Η αποπομπή του Gough Whitlam, την 11η Νοεμβρίου 1975, δεν ήταν «’συνταγματική κρίση’ – ήταν μια κομματική πολιτική ενέδρα», ανέφερε ο πρωθυπουργός, Anthony Albanese, σε ομιλία του στο Παλιό Κοινοβούλιο, για τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την «απόλυση» μιας ομοσπονδιακής κυβέρνησης, την πρώτη και μόνη ως σήμερα, από έναν γενικό κυβερνήτη.
«Αυτό που θυμάμαι περισσότερο από εκείνες τις μέρες είναι το αίσθημα απογοήτευσης…», τόνισε ο κ. Albanese για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, μετά την κρίση που προκλήθηκε λόγω του αδιεξόδου για τον προϋπολογισμό.
«Για πολλούς από εμάς, αυτή ήταν η πρώτη αυστραλιανή κυβέρνηση στη ζωή μας που αντανακλούσε τις αξίες μας και υπερασπιζόταν τις προσδοκίες μας».
Ο πρωθυπουργός, επισήμανε ότι ο «Gough Whitlam ή η κυβέρνηση που ηγήθηκε» δεν ήταν τέλειοι.
«Καμία κυβέρνηση δεν είναι τέλεια. Αλλά είχε την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων και της απέμεναν σχεδόν δύο χρόνια θητείας. Και υπό αυτές τις συνθήκες, η απόφαση για το πότε θα προκηρυχθούν εκλογές θα έπρεπε να ανήκει στον πρωθυπουργό. Όχι στην αντιπολίτευση, ούτε στον γενικό κυβερνήτη».
«Και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, η επιλογή για το αν θα σχηματιστεί νέα κυβέρνηση ανήκει στον λαό της Αυστραλίας».
«Μην κάνετε λάθος: η 11η Νοεμβρίου 1975 δεν ήταν μια ‘συνταγματική κρίση’ – ήταν μια κομματική πολιτική ενέδρα. Δεν υπήρχε πραγματικό προηγούμενο – ούτε νόμιμη πρόφαση».
«Η αντιπολίτευση», συνέχισε ο κ. Albanese, «οργάνωσε ένα κοινοβουλευτικό αδιέξοδο σχετικά με τον προϋπολογισμό και στη συνέχεια έπεισε κρυφά τον γενικό κυβερνήτη να το ‘σπάσει’, αποπέμποντάς τον πρωθυπουργό».
«Ο Sir John Kerr δικαιολόγησε τις ενέργειές του με βάση την εσφαλμένη συμβουλή του επικεφαλής Δικαστή (Chief Justice Chief Justice of the High Court, Garfield) Barwick, η οποία δόθηκε με ακατάλληλο τρόπο».
«Αλλά στην πραγματικότητα, η αντιπολίτευση εκμεταλλεύτηκε την επιθυμία του Sir John Kerr να βρίσκεται στο επίκεντρο των γεγονότων».
«Και είχαν καλλιεργήσει την παράνοιά του, τον φόβο του ότι ο Whitlam σχεδίαζε να τον αντικαταστήσει».
«Στις ενέργειές τους βοήθησε η ακλόνητη πεποίθηση του πρωθυπουργού – μέχρι τη στιγμή που του δόθηκε η επιστολή απόλυσης – ότι ο Kerr ήταν ένας σωστός άνθρωπος, που θα έκανε το σωστό».
«Ενώ οι σκηνές σε αυτό το κτήριο (του Παλιού Κοινοβουλίου) στις 11 Νοεμβρίου μπορεί να ήταν χαοτικές, η ‘απόλυση’ ήταν μια υπολογισμένη σκευωρία (calculated plot), που εκκολάφτηκε από συντηρητικές δυνάμεις που θυσίασαν τις συμβάσεις και τους θεσμούς στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν την εξουσία. Και το αποτέλεσμα των εκλογών που ακολούθησαν δεν αναιρεί τίποτα από όλα αυτά…».
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα αναθέσει την κατασκευή ενός αγάλματος του Gough Whitlam στο Παλιό Κοινοβούλιο.
«Θα είναι μια αξιόλογη και επίκαιρη προσθήκη στα αγάλματα των ηγετών και των πρωτοπόρων που κοσμούν την πρωτεύουσα της χώρας μας: Barton, Menzies, Curtin και Chifley, Lyons και Tangney, McEwen, Gorton και Bonner».
«Ο Gough Whitlam», είπε, «ανήκει στην παρέα τους – και ανήκει εδώ, στον δημοκρατικό θεσμό που τόσο σεβόταν και διοικούσε…».
«Αυτό το άγαλμα του Gough θα τιμά τις μεταρρυθμίσεις που προώθησε και υλοποίησε. Και – πάνω απ’ όλα – τις ζωές και τις κοινότητες που μεταμόρφωσε με το όραμα και την φιλοδοξία του».
