Η πιθανή οριστική παύση των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως το τοπίο στη διεθνή ναυτιλία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και δεξαμενοπλοίων. Ειδικά στον κλάδο των εμπορευματοκιβωτίων, η κατάρρευση των ναύλων αποτελεί μια πολύ πιθανή προοπτική, εάν οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν λάβουν μέτρα. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Xeneta, ακόμη τίποτα δεν δείχνει ότι η κατάσταση μπορεί να επανέλθει άμεσα στα προ κρίσης επίπεδα, καθώς πολλά κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.
Ο επικεφαλής αναλυτής της Xeneta, Peter Sand, προειδοποιεί ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά σε δηλώσεις των ανταρτών περί παύσης των επιθέσεων. «Οι λεπτομέρειες είναι ασαφείς και δεν μπορείτε να βασίσετε την ασφάλεια των πληρωμάτων, των πλοίων και των φορτίων στα λόγια των Χούθι» δηλώνει ο Sand, συμπληρώνοντας ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων χρειάζονται πολύ πιο ισχυρές εγγυήσεις.
Πτώση
Πρόσφατα καταγράφηκαν παραδείγματα πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που επέστρεψαν στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, όπως τα CMA CGM «Zheng He» και «Benjamin Franklin». Ωστόσο, η κίνηση εμπορευματοκιβωτίων μέσω της Διώρυγας του Σουέζ συνεχίζει να εμφανίζει πτωτική τάση μέσα στο 2025. Ακόμη κι αν ο κίνδυνος θεωρηθεί μειωμένος, οι αναλυτές εκτιμούν πως μια άμεση επιστροφή στα επίπεδα του 2023 είναι απίθανη.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μακρύτερες διαδρομές μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας έχουν απορροφήσει περίπου 2 εκατομμύρια TEU από την παγκόσμια προσφερόμενη χωρητικότητα. Μια μεγάλη επιστροφή των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα θα απελευθέρωνε αιφνίδια αυτή τη χωρητικότητα, με αποτέλεσμα – όπως επισημαίνει η Xeneta – να προκαλέσει έντονη πτώση των ναύλων.
Ηδη οι μέσες τιμές spot από την Απω Ανατολή προς τη Βόρεια Ευρώπη, τη Μεσόγειο και την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ έχουν μειωθεί πάνω από 50% από τις αρχές του έτους. Παράλληλα, οι μεταφορείς καταγράφουν ζημιές, ενώ οι ναύλοι μπορεί να μειωθούν έως και 25% παγκοσμίως το 2026, ακόμα και χωρίς περαιτέρω ομαλοποίηση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ακραίες λύσεις
Οι εταιρείες, σύμφωνα με τον Peter Sand, ενδέχεται να χρειαστεί να καταφύγουν σε ακραίες λύσεις – όπως παροπλισμό ή διαλύσεις πλοίων, μείωση της ταχύτητας και ακυρώσεις δρομολογίων – προκειμένου να σταθεροποιήσουν την αγορά.
Στα δεξαμενόπλοια, η αλλαγή πορείας μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας επηρέασε έντονα το εμπόριο μεταφοράς καθαρών προϊόντων, καθώς τα πολύ μεγάλα δεξαμενόπλοια μεταφοράς αργού πετρελαίου (VLCC) δεν χρησιμοποιούν τη Διώρυγα του Σουέζ. Ετσι, περισσότερο επηρεάστηκαν τα δεξαμενόπλοια τύπου LR2 (Long Range 2), χωρητικότητας 105.000 έως 125.000 dwt, τα οποία μεταφέρουν «καθαρά» προϊόντα (clean products) όπως βενζίνη, ντίζελ και jet fuel σε μεγάλα διεθνή δρομολόγια. Υπάρχουν επίσης τα LR1, χωρητικότητας 60.000-80.000 dwt, που εξυπηρετούν μικρότερης απόστασης ταξίδια. Τα LR2 επωφελήθηκαν σημαντικά από την αύξηση των τονομιλίων το 2024.
Ωστόσο, το 2025 παρατηρείται σταδιακή επιστροφή μέσω Σουέζ, με περίπου 40% των πλοίων να έχουν ήδη επιλέξει ξανά τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας. Αυτό έχει μειώσει τη ζήτηση για LR2, ενώ η πλήρης ομαλοποίηση θα μπορούσε να αναζωογονήσει τη δραστηριότητα για LR1 και MR – ιδίως στις ροές από τη Μέση Ανατολή προς τη Μεσόγειο. Παρ’ όλα αυτά, η αυξημένη παρουσία MR στη Μεσόγειο μπορεί να αντισταθμιστεί από μειώσεις στις ροές από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη.
Στο αργό πετρέλαιο, μια επαναφορά των δεξαμενοπλοίων στη Διώρυγα του Σουέζ θα μείωνε τις ανάγκες για VLCC προς την Ευρώπη, ενισχύοντας αντίθετα τη χρήση των Suezmax. Η γενική εικόνα, πάντως, δείχνει περιορισμένες μεταβολές, με πιθανή μικρή άνοδο για τα Suezmax.
Σε κάθε περίπτωση, για τη ναυτιλία η εικόνα στην Ερυθρά Θάλασσα παραμένει ακόμη θολή. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η πλήρης ομαλοποίηση των διελεύσεων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας απαιτεί όχι μόνο βελτίωση της ασφάλειας, αλλά και μια αξιόπιστη, μακροπρόθεσμη ειρηνευτική συμφωνία.
Μέχρι τότε η παγκόσμια ναυτιλία θα συνεχίσει να κινείται υπό το βάρος της αβεβαιότητας, με τις αλυσίδες εφοδιασμού να παραμένουν ευάλωτες και τους μεταφορείς να προετοιμάζονται για ένα ενδεχόμενο νέο κύμα αναταράξεων.