρχικά σε ένα σπίτι στην οδό Atherton, προτού χτίσει το νέο του σπίτι στην οδό Merbow, στο Oakleigh. Υπηρέτησε ως γραμματέας της επιτροπής των Αγίων Αναργύρων επί 17 χρόνια και ως πρόεδρος για 16. Υπήρξε επίσης συνιδιοκτήτης του εμβληματικού καταστήματος fish and chips στη γωνία των οδών Station και Portman, απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό.
Η 23χρονη εγγονή του, Mary Alabournos, που τον συνόδευσε στην παρουσίαση του βιβλίου, είπε πως νιώθει ευγνωμοσύνη για το έργο του παππού της, αφού φοίτησε στο νηπιαγωγείο, το δημοτικό και το γυμνάσιο των Αγίων Αναργύρων — σημερινό Oakleigh Grammar.
Το βιβλίο, 195 σελίδων και γραμμένο στα αγγλικά, έχει στο εξώφυλλό του Έλληνες μετανάστες με παραδοσιακές φορεσιές, στο υπερωκεάνιο «Ελληνίς» πλέοντας προς την Αυστραλία, τον Απρίλιο του 1965. Δεύτερος από αριστερά στην πρώτη σειρά είναι ο Peter Menidis, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Oakleigh με τη σύζυγό του, Sophia, και περιλαμβάνεται στις σελίδες του βιβλίου.
Με πρόλογο του πρώην προέδρου της Πολυπολιτισμικής Επιτροπής Βικτώριας, George Lekakis, το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη, περιλαμβάνοντας παραπομπές, εκτενή βιβλιογραφία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, καθώς και ευρετήριο.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου παρακολουθεί τη διαδρομή της ελληνικής μετανάστευσης προς την Αυστραλία, από τα μέσα του 19ου αιώνα έως σήμερα. Αναδεικνύει τις ρίζες των μεταναστών, τα κίνητρα και τις συνθήκες που τους ώθησαν να φύγουν από την Ελλάδα, καθώς και το πώς εγκαταστάθηκαν, εργάστηκαν και οργάνωσαν τη ζωή και τους θεσμούς τους στη νέα τους πατρίδα.
Το δεύτερο μέρος παρακολουθεί την ιστορία του Oakleigh ως προαστίου — από δασική έκταση και ενδιάμεσο σταθμό μεταξύ Μελβούρνης και Gippsland, έως την πληθυσμιακή έκρηξη των μεταναστών μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το τρίτο μέρος, που εκτείνεται από τις σελίδες 47 έως 168, φωτίζει τους λόγους για τους οποίους το Oakleigh έγινε πόλος έλξης για τόσους Έλληνες και πώς η περιοχή άρχισε να ανθίζει. Αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στη μετακίνηση βιομηχανιών και εργοστασίων στο Oakleigh και τα περίχωρά του — όπως το εργοστάσιο τηλεφωνικών καλωδίων που μεταφέρθηκε στο Clayton το 1964 — αλλά και στην ανάγκη των Ελλήνων να εγκαταλείψουν τα στενά, πυκνοκατοικημένα προάστια του Richmond και του Prahran, αναζητώντας πιο ευρύχωρα, νεόκτιστα σπίτια με γη.
Μια από τις γυναίκες που μίλησαν για το βιβλίο θυμάται το Oakleigh του 1973 να έχει ακόμη μικρές φάρμες· η οικογένειά της περπατούσε ως εκεί για να αγοράσει αυγά και φρούτα, και θυμάται να βλέπει άλογα να βόσκουν σε οικόπεδα ανάμεσα στα σπίτια.
Η ελληνική παρουσία στο Oakleigh άρχισε έτσι να αυξάνεται ραγδαία: στον κατάλογο Sands & McDougall το 1953 καταγράφεται μόνο ένα ελληνικό επώνυμο και έξι ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ το 1974 οι αριθμοί αυτοί είχαν φτάσει τις 275 οικογένειες και 15 επιχειρήσεις. Με την αυξανόμενη ελληνική κοινότητα, δημιουργήθηκαν θεσμοί όπως η εκκλησία και τα σχολεία των Αγίων Αναργύρων, κέντρα υγείας και πρόνοιας, κοινωνικοί και αθλητικοί σύλλογοι, καθώς και το πρώτο ελληνικό γηροκομείο της Βικτώριας, η «Στέγη» στην οδό Springs του Clayton South, που εγκαινιάστηκε από τον Γενικό Κυβερνήτη Bill Hayden το 1991.
Οι Έλληνες της περιοχής άρχισαν επίσης να συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική, με τον Peter Katavolos από το Oakleigh να εκλέγεται το 1976 στη δημοτική ενότητα Clayton Ward του Oakleigh Council.
