Σχέδια «διαφυγής» από τις καταθέσεις μίας ημέρας (λογαριασμοί όψεως/ταμιευτηρίου) αναμένεται να παρουσιάσουν οι τράπεζες μέσα στο 2026, προκειμένου τα χρήματα των καταθετών να μη μένουν «εγκλωβισμένα» σε λογαριασμούς με χαμηλά επιτόκια: 0,03% για τα νοικοκυριά και 0,10% για τις επιχειρήσεις.
Σε τέτοιους λογαριασμούς βρίσκεται το 77% του συνόλου των καταθέσεων, ενώ ο πληθωρισμός των τελευταίων ετών μειώνει διαρκώς την αξία τους. Εξάλλου, οι καταθέσεις μίας ημέρας θεωρούνται ακριβές για τις τράπεζες, καθώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο ένα μέρος τους. Δηλαδή, πρόκειται για χρήματα που «κάθονται» χωρίς όμως να αβγατίζουν – ούτε για τον πελάτη, ούτε και για την τράπεζα.
Παράλληλα, νέοι παίκτες της αγοράς παρουσιάζονται ως μνηστήρες για τα χρήματα των καταθέσεων των συστημικών τραπεζών: από την CrediaBank και την Optima Bank στη Snappi και από εκεί στις ξένες neobanks αλλά και τις συνεταιριστικές, η αγορά προτείνει πλέον ελκυστικότερα επιτόκια αλλά και επενδυτικές λύσεις.
Εξαγορές
Μόλις χθες, Παρασκευή, η Alpha Bank ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας διπλής εξαγοράς των ασφαλιστικών Universal Life Insurance και Altius Insurance στην Κύπρο, δημιουργώντας τον τρίτο μεγαλύτερο ασφαλιστικό όμιλο στη χώρα. Μερικές εβδομάδες πριν είχε προχωρήσει σε αντίστοιχη κίνηση η Eurobank. Οι εξαγορές που πραγματοποιούν οι τράπεζες το τελευταίο διάστημα συνδέονται με αυτή τη διαπίστωση, καθώς μέσω αυτών, ενισχύουν τη θέση τους στον κλάδο των ασφαλίσεων και των επενδύσεων.
Νωρίτερα μέσα στο 2025, η Πειραιώς ολοκλήρωσε την απόκτηση της Εθνικής Ασφαλιστικής και η Eurobank ξαναπήρε τον έλεγχο της Eurolife Life ύστερα από 9 χρόνια, αποκτώντας το 80% της εταιρείας, αλλά και την CNP στην Κύπρο μέσω της Ελληνικής Τράπεζας. Η Εθνική Τράπεζα αναμένεται να ανακοινώσει την εξαγορά σημαντικού ποσοστού σε θυγατρική ξένης ασφαλιστικής στην Ελλάδα μέσα στον Ιανουάριο.
Παράλληλα πραγματοποιούνται εξαγορές στον χρηματιστηριακό κλάδο και στον τομέα διαχείρισης περιουσίας. Την περασμένη Πέμπτη, η CrediaBank ανακοίνωσε την έναρξη αποκλειστικών διαπραγματεύσεων για την απόκτηση – σε πρώτη φάση – του 70% της Παντελάκης Χρηματιστηριακή, ενώ πολύ πιθανή θεωρείται η απόκτηση χρηματιστηριακής και από την Πειραιώς μέσα στους επόμενους μήνες.
Συνταξιοδοτικά
Τραπεζικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι η ανάπτυξη του τρίτου, ιδιωτικού πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος είναι μέσα στις προτεραιότητές τους. Θεωρούν ότι έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στην Ελλάδα. Οι τράπεζες κατευθύνονται στη δημιουργία ασφαλιστικών προϊόντων που θα δίνουν στον πελάτη τη δυνατότητα να «χτίζει» σύνταξή του με μακροχρόνιες αποταμιεύσεις και αναμένεται να παρουσιάσουν σχετικές κινήσεις μέσα στο 2026.
Επενδύσεις
Επιπλέον, οι τράπεζες βλέπουν ότι η αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια. Από τα τέλη του 2023 μέχρι σήμερα, τα υπό διαχείριση κεφάλαια των θεσμικών επενδυτών έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, από τα 15,8 δισ. ευρώ στα 28 δισ. ευρώ. Για να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην εν λόγω αγορά, οι τράπεζες κοιτάζουν με αυξανόμενο ενδιαφέρον εταιρείες διαχείρισης περιουσίας και χρηματιστηριακές.
Οι προτάσεις
Στην έκθεση που παρουσίασε η Επιτροπή Ανταγωνισμού για τις τραπεζικές καταθέσεις, προτείνει δύο λύσεις για την ενίσχυση της αποταμίευσης στην ελληνική οικονομία:
Κρατικές αποταμιεύσεις
Πρόκειται για το μοντέλο των γαλλικών τραπεζών, που προσφέρουν στους πελάτες τη δυνατότητα να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε λογαριασμούς που χρηματοδοτούν τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ παρέχουν υψηλά επιτόκια 2-4% και δυνατότητα άμεσης ανάληψης.
Διπλό επιτόκιο
Το βελγικό μοντέλο προτείνει την εφαρμογή διπλού επιτοκίου: (α) ένα (χαμηλό) επιτόκιο βάσης που εφαρμόζεται στο σύνολο του ποσού που βρίσκεται στον λογαριασμό και (β) ένα προνομιακό επιτόκιο που εφαρμόζεται στο ποσό που παραμένει στον λογαριασμό για πάνω από ένα έτος.