Στα χέρια των δημάρχων και των περιφερειαρχών βρίσκεται από χθες το προσχέδιο του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που φέρνει σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία των ΟΤΑ, πριν αυτός τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Στα βιβλία του Κώδικα συνοψίζονται το σύστημα διακυβέρνησης και το νέο εκλογικό σύστημα, η οικονομική διοίκηση και το πλαίσιο εποπτείας των δήμων και περιφερειών.
Στο προσχέδιο, λοιπόν, αναφέρεται το νέο σύστημα εκλογής των αιρετών. Οπως επισημαίνεται στο άρθρο 57 στο πρώτο τεύχος, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, επιτυχών θεωρείται ο συνδυασμός που πλειοψήφησε με ποσοστό μεγαλύτερο του 42% (42% + 1 ψήφο) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Ετσι, δήμαρχος και, αντίστοιχα, περιφερειάρχης εκλέγεται ο επικεφαλής του οικείου επιτυχόντος συνδυασμού. Ωστόσο, στην περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν «πιάσει» το… πολυπόθητο 42%, τότε διεξάγεται από το αρμόδιο δικαστήριο δεύτερο στάδιο προσμέτρησης των εναλλακτικών ψήφων, καθώς ο εκλογέας έχει δικαίωμα ψήφου και σε δεύτερο συνδυασμό.
Ηλεκτρονική ψήφος
Η καινοτομία που εισάγεται είναι η εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη από τον… καναπέ του σπιτιού, για όποιον εκλογέα το επιθυμεί, μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Για τον λόγο αυτό, καταρτίζονται «Ειδικοί Εκλογικοί Κατάλογοι Ηλεκτρονικής Ψήφου», οι οποίοι περιέχουν στοιχεία για κάθε εκλογέα, όπως ο Ειδικός Εκλογικός Αριθμός, το όνομα και το επώνυμο, η ημερομηνία και ο χρόνος γέννησης καθώς και ο βασικός εκλογικός κατάλογος στη βασική εκλογική περιφέρεια όπου είναι εγγεγραμμένος, ανά περιφερειακή ενότητα, δήμο και εκλογικό διαμέρισμα.
Με σκοπό την ενίσχυση συμμετοχής των νέων στα κοινά, σε κάθε δήμο, με πληθυσμό πάνω από 2.000 κατοίκους, συγκροτείται συμβούλιο νέων, το οποίο εκλέγεται με άμεση, καθολική και μυστική ηλεκτρονική ψηφοφορία για χρονικό διάστημα 30 μηνών. Πιο συγκεκριμένα, η εκλογή διεξάγεται την πρώτη Κυριακή του Απριλίου του πρώτου έτους της δημοτικής περιόδου και την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου του τρίτου έτους της δημοτικής περιόδου. Δικαίωμα του εκλέγειν έχουν όλοι οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του οικείου δήμου, οι οποίοι το έτος διεξαγωγής των εκλογών για το συμβούλιο νέων δεν έχουν συμπληρώσει το 28ο έτος ηλικίας ενώ δικαίωμα του εκλέγεσθαι έχουν όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Σημειώνεται πως η εκλογή του συμβουλίου νέων διεξάγεται με ηλεκτρονική ψηφοφορία, σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Ερευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε.).
Δημοτικά δημοψηφίσματα
Με τον ίδιο τρόπο θα γίνονται και τα δημοτικά δημοψηφίσματα, τα οποία οι δήμοι δύνανται να προκηρύσσουν, ύστερα από απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, για κάθε θέμα αποκλειστικής αρμοδιότητάς τους.
Στο μεταξύ, με τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για πρώτη φορά καταγράφονται και ταξινομούνται οι αρμοδιότητες των δήμων και των περιφερειών. Οπως τονίζουν στα «ΝΕΑ» στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών, πλέον καθορίζονται με σαφήνεια τι ανήκει στην ευθύνη κάθε επιπέδου σε διάφορους τομείς, όπως είναι η δημόσια τάξη, η κοινωνική πολιτική ακόμη και το περιβάλλον.
Μάλιστα, δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός μεταφοράς αρμοδιοτήτων μέσω του Επιχειρησιακού Κέντρου Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, το οποίο συνεπικουρείται από τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Κοινή υπηρεσία
Πάντως, ο νέος Κώδικας δίνει τη δυνατότητα σε δήμους, οι οποίοι ανήκουν στην ίδια περιφερειακή ενότητα, να συστήσουν, με απόφαση των οικείων συμβουλίων τους, μεταξύ τους ή με την οικεία περιφέρεια, κοινή, διοικητική ή οικονομική ή τεχνική υπηρεσία με σχετική πρόβλεψη στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (ΟΕΥ) του δήμου ή της περιφέρειας, που αναλαμβάνει την άσκηση της αρμοδιότητας. Η στελέχωση, δε, της κοινής υπηρεσίας πραγματοποιείται με τοποθέτηση ή απόσπαση υπαλλήλων των συμμετεχόντων δήμων ή περιφέρειας, για χρονικό διάστημα δύο ετών, με δυνατότητα παράτασης έως δύο έτη. Την ίδια στιγμή, αιρετοί και υπηρεσίες της ΚΕΔΕ έχουν ήδη ξεκινήσει να επεξεργάζονται τα άρθρα που περιλαμβάνει ο νέος Κώδικας. «Μέσα από μια συστηματική και ουσιαστική διαβούλευση να διαμορφώσουμε έναν Κώδικα που θα ενισχύει την αυτοτέλεια, την αποτελεσματικότητα και τον ρόλο των δήμων μας», δήλωσε ο πρόεδρος της Ενωσης και δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου.