Η έννοια της ασφάλειας στην Ελλάδα παραμένει πολυδιάστατη αλλά και «βαριά» — διαμορφωμένη από την αίσθηση ενός διαρκούς εξωτερικού ή εσωτερικού κινδύνου. Στο πλαίσιο του Athens Security Forum που διοργανώνει το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) σε συνεργασία με ΤΑ ΝΕΑ, η Ίνω Αφεντούλη, Εκτελεστική Διευθύντρια του ΙΔΙΣ, και οι πανεπιστημιακοί Κωνσταντίνος Υφαντής, Κωνσταντίνος Λάβδας και Δημήτρης Τριανταφύλλου ανέλυσαν τη στρατηγική πρόκληση για τη χώρα: πώς η Ελλάδα θα παραμείνει αξιόπιστος εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να απολέσει την ευρωπαϊκή της ταυτότητα, ενώ ταυτόχρονα θα αποκτήσει μια προληπτική εθνική στρατηγική και μια ευρύτερη γεωπολιτική ματιά πέρα από την άμεση γειτονιά της.
«Η έννοια της ασφάλειας στην Ελλάδα διαφοροποιείται μεν, αλλά είναι θα λέγαμε μία έννοια βαριάς ασφάλειας με την λογική ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν εντός ή εκτός εισαγωγικών εχθρό. Οπότε όλες οι ιεραρχήσεις της άμυνας και της ασφάλειας της χώρας γίνονται με βάση αυτό, χωρίς να υποτιμώνται βέβαια έννοιες ασφάλειας όπως είναι αυτές των ασύμμετρων και υβριδικών απειλών. Νομίζω ότι όλα αυτά θα συζητηθούν σήμερα και αύριο στο Athens Security Forum που διοργανώνουμε σε συνεργασία με τα ΝΕΑ» τόνισε η κα. Αφεντούλη.
Από την πλευρά του ο κ. Υφαντής ανέφερε: «Η ασφάλεια είναι ένα περίπλοκο ζήτημα, δεν χωράει απλουστεύσεις. Αν πρέπει οπωσδήποτε να βρούμε έναν κίνδυνο τον οποίον η χώρα καλείται να διαχειριστεί ανά πάσα στιγμή, είναι η διαφαινόμενη διάσταση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης, δηλαδή το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έρχονται να υπονομεύσουν την ενότητα της διατλαντικής κοινότητας, πάνω στην οποία στηρίχτηκε διαχρονικά και η ελληνική ασφάλεια. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη στρατηγική πρόκληση, για το πώς δηλαδή η Ελλάδα θα παραμείνει ένας στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να χάσει την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και το γεγονός ότι το σπίτι της είναι η Ευρώπη».
Ο κ. Λάβδας εξέφρασε την άποψη ότι «παρότι έχουν γίνει πάρα πολλά βήματα τα τελευταία χρόνια παραμένει ένα κεντρικό πρόβλημα ότι πολύ συνήθως, θα έλεγα συνέχεια σχεδόν, αντιδρούμε και άρα υπάρχει μια απουσία μιας εθνικής στρατηγικής που θα μπορεί με διαφορετικά σενάρια να προβλέπει αυτό το οποίο θα περιμένουμε ως αρνητικό στο προβλεπτό μέλλον».
Στην ερώτηση αν υπάρχει προσδιορισμένος εχθρός αυτήν την περίοδο απάντησε ότι «κοιτάξτε, υπάρχουν πολλοί εχθροί. Μερικοί είναι σαφείς, μερικοί είναι ασύμμετροι. Η τρομοκρατία είναι ένας τεράστιος εχθρός, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Ε, με την Τουρκία έχουμε σοβαρά προβλήματα. Δε θα την κατατάσσω στους εχθρούς για τον απλό λόγο ότι είμαστε σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και αυτό πρέπει το θυμόμαστε. Όμως είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε σενάρια ώστε να μην αντιδρούμε στις εξελίξεις, αλλά να είμαστε proactive, έτσι, να μπορούμε από πριν να σκεφτούμε τι είδους στρατηγική και εν προκειμένω και τακτικές πρέπει να ακολουθήσουμε».
«Ο αυτοπεριορισμός της. Παγίως κοιτάζουμε μόνο την άμεση περιοχή μας, γεωγραφική περιοχή. Έμφαση στον γείτονα εξ’ ανατολάς, την Τουρκία, που ενδεχομένως αυτό καταναλώνει πάρα πολύ πολιτικό και διπλωματικό κεφάλαιο, μετά κοιτάμε τα προβλήματα ενδεχομένως με τους γείτονές μας στον Βορρά. Και αυτό μας περιορίζει γενικότερα στο να έχουμε μια ευρύτερη αντίληψη των, των εξελίξεων ως μικρή χώρα σε μια σημαντική γεωγραφική περιοχή, έτσι, που συνορεύουμε και την Νοτιοανατολική Ευρώπη, ανήκουμε εκεί πέρα, και τον Εύξεινο Πόντο που δίπλα μας είναι ουσιαστικά, και τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη Μεσόγειο. Κάτι αλλάζει σιγά σιγά και νομίζω και οι δύο κρίσεις των τελευταίων ετών, και το Ουκρανικό και και ο πόλεμος στη Γάζα μας αναγκάζουν ενδεχομένως να διευρύνουμε τους ορίζοντες μας, αλλά πάντα περιορίζομαστε στην άμεση γειτονιά μας και νομίζω χάνουμε πολύτιμο, διπλωματικό κεφάλαιο» είπε ο κ. Τριανταφύλλου.