Οι «παράλληλοι βίοι» ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, όπως περιγράφηκαν στο πρωτοσέλιδο της «Αυγής», δεν συζητήθηκαν τόσο και δεν προκάλεσαν την παραίτηση του διευθυντή της κομματικής εφημερίδας μόνο γιατί υπονοούσαν πως οι δρόμοι του πρώην πρωθυπουργού με το κόμμα του δεν πρόκειται να ξανασυναντηθούν.
Υπήρχε ένα δεύτερο συστατικό στοιχείο, το οποίο ολοκλήρωνε μια αντιθετική εικόνα: πως, πλέον, υπάρχει προσέγγιση και προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς, ανεξάρτητα από τις κινήσεις του Τσίπρα.
Αυτή την πρόθεση, όπως την περιέγραφε το πρωτοσέλιδο, διέψευσε εκτός από την Κουμουνδούρου και η Πατησίων, που (παρά την ενόχληση μετά τον εξώστη του «Παλλάς» και τα όσα ειπώθηκαν για τις τεχνητές συγκολλήσεις) θέλουν να κρατούν ανοιχτές τις πόρτες προς την Αμαλίας. Αυτό που όντως υπάρχει, πάντως, είναι μια αλλαγή στην επικοινωνία και τη διαχείριση των σχέσεων των τριών κομμάτων – τουλάχιστον από την πλευρά της Χαριλάου Τρικούπη.
Στο ΠΑΣΟΚ είδαν, με αρκετή ανακούφιση,πως οι τελευταίες κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα δεν έχουν προκαλέσει μεγάλες διαρροές στο εκλογικό του ακροατήριο. Οχι πως αυτές δεν υπάρχουν: το πάνελ της παρουσίασης της «Ιθάκης» στην Πάτρα την Τρίτη έχει πράσινες αποχρώσεις, από τον συγγραφέα Γιώργο Σιακαντάρη έως τον Βασίλη Αϊβαλή, που το ΠΑΣΟΚ είχε στηρίξει στις δημοτικές κάλπες της Πάτρας, και τον Γιώργο Παππά, πρόεδρο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας.
Η «σκληρή» βάση του κόμματος ωστόσο, η οποία προσδιορίζεται από όσους του κομματικού μηχανισμού «έμειναν στα δύσκολα», εκπέμπει ακόμα και σήμερα μια αντιτσιπρική στάση που δεν έχει μειωθεί με τα χρόνια. Θα ήταν πρόβλημα για τη Χαριλάου Τρικούπη αν αυτή η στάση είχε μετατραπεί σε ανοχή πέραν του τοπικού επιπέδου, όμως οι πρόσφατες κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού δεν βρήκαν τρόπο να διεισδύσουν στον πασοκικό πυρήνα – σε ένα μεγάλο κομμάτι αριστερόστροφων, παπανδρεϊκών ψηφοφόρων, ούτε οι αναφορές στο βιβλίο για όσα συνέβησαν πριν από το 2015 ακούστηκαν απολογητικές ή έστω συμφιλιωτικές σε σχέση με τη στάση που είχε κρατήσει τότε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτό το αίσθημα, και λόγω του ρόλου που είχε τότε ο Τσίπρας, προσωποποιείται: δεν είναι ίδια η ένταση των συζητήσεων που αφορούν τα στελέχη που συμπορεύτηκαν μαζί του και σήμερα βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ και στη Νέα Αριστερά – τα παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά κυρίως στη νεότερη γενιά.
Σε αυτές τις τάσεις εντός του ΠΑΣΟΚ, η διάθεση για διάλογο μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων εκφραζόταν εδώ και καιρό, και μέσα από τις τάξεις της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, που συμμετείχε, παρά τις παραινέσεις για το αντίθετο, σε κοινές εκδηλώσεις – πλέον, αυτές οι εκδηλώσεις μοιάζει να έχουν τουλάχιστον την ανδρουλακική ανοχή.
Και η Χαριλάου Τρικούπη μοιάζει πιο ανοιχτή στη συζήτηση, παρότι επιμένει στην αυτόνομη πορεία. Μετά το μήνυμα που έστειλε ο Ανδρουλάκης στην εκδήλωση για το περιβάλλον όπου συμμετείχαν οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ, της Νέας Αριστεράς και του Κόσμου, τα κοινά αιτήματα και οι κοινές ερωτήσεις στη Βουλή δίνουν και παίρνουν – τελευταία ήταν η ερώτηση, λίγα εικοσιτε-
τράωρα πριν, από τον Γιώργο Παπανδρέου, τον Ανδρέα Παναγιωτόπουλο και τη Σία Αναγνωστοπούλου, βουλευτών Αχαΐας, για υπόθεση που αφορά περιοχή Natura στον νομό.