«Στα χρόνια που θα έρθουν, αυτό το άγαλμα θα μας φέρει πιο κοντά στο δράμα της 11ης Νοεμβρίου 1975. Θα τιμά τη σκληρότερη δοκιμασία που έχει γνωρίσει η δημοκρατία μας. Και θα στέκεται ως φόρος τιμής…».
SAM MOSTYN
Η νυν γενική κυβερνήτρια της Αυστραλίας, Sam Mostyn, σε συνέντευξή της στην «The Australian», δήλωσε ότι δε θα είχε ενεργήσει όπως ο Kerr.
«Δε θα ενεργούσα με αυτόν τον τρόπο», είπε.
«Δεν πιστεύω ότι ένας γενικός κυβερνήτης πρέπει ποτέ να θέτει προ εκπλήξεως έναν πρωθυπουργό».
«Αν μια κυβέρνηση αρχίσει να συμπεριφέρεται ανεύθυνα, ο ρόλος του γενικού κυβερνήτη θα είναι να έχει αυτές τις συνομιλίες με τον πρωθυπουργό, με τους υπουργούς … αρκετά νωρίς για να πει ‘υπάρχουν προβλήματα μπροστά’», είπε.
«Ο κάτοχος αυτού του αξιώματος είναι εκεί για να προστατεύει τον αυστραλιανό λαό από την πιθανότητα μιας ανεύθυνης κυβέρνησης».
PAUL KEATING
Ο πρώην πρωθυπουργός των Εργατικών, Paul Keating, από την πλευρά του, ανέφερε πως μετά την αποπομπή είχε πει στον Gough Whitlam ότι θα έπρεπε να είχε πάει κατευθείαν στην βασίλισσα Ελισάβετ Β’ για να απολύσει τον Kerr.
«Σε περίπτωση που ο Kerr αντιστεκόταν, είπα στον Whitlam ότι θα έπρεπε να τον συλλάβει η Αστυνομία», είπε ο κ. Keating στην ομογενή δημοσιογράφο Νίκη Σάββα.
«Αυτό σίγουρα θα έκανα αν ήμουν πρωθυπουργός».
Ο κ. Keating, ο οποίος ήταν υπουργός για τη Βόρεια Αυστραλία το 1975, βρισκόταν μαζί με τον Whitlam και τον Kerr τις ημέρες πριν από την αποπομπή.
Είπε ότι τους είδε να γελάνε σε μια συνάντηση, κάτι που ενίσχυσε την αίσθηση της εξαπάτησης γύρω από την απομάκρυνση μόλις τέσσερις ημέρες αργότερα.
Μετά τη συνάντηση, ο κ. Keating θυμήθηκε ότι ο Whitlam μπήκε σε μια Mercedes πριν πει: «Λοιπόν, φαίνεται εντάξει… είναι απολύτως σωστός, θα κάνει το σωστό».
Έτσι ο Kerr δημιούργησε στον Whitlam σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, είπε ο κ. Keating.
«Ήταν η βιαιότητα και η κακία του όλου εγχειρήματος, πραγματικά, που ήταν τόσο εντυπωσιακές, αλλά δεν ήταν άμεσα εμφανείς εκείνη την ημέρα», επισήμανε. «Ήταν καταστροφικό».
Ο πρώην πρωθυπουργός των Φιλελευθέρων John Howard, ο οποίος ήταν νεαρό μέλος της αντιπολίτευσης του Malcolm Fraser πριν από την αποπομπή Whitlam, δήλωσε ότι ο τότε πρωθυπουργός δε χειρίστηκε καλά την πολιτική πλευρά της υπόθεσης.
«Νομίζω ότι απλώς υπέθεσε ότι ο Kerr ήταν δικός του άνθρωπος και θα έκανε ό,τι του ζητούσε, και αυτό ήταν ένα τρομερό λάθος», δήλωσε στο AAP.
«Έπρεπε να είχε καταλάβει από μόνος του ότι ο Kerr θα μπορούσε να ασκήσει την εξουσία του και να τον απομακρύνει».
Ο κ. Howard είπε ότι το Εργατικό Κόμμα φαινόταν να βιάζεται να εισαγάγει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, επειδή βρισκόταν στην αντιπολίτευση για περισσότερο από δύο δεκαετίες πριν επιστρέψει στην εξουσία.
«Ήταν πολύ βιαστικός (ο Whitlam)», είπε.
«Αλλά μπορεί να βιάζεσαι προς τον λάθος στόχο», πρόσθεσε, λέγοντας ότι η αύξηση των δαπανών και η επέκταση του Δημοσίου ήταν μερικά από τα λανθασμένα σχέδια της κυβέρνησης Whitlam.
The post Albanese: Η αποπομπή της κυβέρνησης του Whitlam ήταν «πολιτική ενέδρα» appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.