Το βιβλίο εξετάζει ακόμη την ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας των Ελλήνων του Oakleigh, από το κατάστημα θαλασσινών του Jack Mirikles στην οδό Atherton, που άνοιξε τον Φεβρουάριο του 1963, έως τη σημερινή ελληνική πιάτσα του Eaton Mall, με εστιατόρια όπως τα Nikos, Vanilla και Melissa.
Κατά την είσοδο των προσκεκλημένων, προβαλλόταν συνεχώς σειρά φωτογραφιών από το βιβλίο. Ανάμεσά τους: ο π. Nicholas Moutafis σε νεαρή ηλικία· μέλη της οικογένειας Menidis· το πρώτο κατάστημα του βετεράνου μεσίτη του Oakleigh, Jim Lozogas, στην Atherton Rd 20, με ελληνικές επιγραφές στην πρόσοψη· το παλιό πολυκατάστημα Fossey’s (σήμερα Alimonakis Pharmacy), στη γωνία Eaton Mall και Atherton Rd· το πρώην κατάστημα ανδρικών ειδών Gaitley’s, που πουλούσε και σχολικές στολές (σήμερα Meat Me Souvlakeri), στη γωνία Eaton Mall και Chester St· φωτογραφία της οδού Dandenong γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα — τότε γνωστής ως The Broadway· μια ετικέτα αποσκευών από ένα από τα τρία πλοία της γραμμής Chandris που μετέφεραν Έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία, το υπερωκεάνιο «Πατρίς»· καθώς και φωτογραφίες συλλόγων όπως οι Oakleigh Cannons, το Hellenic Bowls Club και ο σύλλογος Ελληνίδων «Καρυάτιδες Oakleigh».
Κατά την παρουσίαση του βιβλίου, ο Υπουργός Steve Dimopoulos, μιλώντας στα ελληνικά και στα αγγλικά, ανέφερε χαρακτηριστικά πως στο Oakleigh έχει ριζώσει κάτι ουσιαστικό και διαχρονικό. «Με πολλούς τρόπους», σημείωσε, «πρόκειται για μια ιστορία αγάπης ανάμεσα στους Έλληνες και την Αυστραλία. Είναι επίσης μια ιστορία για το πώς αυτή η χώρα αγάπησε τους Έλληνες».
Στην ομιλία του, επίσης στα ελληνικά και στα αγγλικά, ο Δήμαρχος Monash, Paul Klisaris, απέδωσε πρώτα φόρο τιμής στην «γιαγιά όλων μας» Evangelia Moutafis και στον Con Baltas, ενώ μίλησε για τη μετανάστευση της δικής του οικογένειας στην Αυστραλία με το πλοίο «Αυστραλίς» και για το όραμα των πρώτων Ελλήνων εποίκων.
«Το Oakleigh είναι ένας τόπος όπου τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα», είπε στο κοινό.
«Η ελληνική ιστορία συνεχίζει να γράφεται στα καφέ και στο ετήσιο Glendi».
Η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη, Dimitra Georgantzoglou, συνεχάρη την Ann Nield για το βιβλίο της και ανέφερε —μιλώντας και εκείνη στα ελληνικά και στα αγγλικά— πως οι Έλληνες μετανάστες ίδρυσαν σχολεία, εκκλησίες και επιχειρήσεις, συμβάλλοντας σε πολλούς τομείς, όπως η εκπαίδευση.
«Οι Έλληνες έκαναν ό,τι μπορούσαν για να κρατήσουν ζωντανό τον πολιτισμό τους και κουβάλησαν την Ελλάδα μέσα τους», είπε χαρακτηριστικά.
Η Nield, ανοίγοντας την εκδήλωση, καλωσόρισε το κοινό στα ελληνικά και στη συνέχεια μίλησε στα αγγλικά, εξηγώντας ότι το βιβλίο της είναι «ένας ύμνος στους Έλληνες» και ευχήθηκε να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τους λόγους που τόσοι πολλοί εγκαταστάθηκαν στο Oakleigh. Θυμήθηκε πως, στα πρώτα χρόνια, Έλληνες επιχειρηματίες αποθαρρύνονταν να ανοίξουν καταστήματα στην περιοχή επειδή «ήταν πολύ ήσυχη», κι όμως, η επιτυχία του Oakleigh διέψευσε εκείνες τις προβλέψεις.
Τέλος, ευχαρίστησε τους επισήμους που παρευρέθηκαν, τον Δήμο Monash, τον ιστορικό σύλλογο Monash, τον Con Baltas, την οικογένεια Moutafis και τη «συμπεθέρα Μαρία», που της πρόσφερε πολύτιμες συμβουλές κατά τη διάρκεια της συγγραφής.
The post «Το Oakleigh είναι η ζωή μας» appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.