Αρα, τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, οι δίαυλοι είναι ανοιχτοί, παρότι στο ΠΑΣΟΚ, που με το ένα πόδι διεκδικεί και τον χώρο του Κέντρου, τα πράγματα δεν είναι ούτε εύκολα ούτε αυτονόητα – η διαρκής προσπάθεια να αποκρούουν τις κατηγορίες περί ταύτισης, για παράδειγμα, που εκτοξεύονται από την πλευρά της ΝΔ, δεν πρόκειται να μειωθεί στον δρόμο προς την κάλπη.
Τι ήταν αυτό που έφερε την αλλαγή στην προσέγγιση της πασοκικής ηγεσίας; Το «άνοιγμα» κρίθηκε αναγκαίο και λόγω των δημοσκοπικών συνθηκών, που δεν δείχνουν το κόμμα να καλπάζει, αλλά και της στρατηγικής «νίκη έστω και με μία ψήφο» που έχει η Χαριλάου Τρικούπη για τις επόμενες εκλογές, η οποία προϋποθέτει συναινέσεις στη βάση του πασοκικού προγράμματος.
Σε επίπεδο στελεχών, ενδεικτική της στροφής είναι η διάθεση που διατυπώθηκε από την Άννα Διαμαντοπούλου για επιστροφή στελεχών που έφυγαν στα χρόνια της κρίσης, η οποία δεν συγκαταλέγεται στην «αριστερή ψυχή» του κόμματος – παρότι ο Νίκος Ανδρουλάκης ξεκαθάρισε πως τέτοιες προσεγγίσεις γίνονται «στη βάση αξιών», δεν είναι λίγοι οι ψίθυροι για συζητήσεις που λάμβαναν χώρα στο παρασκήνιο και αφορούσαν ακόμα και συγκεκριμένες περιφέρειες, με πρόσωπα που είτε βρίσκονται στη δεξαμενή των ανεξάρτητων βουλευτών είτε έχουν πάρει απόσταση από τις ηγεσίες των κομμάτων τους.
Σε κάθε περίπτωση, η επανεμφάνιση του Τσίπρα και η προαναγγελία ενός νέου κινήματος βάζουν τα πράγματα στη θέση τους και ως προς το εύρος των κινήσεων που μπορεί να κάνει η Χαριλάου Τρικούπη. Εμπειρα στελέχη αναγνωρίζουν πως η προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ πιο περίπλοκη, καθώς κανείς δεν θα ήθελε, στη θέση του ΠΑΣΟΚ, να εμπλακεί σε μια μπερδεμένη κατάσταση, καθώς τα στελέχη του δεν ξέρουν τη μορφή και τα πρόσωπα του ΣΥΡΙΖΑ σε μερικούς μήνες.
Στον αντίποδα, πιο καθαρή είναι η εικόνα που υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ για τα στελέχη και, κυρίως, για την ηγεσία της Νέας Αριστεράς – αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, πως τόσο στην Κουμουνδούρου όσο και στην Πατησίων συνομιλούν και με την πασοκική εσωκομματική αντιπολίτευση.
Αντιτσιπρική συμμαχία;
Σημαίνει αυτό πως ετοιμάζεται μια αντιτσιπρική συμμαχία; Με το τοπίο ακόμα θολό ως προς τον αριθμό των στελεχών τού πρώην ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ που θα ακολουθήσουν τον πρώην πρωθυπουργό και θα γίνουν δεκτά στις τάξεις του «νέου κινήματος», αλλά και τα πρόσωπα που θα μείνουν πίσω, ούτε ο πιο αισιόδοξος παρατηρητής δεν μπορεί να το προβλέψει.
Μεγαλύτερο αγκάθι είναι, άλλωστε, το είδος αυτής της υποθετικής συμμαχίας: η Νέα Αριστερά περιγράφει ένα λαϊκό μέτωπο και ο ΣΥΡΙΖΑ ένα κοινό ψηφοδέλτιο πάνω σε ένα κοινό πρόγραμμα με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις – κάτι που για το ΠΑΣΟΚ, που έχει στρατηγική επιλογή την αυτονομία του, είναι απαγορευτικό.