«Το Ισραήλ δεν έχει εξωτερική πολιτική»

Καθώς κορυφώνεται η ένταση στη Μέση Ανατολή, φουντώνει και στο εσωτερικό η συζήτηση για την πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου. Ο αρθρογράφος της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτζ» Αλον Πίνκας κατηγορεί μάλιστα τον Νετανιάχου ότι δείχνει πρόθυμος «να κάψει το Ισραήλ επειδή βλέπει τον εαυτό του ως την ενσάρκωση ενός κράτους που, χωρίς αυτόν, δεν έχει βιωσιμότητα». Ο συντάκτης τονίζει πως οι Αμερικανοί έχουν τον όρο «χαζμπάρα», ο οποίος σημαίνει κάτι που προσποιείται ότι είναι εξωτερική πολιτική. «Πρόκειται για μια εκδοχή της ήπιας διπλωματίας που επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον Θίοντορ Χερζλ: Το 1897, στο Πρώτο Σιωνιστικό Συνέδριο στη Βασιλεία, είπε ότι ένα από τα κύρια καθήκοντα του πολιτικού Σιωνισμού θα ήταν «να εξηγήσει τη δίκαιη υπόθεσή μας στα έθνη του κόσμου».

Για πολλά χρόνια, το Ισραήλ, τονίζει ο Πίνκας, δεν έχει παραγάγει ούτε μια διπλωματική πρωτοβουλία, μια τολμηρή επανεκτίμηση της γεωπολιτικής, μια καινοτόμο ιδέα που να αντιστοιχεί σε αυτή την αξιολόγηση. Ο κόσμος αλλάζει, η περιοχή αλλάζει, οι προκλήσεις του Ισραήλ αλλάζουν, εμφανίζονται ευκαιρίες. Η ισραηλινή διπλωματία έχει υποχωρήσει και έχει παραλύσει για να ανταποκριθεί στην πρόκληση.

«Μεγάλη ντροπή»

Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του Νετανιάχου, το υπουργείο Εξωτερικών καταργήθηκε και περιορίστηκε σε ένα περίοπτο ταξιδιωτικό γραφείο. «Αυτό είναι μεγάλη ντροπή, επειδή το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών έχει μια λαμπρή παράδοση που χτίστηκε εδώ και δεκαετίες από αφοσιωμένους, έξυπνους και γνώστες διπλωμάτες που τώρα ουσιαστικά δεν κάνουν τίποτα. Τους τελευταίους 18 μήνες δυσκολεύτηκαν όλο και περισσότερο να μεταδώσουν τις εξτρεμιστικές πολιτικές της κυβέρνησης για συνταγματικό πραξικόπημα και πόλεμο».

Ο αρθρογράφος αναφέρει ότι η θέση του υπουργού Εξωτερικών «έχει γίνει τα τελευταία χρόνια καταφύγιο για ανίκανους, κλόουν χαρακτήρες που κοσμούν την γκαλερί των συκοφαντών του Νετανιάχου. Ολα αυτά είναι παράξενα, δεδομένης της μοναδικής θέσης του Ισραήλ τόσο στον κόσμο όσο και στην περιοχή. Ιστορικά, η εξωτερική πολιτική του Ισραήλ ήταν υποταγμένη στην πολιτική άμυνας και ασφάλειας. Αυτό είχε νόημα για τις πρώτες δεκαετίες της ύπαρξης της χώρας και υπήρχαν ελαφρυντικές συνθήκες που δικαιολογούσαν την υπεροχή της ασφάλειας έναντι της διπλωματίας – και μαζί της, την κυριαρχία του αμυντικού κατεστημένου έναντι του υπουργείου Εξωτερικών».

Το Σάββατο η «Χααρέτζ» ανέφερε ότι υψηλόβαθμος αμερικανός αξιωματούχος είπε πως «ο Μπάιντεν συνειδητοποίησε ότι ο Νετανιάχου τού έλεγε ψέματα για τους ομήρους». Στη συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών, ο αμερικανός πρόεδρος του είπε συγκεκριμένα: «Σταμάτα να μου λες χαζομάρες», ανέφερε ο αξιωματούχος.

Υπάρχουν ιδιαίτερες συνθήκες που εξηγούν την απουσία εξωτερικής πολιτικής, υπουργείου Εξωτερικών και υπουργού Εξωτερικών τα τελευταία 15 χρόνια; αναρωτιέται ο αρθρογράφος. Και απαντά: «Ναι, λέγεται Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Και δείχνει πρόθυμος να πυρπολήσει την περιοχή για τους δικούς του πολιτικούς υπολογισμούς. Αλλωστε είναι πρόσφατος και ένας τίτλος των «New York Times»: «Ο Νετανιάχου, προκλητικός, διακινδυνεύει έναν περιφερειακό πόλεμο».